İl Tarım ve Orman Müdürlüğü personeli ve önder çiftçi İbrahim Yozgatlı ile ekimi yapılan ryegrass, İtalyan çimi olarak da bilinmekte olup hayvancılık yapanlar için otlatmada kullanılabilecek bir ürün olduğu belirtildi.
Müdürlük yetkililerince konu ile ilgili yapılan açıklamada, “Önder çiftçimiz İbrahim Yozgatlı ile 2023 Ekim ayında ektik. İlk otlatma ve biçimini yaptık tekrar büyüyor. Musabeyli köyü içerisinde yol kenarında. Hayvancılık yapanlar için otlatmada kullanılabilecek mükemmel bir ürün. Hayvanlar çok severek yiyorlar. Tek yıllık bir otlatma bitkisidir. Erken sonbaharda ekildiğinde 1 defa geç sonbaharda biçim veya otlatma, ilkbahardan yaza kadar ise 2 veya 3 otlatma veya biçim yapılabilmektedir” denildi.
Açıklamanın devamında, “Özellikle buzağı otlatması için çok güzel bir ürün. Bu bitkinin yetişme şartı çok önemli. Adı üzerinde ‘grass’ yani ‘çim’. Suyu çok sever. Sulu arazi olması gerekiyor. Önceki yıllarda kıraç şartlarda da denemiştik. Yağmurun bol olduğu mevsimlerde çok iyi oldu. Yağmur olmazsa istenen randıman alınamıyor” ifadelerine yer verildi.
TANIMI
Reygras olarak da bilinen İtalyan Çimi (Lolium Multiflorum) geniş yapraklı, çok lezzetli ve kolay sindirilebilen tek yıllık bazen yüksek rakımlarda iki yıllık buğdaygil yem bitkisidir. Özellikle süt verimini arttırdığından dolayı çiftçiler tarafından süt otu olarak adlandırılmıştır. Enerji ve protein değeri yüksek olan reygras yeşil ot olarak yedirildiği gibi hem silajlık hem de kuru ot olarak değerlendirilen, iki yıllık diye tanımlanan bir kaba yem kaynağıdır. Genellikle protein oranı en az yonca hatta yoncadan fazla diye tanıtılsa da yonca ile kıyaslamak yanlış olacaktır. Çünkü ikisi farklı familyanın bitkileridir. Eğer çok erken dönemde biçerseniz proteini yüksek olabilir fakat verimi düşük olacaktır. Biçim geciktikçe proteini azalacak, kaba yem özelliğini veren ve sindirilmesini azaltacak lifli maddeler artacaktır. Reygras inek, koyun, keçi ve at gibi hayvanlara yedirilebilir.
İKLİM İSTEĞİ
Ilıman olan bölgelerde sonbaharda ekilir. Kışı sert geçen bölgelerde ilkbaharda ekilir. Serin ve bol yağışlı bölgelerde ilkbahar ekiminin mümkün olduğunca erken yapılması gerekmektedir. Diğer bir ifade ile ekim zamanı Ege, Akdeniz, Karadeniz ve Marmara bölgelerinde eylül-ekim ayları, Orta ve Doğu Anadolu bölgelerinde ağustos sonu eylül başı ya da mart-nisan aylarıdır. Yani kışı sert geçen bölgelerde erken ilkbaharda veya kışa güçlü girmesi için yaz sonunda ekilir. Kış soğuklarının erken gelmediği Ege, Akdeniz, Marmara ve geçit bölgelerinde sonbaharda ekilmesinde yarar vardır. Akdeniz ikliminin hakim olduğu bölgelerimizde ilkbaharda yapılan ekimlerde, erken gelen yaz kuraklığı ve yüksek sıcaklıklar reygrasın erken başaklanmasına ve düşük ot verimine sebep olabilir. Uzun süreli soğuklara ve kuraklığa dayanımı azdır. Yazları sıcak ve kurak geçen bölgelerde sulanarak 2-4 biçim vermektedir. Reygrasın yetişme sıcaklığı 6-7 santigrat derece (°C)’den başlar 30-33°C’ye kadar devam eder. En ideal gelişme sıcaklığı ise 18-25°C'dir. Yazların sıcak ve kurak geçtiği bölgelerde hazirandan itibaren gelişimi yavaşlamaktadır.
TOPRAK İSTEĞİ
Reygras çok değişik toprak tiplerine uyum gösterir. Verimli, drenajı iyi, organik maddece zengin ve nemli topraklarda çok iyi yetişir. pH değeri 6-7,5 arasında olan topraklarda hızlı gelişir. Bitki besin elementlerince fakir, kıraç arazilerde gelişimi zayıftır. Toprak tuzluluğuna karşı toleranslıdır. Kireçli ve kumlu topraklarda gerekli gübre ile takviye etmek kaydıyla ürün vermektedir.
EKİM
Buğday ekimi için yapılan toprak hazırlığı reygras için de uygundur. Ekim öncesi toprak çok iyi işlenmeli ve ekime hazırlanmalıdır. Tarla çok iyi tesviye edilmelidir. Ekimden önce ve sonra toprak merdane veya silindir ile iyice sıkıştırılmalıdır ve düz olmalıdır. Tohum yatağı Düz tesviye edilmiş ve sıkıştırılmış olmalıdır. Tohum miktarı dekara 4-5 kilogramdır. Sıra aralığı 15-20 santimetre, ekim derinliği ise 2 santimetre civarında olması gerekir.
SULAMA
Çimlenme, ilk çıkış ve fide aşamalarında topraktaki nemin korunması için ekimi takip eden 2-3 hafta içerisinde az miktarda ancak sık sık sulanır. Genellikle tohumlar ekimden bir hafta sonra çimlenirler. Bitkinin kökünü geliştirmesinden sonra sulamaya toprağın ve bitkinin ihtiyacına göre ve buharlaşma oranına bağlı olarak karar verilir. Özellikle yağmur yağmayan dönemlerde ve yaz aylarında her biçimden sonra mutlaka sulanmalıdır. Yağmurlama sulama veya salma sulama yapılabilir.
HASAT
İdeal biçim zamanı çiçeklenme başlangıcıdır. Başaktaki tanelerin süt olum dönemine kadar biçilebilir. Yüksek kaliteli kuru ot elde etmek için genellikle tozlanma devresinde yapılacak biçim en uygundur. 6-7 santimetre yükseklikten biçilmelidir. İdeal sıcaklık aralığında ekildiğinde 25-35 günde ilk biçime ulaşmaktadır. İlk biçimden sonra yetişme şartlarına göre (sıcaklık ve sulama) 20-40 gün arasında tekrar biçim yüksekliğine ulaşır. İklim koşullarının ve uygulanan bakım yöntemlerinin iyi olması şartıyla bölgelere göre değişmek kaydıyla yılda 3–5 biçim alınır. Kuru tarım yapılan bölgelerde en az bir biçim alınır, bu sayı duruma göre (yağmur vs) en fazla 2 veya 3 olabilir. Biçim zamanı bölgeden bölgeye ve yapılan uygulamalara göre değişmekle birlikte bitki boyu 35-40 santimetre olduğu dönemde başlayabilir 100-130 santimetre olduğu döneme kadar uzayabilir. Yazı kurak geçen bölgelerde sulamak koşuluyla iki veya üç biçim vermekte, ancak yaz ortalarında yüksek sıcaklık gelişimini yavaşlatmaktadır.
