Türk tarımının mihenk taşlarından biri olarak kabul edilen Zihni Derin, 1880 yılında Muğla’da doğdu. Türkiye’de çay tarımının başlatılması ve yaygınlaştırılması konusundaki çalışmaları ile tanınan Derin, "Çayın Babası" lakabıyla anılıyor. 25 Ağustos 1965 tarihinde Ankara’da hayata veda eden Zihni Derin, Türk damak tadına kazandırdığı çay ile günümüzde hala hatırlanıyor. Rize Botanik Bahçesi girişinde büstü bulunan bu değerli ziraatçıyı yakından tanıyalım.
ZİHNİ DERİN’İN MESLEĞİ VE KARİYERİ
Zihni Derin, kariyerine eğitimci olarak başladı. 1909-1912 yılları arasında Selanik Ziraat Mektebi’nde kimya, ziraat sanatları ve jeoloji dersleri verdi. 1914-1920 yılları arasında Bursa’da öğretmenlik ve Milli Eğitim Vekilliği görevlerinde bulundu. Derin’i tanınır kılan en önemli hizmeti, Türk tarımına yaptığı katkılar oldu.
ÇAY TARIMININ ÖNCÜSÜ
Zihni Derin, Türkiye’de çay tarımını başlatan isimdir. 1921 yılının Nisan ayında Ankara’da düzenlenen bir komisyonda İktisat Bakanlığı temsilcisi olarak yer aldı ve Ali Rıza Bey’in 1917’de Batum’da yaptığı incelemelere dayanan raporu okuyarak, çayın Rize’de yetiştirilebileceğini öngördü. 1923 yılında çay ve narenciye fidanlığı kurmak üzere Rize’ye gönderildi. Derin, 1924 yılında Batum’u ziyaret ederek çay bahçeleri ve çay fabrikalarını inceledi, Türkiye’ye çay tohumu ve fidanları getirdi. Bu çabalar sonucunda 6 Şubat 1924 tarihli ve 4047 sayılı “Rize Vilayeti ile Borçka Kazasında; Fındık, Portakal, Limon, Mandalina, Çay Yetiştirilmesi Hakkındaki Kanun” yürürlüğe girdi.
DİĞER HİZMETLERİ
Zihni Derin’in hizmetleri çay tarımı ile sınırlı kalmadı. 1905-1907 yılları arasında Aydın İli Orman ve Muamelat Katipliği, 1907-1909 yılları arasında Orman Müfettişliği yaptı. Milli Mücadele döneminde İktisat Bakanlığı’nın ilk bakanı olarak görev aldı. 1930-1936 yılları arasında Ankara’da öğretmenlik, 1936-1937 yılları arasında Trakya’da İkinci Umumi Müfettişlik Ziraat Müşavirliği, 1937-1945 yılları arasında Tarım Bakanlığı Başmüşavirliği yaptı. 1945-1950 yılları arasında Çay Organizatörlüğü görevini üstlendi ve 1950 seçimlerinde Rize’den bağımsız milletvekili adayı oldu.
ÖDÜLLERİ
Zihni Derin, ölümünden sonra da unutulmadı. 25 Ağustos 1965 tarihinde vefat eden Derin, 1969 yılında TÜBİTAK Hizmet Ödülü’ne layık görüldü.
