Osmanlı Devleti tarihinde çok etkin olan Yeniçeriler, daha sonraki süreçte de etkilerini dolaylı olarak devam ettirmişlerdir. İşte çok merak edilen ve ilgiyle okuyacağınız Yeniçeri ocağı nedir, Yeniçeri ocağı ne zaman kuruldu, Yeniçeri ocağı özellikleri nelerdir, Yeniçeri ocağı neden kaldırıldı ve konu hakkında çok daha fazlasını sizler için derledik.
YENİÇERİ OCAĞI NEDİR?
Osmanlı Devleti içinde bir askeri örgüt olan Yeniçeri Ocağı'nda, küçük yaşlardan başlayarak asker yetiştirilmekteydi. Osmanlıca bir sözcük olan "yeniçeri"nin anlamı "yeni asker"dir. Yeniçeri Ocağı, piyadelerden oluşan bir askeri sınıftı. Esas görevi padişahın, hanedanın ve payitahtın güvenliğini sağlamaktır. Yeniçeri Ocağı'nın merkezi Edirne şehri idi.
YENİÇERİ OCAĞI NE ZAMAN KURULDU?
Yeniçeri Ocağı'nı Orhan Gazi kurmuştur. 1362 yılında Orhan Gazi tarafından kurulan Yeniçeri Ocağı, II. Mahmut tarafından 1826 tarihinde kapatılmıştır. II. Mahmut, "Nizam-ı Cedid" isimli yeni asker ocağının kurulmasıyla Yeniçeri Ocağı'nın varlığına son vermiştir.
YENİÇERİ OCAĞI ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
Kuruluşu çok eskilere dayanan ve esas görevi padişahı ve payitahtı korumak olan Yeniçeri Ocağı'nda askerler küçük yaştan itibaren yetiştirilmekteydi. Yeniçeri Ocağı'nın kapatılmasına kadar etkinlikleri yaklaşık 500 yıl sürmüştür. Yeniçeri Ocağı'nın özellikleri şu başlıklar altında incelenebilir:
Yeniçeri Ocağı, piyadelerden (yaya) oluşan bir askeri örgüttü.
Ordu sefere giderken, gidişlerde ve konaklarda yeniçeriler padişahın etrafında bulunup onu muhafaza ederlerdi.
Savaş dışında, barış zamanlarında yeniçeriler İstanbul'u korurlardı.
Yeniçeri Ocağı'na alınan askerler, Hristiyan ailelerin çocukları arasından seçilerek yetiştirilirdi.
Yeniçeri Ocağı, ordunun teknik sınıfını oluşturmakta ve merkez ordusunu meydana getirmekteydi.
Yeniçerilere üç ayda bir ulufe denilen bir maaş verilmekteydi.
Osmanlı Devleti'nde askeri bir sınıf olarak kurulmuş olan Yeniçeriler, dünya tarihindeki ilk sistemli ve çağdaş ordu olarak kabul edilir.
Yeniçeriler, genellikle savaş alanında bulunmazlardı; çünkü yeniçerilerin görevi iç huzursuzlukları ve ayaklanmaları bastırmaktı.
Yeniçeri Ocağı, ilk önce Edirne'de kurulmuş olsa da, İmparatorluğun merkezi İstanbul'a taşınması ile İstanbul'a yerleşmiştir.
Yeniçerilerin bozulmaya başlaması, devlet işlerine karışması, bir müddet sonra sonlandırılarak kapatılmalarına sebep olmuştur.
Yeniçeri Ocağı'na alınma koşulları ilk başta sıkı kurallara bağlı ve zor bir sınav iken, bu kuralların gevşetilmesi bozulmanın başlıca sebepleri arasında görülmektedir.
YENİÇERİ OCAĞI NEDEN KALDIRILDI?
Kurulduğu dönemde dünyanın sayılı askeri örgütü kabul edilen ve Osmanlı Devleti'nin yükseliş aşamasına erişmesinde büyük katkıları olan Yeniçeri Ocağı, daha sonra gelişen olumsuz olaylar nedeniyle ortadan kaldırılmıştır.
Tarihte "Vak'a-i Hayriyye" ya da "Hayırlı Olay" olarak bilinen olay, 16 Haziran 1826 tarihinde İstanbul'da meydana gelmiştir. Padişah II. Mahmut tarafından Yeniçeri Ocağı'nın topa tutularak yok edilmesi ve sağ kalanların da idam edilmesi ile sonuçlanan olaylar yaşanmıştır.
Padişah II. Mahmut'un Yeniçeri Ocağı'nı kapatmasına giden süreçte, Yeniçeri isyanları etkili olmuştur. Vezir-i Azam İbrahim Paşa'yı istemeyen birtakım kişiler, Yeniçeri ağası tarafından kışkırtılmıştır. Epey bir zaman sefere çıkılmadığı için askerlerin sefer istemesi yüzünden bu olaylar çıkmıştır.
Yeniçeri Ocağı'nın çıkardığı isyanların altında yatan asıl sebepler arasında, üst kademede görev yapan kişilerin kışkırtmaları bulunmaktadır. Osmanlı Devleti bünyesinde bulunan yüksek mevkilerde görev alan kişilerin, birbirlerine karşı güç toplayarak üst kademelere erişmek için verdikleri vaatler de etkili olmuştur.
Yeniçeri Ocağı'nın yükseliş dönemindeki askeri başarısı göz doldururken ve döneminin en etkili askeri gücü kabul edilirken, zamanla durum tersine dönmüştür. Osmanlı Devleti'nin duraklama ve gerileme dönemleri olan 16. ve 17. yüzyıllarda, Yeniçeri Ocağı askeri başarılarını yitirmiş ve beraberinde zamanla İmparatorluğa uygulamaya başladıkları baskılar ve isyanlar sebebiyle ortadan kaldırılmıştır.
