Yozgat Valiliğinin sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, KKKA hastalığına yol açan kenelere dikkat edilmesinin, olası hastalık ve ölümlerin önüne geçeceği belirtildi.
Kenenin hafife alınmaması gerektiği aktarılan açıklamada, tarla, bahçe ve ahır gibi kene yönünden riskli yerlere giderken vücudu örten giysiler giyilmesi ve paçaların çorapların içerisine konulması gibi önlemlere dikkat edilmesi istendi.
Kenelere karşı tedbirin elden bırakılmaması uyarısında bulunulan açıklamada, “Keneyi hafife almayın, tedbiri elden bırakmayın. Kene yoluyla bulaşan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığından korunmak için tedbiri elden bırakmayın” ifadesi kullanıldı.
KKKA NEDİR?
Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA), keneler tarafından taşınan Bunyaviridae ailesine bağlı Nairovirüs grubuna ait bir virüsle oluşan ateş, halsizlik, iştahsızlık, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal ve ağır vakalarda kanama gibi bulgular ile seyrederek ölümlere neden olabilen zoonotik (hayvanlardan insanlara bulaşan) karakterli bir enfeksiyon hastalığıdır.
KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ NASIL BULAŞIR?
Daha çok vücuda kene tutunması ile bulaşmakla birlikte;
Kenelerin çıplak elle çıkarılması ya da ezilmesi ile,
Hasta insanların kan gibi vücut sıvılarına temas etmekle,
Mikrobu taşıyan hayvanların kanları, vücut sıvıları ve dokularına korunmasız temasla da bulaşabilir. Kenelerin yoğun olarak bulunduğu yerler; özellikle hayvancılığın yapıldığı; orman kenarı parçalı arazi yapısına sahip çalı ve çırpılı alanlar ile otlakların bulunduğu yerlerdir. Türkiye kenelerin yaşamaları için coğrafi açıdan oldukça uygun bir yapıya sahiptir.
KİMLER RİSK ALTINDA?
Hastalığın görüldüğü bölgelerde yaşayan tarım ve hayvancılık ile uğraşan kişiler,
Kasaplar ve mezbaha çalışanları,
Veteriner hekimler, askerler,
Korunmasız olarak kamp ve piknik yapanlar,
KKKA hastaları ile temas eden sağlık personeli,
Hasta yakınları risk altındadır.
KKKA KULUÇKA SÜRESİ NE KADARDIR?
Kuluçka süresi, mikrobun vücuda girmesinden sonra hastalık belirtilerinin başlamasına kadar geçen süredir. Virüsün alınma şekline bağlı olarak 1-14 gün sürebilir. Hastalığın kuluçka süresi kene tarafından tutunma ile virüsün alınmasını takiben genellikle 1-3 gün en fazla 9 gün olabilmektedir. Enfekte kan ve vücut sıvılarıyla temas sonucu bulaşmalarda ise bu süre 5-6 gün, en fazla 13 gün olabilmektedir.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Yüksek ateş, baş ağrısı, yoğun halsizlik, kollarda ve bacaklarda şiddetli ağrı, bazen kusma, karın ağrısı veya ishal, yüzde kızarıklık, ilerleyen safhada vücudun değişik yerlerinde kanamalar, gövde, kol ve bacaklarda morluklar, burun kanaması, dışkıda ve idrarda kan görülebilir.
NASIL KORUNULUR?
Hastalığa sebep olan mikrobun bulaştırıcısı olan keneler uçmazlar, zıplamazlar; yerden yürüyerek vücuda tırmanırlar.
Hayvanların üzerindeki keneye, hayvanların kan ve idrarına çıplak elle dokunulmamalıdır.
Tarla, bağ, bahçe, orman ve piknik alanları gibi kene yönünden riskli alanlara gidilirken; kenelerin vücuda girmesini engellemek maksadıyla mümkün olduğu kadar vücudu örten giysiler giyilmeli, pantolon paçaları çorapların içerisine sokulmalı, ayrıca kenelerin elbise üzerinde rahat görülebilmesi için açık renkli kıyafetler tercih edilmelidir. Oturulacak yerlere de açık renk örtü serilmelidir.
Riskli alanlardan döndükten sonra kene olup olmadığını görmek için vücudun ve elbiselerin her yerine dikkatlice bakılmalıdır.
Vücudun özellikle diz arkası, koltuk altları, kulak arkası, ense, saç dipleri ve kasıklar dâhil kontrol edilmeli ya da ettirilmelidir.
Çocukların vücutları da mutlaka kene yönünden kontrol edilmelidir.
Vücuda tutunan kene en kısa sürede çıplak elle dokunmadan; eldiven, bez ya da poşet ile çıkartılmalı, çıkartılamıyorsa en yakın sağlık kuruluşuna müracaat edilmelidir.
Hastalık, hayvanlarda belirti göstermeden seyrettiğinden hayvanlar sağlıklı görünse bile hastalığı bulaştırabilirler. Bu sebeple hastalığın sık olarak görüldüğü bölgelerde bulunan hayvanların kan ve idrar gibi vücut sıvılarına çıplak el ile temas edilmemelidir.
Hastalığa yakalanan kişilerin kan, vücut sıvıları ve çıkartılarıyla hastalık bulaşabildiğinden, hasta ile temas eden kişiler gerekli korunma önlemlerini (eldiven, önlük, maske vb.) almalıdır.
Hasta insan ve hayvanların kan, vücut sıvıları ile doğrudan temas eden kişiler ise kendilerini 2 hafta süreyle takip etmelidir.
Halsizlik, iştahsızlık, ateş, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma veya ishal gibi belirtilerin görülmesi halinde derhal en yakın sağlık kuruluşuna müracaat etmelidirler.
Hastalığın kontrolünde özellikle çiftlik hayvanlarında kene mücadelesi önemli olduğundan hayvanlar, İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerinin önerileri ve yardımları doğrultusunda kene ilaçları ile düzenli bir şekilde ilaçlanmalıdır.
Kene mücadelesinde geniş çevre ilaçlamaları önerilmemektedir.
KENE TUTUNMASI SONRASINDA YAPILMAMASI GEREKENLER!
Vücuda tutunmuş olan keneyi patlatmamalı, ezmeyin, üzerine herhangi bir kimyasal madde (alkol, deterjan, sıvı sabun, gaz yağı, kolonya) kesinlikle dökmemeli ve üzerine sigara bastırmamalıdır.
