Kış mevsiminin vazgeçilmezi kestane hem lezzetli hem de besleyici bir meyvedir. Kestane, vitaminler, mineraller, antioksidanlar ve lif bakımından zengin bir içeriğe sahiptir. Kestane, faydaları bakımından incelendiğinde, kalp sağlığından sindirim sistemi fonksiyonlarına, bağışıklık sisteminden kemik sağlığına kadar çeşitli olumlu etkileri bulunur. Kestane ayrıca, enerji verici özelliğiyle de vücut dayanıklılığı artırabilir. Kestane, geleneksel olarak farklı kültürlerde değerli bir besin kaynağı olarak kullanılmıştır.
KESTANENİN FAYDALARI NELERDİR?
Türkiye’de kestane yetiştiriciliği daha çok Aydın, İzmir, Kastamonu, Bartın, Bursa, Sinop, Kütahya illerinde yaygın olarak yapılır. Kestanenin besin değeri türüne, yetiştiği iklim ve ekolojik koşullara ve yetişme şekline göre değişiklik gösterir. Sert kabuklu kuruyemişlerin büyük çoğunluğu yüksek oranda yağ içerirken sert kabuklu yapısı ile bilinen kestane, bu yiyecekler arasında özel bir yere sahiptir. Kestanenin içeriğinde bulunan karbonhidrat ve nişasta miktarı, yağ oranından çok daha yüksektir. Bu özelliğinden dolayı kestane doyurucu besinler arasında yer alır ve diyet yapanlar tarafından rahatlıkla tercih edilebilir. Bunlara ek olarak, kestane içerisinde protein, yağ, lif, A, B, C ve E vitamini bulunur. Ayrıca magnezyum, klor, kalsiyum, potasyum, demir ve fosfor mineralleri bakımından da zengin bir mineral kaynağıdır. İçeriğinde bulunan vitamin ve mineraller sayesinde kestanenin insan sağlığına olan katkıları oldukça fazladır. Kestanenin faydaları şu şekilde sıralanabilir:
Kestane içeriğinde bulunan yüksek miktarda lif sayesinde glisemik indeksi düşük besinlerdendir. Bu özelliği kestaneyi uzun süre tok tutabilen yiyeceklerden birisi haline getirir. Uzun süre tokluk hissi veren bir yiyecek olduğu için kan şekerinde ani değişikliklere neden olmaz. Bu nedenle şeker hastalarının da tüketebilecekleri besinlerdendir. Ancak içeriğinde bulunan yüksek miktarda karbonhidrat nedeniyle şeker hastalarının kestaneyi aşırıya kaçmadan, kontrollü olarak tüketmeleri gerekir.
İçeriğinde bulunan yüksek lif miktarı sayesinde bağırsak florasının korunmasına ve sindirim sisteminin normal fonksiyonuna katkıda bulunurken, mide rahatsızlıklarına bağlı semptomların hafifletilmesine yardımcı olur.
Kestane, ishalin iyileşmesine de katkı sağlar.
Kestane, anne adayları için de önemli besinlerdendir. Mide sağlığını destekleyici etkisi sayesinde hamileliğin ilk aylarında mide bulantılarını rahatlatıcı etki gösterir. Bunlara ek olarak anne adayının ve anne karnındaki bebeğin bağışıklık sisteminin normal fonksiyonuna katkıda bulunur. İçeriğinde bulunan folik asit sayesinde anne karnındaki bebeğin gelişimine de katkıda sağlar.
Kestane, varis ve hemoroide (basur) bağlı şikayetlerin hafifletilmesine yardımcı olur.
Kestanenin içeriğinde bol miktarda C vitamini bulunur. Bu özelliği sayesinde, özellikle havaların soğumaya başlaması ile birlikte viral ve gribal enfeksiyonlar karşısında zayıflayan bağışıklık sisteminin normal fonksiyonuna katkıda bulunur.
Kestane içerisindeki C vitamini güçlü bir antioksidan olma özelliği ile bilinir ve antienflamatuvar etki göstererek enfeksiyonlara karşı korunmaya yardımcı olur.
Antienflamatuvar özelliği sayesinde ateş düşürücü etkisi vardır.
Antioksidan özelliği sayesinde vücutta bulunan serbest radikallerle savaşarak kansere karşı korunmaya yardımcı olur.
Vücutta bulunan serbest radikaller yaşlanma sürecini hızlandırır. Kestane, serbest radikallerle savaşarak yaşlanmaya bağlı etkilerin azaltılmasına yardımcı olur.
Kestane, antioksidan özelliği sayesinde karaciğer sağlığına katkıda bulunarak detoks görevi görür ve vücudun toksinlerden arındırılmasına yardımcı olur.
Kestane magnezyum, fosfor ve kalsiyum içeriği bakımından zengin bir mineral kaynağı olarak bilinir. İçeriğinde bulunan mineraller sayesinde kemik ve dişlerin gelişimini destekler.
Kestane aynı zamanda zengin bir potasyum kaynağıdır. Bu sayede normal kan basıncının korunmasına katkıda bulunur. Potasyum eksikliği yaşayan kişiler günlük beslenme planlarına kestaneyi ekleyebilir.
Bu değerli meyve aynı zamanda kan dolaşımını düzenleyerek ve kandaki kolesterol oranını düşürmeye yardımcı olarak kalp damar sağlığını destekler.
Kestanenin içeriğinde bulunan B vitamini, sinir sisteminin normal fonksiyonuna katkıda bulunurken mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin üretimini destekler.
Kestane folik asit bakımından da zengin bir besindir. İçeriğinde bulunan folik asit sayesinde alyuvarların normal fonksiyonuna katkıda bulunur.
Kestane içeriğinde bulunan demir sayesinde vücutta bulunan kırmızı kan hücrelerinin ve hemoglobinin normal oluşumuna katkıda bulunur. Bu sayede kansızlığın önlenmesine yardımcı olur.
İçeriğinde bulunan demir, C ve B vitamini gibi vitamin ve mineraller sayesinde bitkinliğin ve yorgunluğun giderilmesine yardımcı olurken, vücudun normal enerji oluşum metabolizmasına katkıda bulunur.
Enerji verici özelliği ile bilinen kestane cinsel gücü arttırırken, üreme sisteminin normal fonksiyonuna da katkı sağlar.
Kestane gluten içermeyen besinlerdendir. Bu nedenle çölyak hastaları gibi gluten alerjisi olan kişiler de rahatlıkla tüketebilir.
Kestane, içeriğinde bulunan E vitamini sayesinde cilt sağlığı üzerinde olumlu etkiler gösterir. Piyasada bulunan yüz maskelerinden bazılarının içeriğinde kestane bulunduğu görülebilir.
Kestane, içeriğinde bulunan magnezyum sayesinde vücutta elektrolit dengesine katkıda bulunur.
İçeriğinde bulunan A vitamini sayesinde görme yetisinin normal fonksiyonuna katkıda bulunur.
Kestane, amino asit bakımından da oldukça zengindir. Bu nedenle özellikle vegan beslenme biçimi benimsemiş kişiler tarafından da rahatlıkla tüketilebilir.
Kestanenin meyvesinin yanında çiçekleri de insan sağlığı için oldukça önemlidir. Özellikle arıcılık sektöründe kestane çiçeklerinden sıklıkla faydalanılır. Kestane çiçeklerinden elde edilen kestane balının insan sağlığına sayısız faydası vardır. Ancak kestane balı içeriğindeki yüksek besin değerleri nedeniyle tüketilirken ölçülü davranılması gereken besinlerdendir.
Kestanenin kabuğu kaynatılıp suyu içildiğinde sinirleri yatıştırıcı ve stres azaltıcı etki gösterebilir.
KESTANENİN ZARARLARI NELERDİR?
Yüksek karbonhidrat içeriği nedeniyle, şeker hastalığı, kolit veya obezite hastalarına kestanenin kontrollü tüketilmesi önerilmektedir. Kestane çiğ tüketildiğinde sindirim sorunlarına neden olabilecek bazı aktif maddeler içermektedir. Hazımsızlık veya gastrit gibi bağırsak sorunlarına neden olabilir. Kestanenin pişirilerek yenmesi gerekmektedir. Özellikle şeker hastaları için nişasta ve şeker, dikkat edilmesi gereken gıda bileşenleridir. Kestanenin zararları şöyle sıralanabilir:
Çiğ tüketilirsen sindirim sorunlarına neden olur.
Gastrit ya da hazımsızlık problemleri yaratabilir.
Aşır tüketimde ishal, yüksek tansiyon ve şeker yükselmelerine sebep olur.
KESTANE NASIL TÜKETİLİR?
Kestaneler, genellikle kış aylarında tercih edilen ve kavrulmuş veya pişirilmiş olarak tüketilen bir besindir. İçerdiği besin maddeleri ve lezzetleri nedeniyle başta Türkiye olmak üzere, dünyanın çeşitli yerlerinde popüler bir atıştırmalık olarak bilinir. Kestane, hafif tatlı bir tat ve sağlam bir yapıda bulunur. Kestaneyi tüketmek için fırında, mangalda pişirebilir veya suda haşlayabilirsiniz. Ayrıca kestaneler, çeşitli yemeklerde ve tatlılarda da kullanılabilir. Bunun için, kestaneyi uygun bir yöntemle pişirerek yemeklerin iç harcına koyabilir ya da tart, turta gibi tatlılarda kullanabilirsiniz. Kestane pastacılık alanında da kullanılan ve şekerleme olarak da tüketilen lezzetli bir besindir.
