YOZGAT, Orta Anadolu’da tarih öncesinden günümüze kadar yerleşim alanı olarak kullanılan önemli bir merkez olmasına karşın, bugün Türkiye’nin en geri kalmış bölgelerinden birisi olarak karşımıza çıkıyor. Günümüzde, orta ve genç kuşaklara ‘’Yozgat Türkiye’nin Paris’iydi, bir zamanlar’’ deyiversek, kimileri hayretle gözümüzün içerisine bakıp, ‘’Ne saçmalıyor bu!’’ diye, yüzümüze söylemese bile mutlak içinden geçirir. Ama öyleydi. Dünü olmayan, bugünle zaman geçiren Yozgat, Türkiye’nin önemli tarım bölgesi olmasının yanında, yeraltında da önemli servete sahip. Bir de buna halen gün yüzü görmeyen tarihi yapıları eklediğimizde Yozgat için, ‘Taşı toprağı altın’ demek, abartı sayılmamalıdır.

 YERALTI ZENGİNLİKLERİ
Yozgat'ta toprak altında bulunan madenlerin yer üstüne çıkartılması için 2006 yılının Eylül ayı sonu itibariyle 100 kişi ve şirkete arama-işletme ruhsatı veriliyor. Boğazlıyan ilçesinde altın madeni aramak üzere çalışmalara başlanıyır. Yozgat'ta MTA tarafından yapılan araştırmalar sonucunda, bakır, kurşun, çinko, kireçtaşı, demir, feldspat, florit, grafit, kaya tuzu, kuvarsit, manganez, uranyum, kömür, mermer madenlerinin bulunduğu belirledi. Bu madenlerin yerüstüne çıkartılıp, işletilmesi için 65 kişiye arama, 35 kişiye de işletme ruhsatı verildi. Ruhsat alanlardan 47'sinin mermerle ilgilendiği, bir şirketin de Boğazlıyan ilçesinde Osmanlı döneminde işletildiği ileri sürülen maden ocağının bulunduğu bölgede başta altın olmak üzere gümüş, demir, bakır, kurşun, çinko madeni arama çalışmalarına başladığı öğrenildi.

MADEN YATAKLARI
Türkiye Kalkınma Bankası tarafından hazırlanan 'Uygun Yatırım Alanları' adlı araştırmada, Yozgat'ın yeraltı zenginlikleri bakımından Türkiye'nin birçok iline göre daha iyi durumda olduğu vurgulandı. Yozgat ili sınırları içerisinde bulunan maden kaynaklarının çok az bir kısmının işletildiği, başta demir olmak üzere birçok maden kaynağının, tenörlerin düşük olması ve diğer nedenlerden dolayı işletilmediği vurgulandı. ''İlde zengin yeraltı kaynağı bulunmasına rağmen, bu kaynakların değişik nedenlerden dolayı işletilmemesi nedeniyle, madencilik hasılası, Yozgat sanayi hasılası ve toplam gayri safi hasılası içinde önemsiz bir yer tutmaktadır'' denildi.

ALTIN ARIYORLAR
Yozgat'ın Boğazlıyan ilçesi Eğlence köyünde merkezi Ankara'da bulunan bir şirket tarafından altın madeni arama çalışmalarına 2006 yılında başlanıldı. Dönemin Yozgat Sanayi ve Ticaret İl Müdürü Muhsin Çelebi, altın madeni arama çalışmalarının yapıldığı bölgede incelemelerde bulundu. Köy halkından 69 yaşındaki Şükrü İnci, aralarında yabancılarında bulunduğu şirket elemanlarının bölgede buldukları taş ve toprakların analizlerini yaptırmak üzere Ankara'ya götürdüklerini söyledi. Şükrü İnci, ''Yeraltından çıkan taş ve toprakları torbalara doldurup, inceliyorlar. Burada altın madeni olduğu söyleniyor. Şuana kadar altın bulundu mu tam bilemiyoruz'' diye konuştu.
Eğlence köylüleri topraklarında işletilmek istenen siyanürlü altın madenine karşı direniş gösterdi. 90 yıl önce Selanik’ten göçmek zorunda kalan Eğlenceliler, altın madeninin türlü vaatlerine karşı yurt edindikleri toprakları savunmakta kararlıklarını gösterip, pankart ve sloganlarla madenin tesislerine yürüyerek topraklarında siyanürle ayrıştırma yapacak olan madeni istemediklerini dile getirdi. Sonrasında konu tatlıya bağlandı. Arama çalışmaları yapılmak üzere köylülerle anlaşmaya varılıp, araziler alındı. Arazilerini verenlerin bazılarının paralarını alamadıkları ileri sürüldü.

TALEP ARTTI
2008 yılına gelindiğinde Yozgat’taki yer altındaki madenleri yer üstüne çıkartmak için yapılan başvuru sayısında ciddi bir artış oldu. Yozgat`ta Maden Teknik Arama Enstitüsü tarafından geçmiş yıllarda yapılan aramalar sonucunda tespiti yapılan maden yataklarının yer altından yer üzerine çıkartılıp, işletmeye açılması amacıyla 507 kişi ve şirkete ruhsat verildi. Dönemin Yozgat Valisi Amir Çiçek, Türkiye’nin önemli tarım ve hayvancılık bölgelerinden biri olan Yozgat’ın tarih boyunca değişik medeniyetlere ev sahipliği yaptığını hatırlattı. Vali Çiçek, bir taraftan tarım ve hayvancılık sektörünü geliştirmeye çalışırken, diğer taraftan da yapılan kazı çalışmalarıyla tarihin gizli kalmış yönlerine ışık tutulmaya başlandığını, son yıllarda ise yer altı kaynakların yer üzerine çıkartılmasına yönelik yürütülen çalışmaların hız kazandığını belirtti. Vali Çiçek, ‘’MTA tarafından yapılan araştırmalarda madenlerin toprak altında olduğu, gün gün ortaya çıktığı görülmektedir. Maden arama ruhsatı talebi giderek artmaktadır’’ dedi. 

PETROL ARAMASI
Vali Çiçek, Yozgat il genelinde birçok madenin varlığının bilindiğini, bilinen madenlerle birlikte Türkiye Petrol Ofisi tarafından Şefaatli-Yenifakılı ilçeleri bölgesinde petrol sondaj çalışmalarının gerçekleştirildiğinin altını çizdi. Vali Çiçek, Yozgat`ta bulunan maden yataklarının kapasitelerinin belirlenmesi ve verimli olan maden yataklarının işletmeye açılmasına yönelik çalışmalar devam ederken, mermer, kömür, çinko ve kurşun madenlerinin işletmeye açık olduğunu vurguladı. Vali Çiçek, ‘’Yozgat`ta oldukça değişik maden yatakları bulunmaktadır. Bu maden yataklarının rezervleri önemlidir. Bu amaçla son yıllarda, maden yataklarının rezervlerinin belirlenmesine yönelik arama ruhsatı talebinde artış olmaktadır. Bugün itibariyle 507 kişi arama ruhsatı alarak, değişik alanlarda daha önce tespit edilen maden yataklarının yer üzerine çıkartılmasına yönelik çalışmalar yapmaktadır. Bugün bilinen madenler dışında, daha önce tespiti yapılmayan altın ve petrol konusunda da uzmanlar tarafından arama ve araştırmalar yapılıyor’’ diye konuştu.

TÜRKİYE’NİN ZENGİNLİĞİ
Vali Amir Çiçek, bu zenginliğin sadece Yozgat`ın değil Türkiye`nin de zenginliği olduğuna vurgu yaparak, bunlardan işletmeye geçmiş olanlardan özellikle Akdağmadeni ilçesindeki çinko, kurşun işlendikten sonra ihraç edildiğini hatırlattı. Vali Çiçek, ‘’Zengin bir ocak, şu anda 200-300 civarında işçi çalışıyor. Bunun gibi başka ilçelerimizde de var. Maden çeşidi olarak yine mermer yataklarımız var. Özellikle Çayıralan, Çandır, Yenifakılı taraflarında çok güzel mermer yataklarımız mevcut. Genelde, vatandaşlar blok halinde mermerleri alarak başka yere taşımakta, böylece madenimiz mermerimiz işlenmeden başka yerlere gönderilmektedir. Aydıncık ilçesi Kazazankaya, Bazlambaç bölgemizde de çok iyi, parlak, inşaatlarda da kullanılabilecek, işe yarayacak mermerlerimizin varlığı tespit edildi. Sorgun ilçemizde bulunan kömür yatakları işletilmeye devam etmektedir’’ ifadelerini kullandı.
Vali Çiçek, Şefaatli-Boğazlıyan ilçeleri arasındaki bölgede de maden arama çalışmalarının bulunduğunu, bulunan madenin türünün ise henüz tespit edilemediğini anlattı. Vali Çiçek, ‘’Yozgat`ta bulunan madenlerin yer üzerine çıkartılmasının ardından, kurulacak işletmelerle, burada işlenip, istihdam yaratılmasını istiyoruz. Madenin işlenmeden başka bölgelere götürülmesi hem masraflı oluyor, hem de değeri olmuyor’’ dedi.  
Vali Amir Çiçek, il genelinde bulunan değişik türdeki zengin mermer yataklarının birçoğunun işletmeye açık olduğunu, bazı işletmelerin özellikle uzak doğu ülkelerine ihracat yaptığını sözlerine ekledi.

NEREDEN NEREYE
Kızılırmak Nehrinin İç Anadolu Bölgesinde çizmiş olduğu yay içerisinde yer alan Bozok yaylası üzerindeki Yozgat, coğrafi bakımdan Başkent Ankara’ya yakın olması, Doğu ile Batıyı bağlayan ana karayolu üzerinde bulunması nedeniyle konumu bakımdan değer taşıyor. Yozgat yöresinin yapısal olarak Anadolu bindirme kuşağı ile Ecemiş-Tuzgölü fay sistemleri ve ona bağlı gelişmiş fay sistemlerinin etkisi altında bulunduğu da biliniyor. Yozgat’ın il olarak sahip olduğu jeolojik yapı gereği maden çeşitliliği yönünden zengin bir il olduğunun altı çiziliyor. Yapılan çalışmalar sonucunda çok çeşitli metalik maden ve endüstriyel hammadde yatak ve zuhurlarının ortaya çıkarıldığı, bunların kurşun-çinko, demir, manganez, feldispat, kaya tuzu, kireçtaşı, kuvarsit, tuğla-kiremit, florit, grafit ve çimento hammaddeleri olarak sıralanıyor. Ancak, Yer altındaki bu maden yatakları bir türlü Yozgat ekonomisine kazandırılamıyor.