YOZGAT, Türkiye’nin önemli tarım bölgeleri arasında ilk sıralarda yer alıyor. Babadan kalma yöntemlerle yapılan tarımda geleneksel tarım ürünlerinin üretimi hep ön plana çıkıyor. Buğday, Arpa, Mercimek, Nohut gibi ürünlerin üretiminde yurtiçi talebin önemli bölümünü karşılar durumda olan Yozgat, bu ürünlerinden sadece bir zamanlar buğdayı un haline getirmek, arpayı belirli bir dönem Tekel’in Bira Fabrikası’na vermenin ötesine geçemedi. Yani kendi markasını yaratıp, geleneksel tarımsal ürünlerini pazarlayamadı.
Yozgat’ta son dönemlerde sanayi sektörünün talep ettiği, Pazar sorunu bulunmayan ürünlerin üretilmesine yönelik çalışmalar yapılıyor. Tarımsal üründe çeşitliği artırmaya yönelik atılan adımlar sonucunda Pazar sorunu bulunmayan ürünlerin üretimi yapılıyor ama bunların pazarlanması konusunda ciddi sorunlar yaşanmaya devam ediyor. Yerköy ilçesinin Sekili bölgesinde üretimi yapılan, yurdun diğer bölgelerinde karpuz hasadı bittikten sonra pazara sunulan karpuz, çoğu zaman üreticinin elinde kalıyor. Yine, Yerköy ilçesinden başlayıp, Şefaatli, Yenifakılı, Boğazlıyan, Çandır, Çayıralan’a kadar uzanan bölgelerde yetiştirilen domates, aile bireyleri tarafından salça haline getirilip, eş dost arasında satışa sunuluyor. Aydıncık bölgesinde, Türkiye’nin en kaliteli soğanı yetiştiriliyor.

ALTERNATİF ÜRÜN

O dönemki ismiyle, Yozgat Tarım ve Köyişleri İl Müdürlüğü, 2003 yılında ilin hava, su ve toprak yapılarına uygun olarak yetiştirilebilecek, alternatif tarım ürünlerini belirledi. İl genelinde Ayçiçeği, Şekerpancarı, Kuru Soğan ve yem bitkilerinin alternatif ürün olarak ekimlerinin yapılacağı kaydedildi. Tarım alanlarının genel olarak buğday, arpa, mercimek, nohut gibi ürünlerin üretiminde kullanıldığına dikkat çekildi, alternatif ürün üretiminin yaygınlaştırılması amacıyla demonstrasyon çalışmaları yapıldığı bildirildi. Ayçiçeği üretiminin Yozgat, Sorgun, Şefaatli, Yerköy, Sarıkaya, Boğazlıyan, Yenifakılı bölgelerinde, Kuru Soğan üretiminin tüm bölgelerde, Yem Bitkileri Korunga ve Fiğ tarımının Akdağmadeni, Çayıralan, Çandır, Yonca tarımının da Yozgat, Sorgun, Şefaatli, Yerköy bölgelerinde yapılabileceğine vurgu yapıldı. 

SOĞAN FESTİVALİ

2003 yılında Aydıncık ilçesinde 7’incisi düzenlenen ‘Soğan Kültür ve Sanat Festivali’ oldukça renkli görüntülere sahne oldu. Festivalde, soğanlar yarıştı, soğanın faydaları anlatıldı, en kısa sürede en fazla soğan yiyen altın ile ödüllendirildi. Dönemin Aydıncık Belediye Başkanı Yusuf Gündoğdu, Türkiye’nin en kaliteli soğanını üretmelerine karşılık, üreticinin Pazar sorunu bulunduğunu söyledi. Bölgede üretilen soğanın tadının farklı, renginin kırmızı, dayanıklı ve sulu olduğunu belirten Gündoğdu, “Bölgemizde üretilen bu soğan birçok rahatsızların tedavisinde de ilaç niyetine kullanılabilmektedir” dedi.
Gündoğdu, toplam 4 bin 185 hektar alanda yıllık ortalama 122 bin civarında kuru soğanın üretildiği Yozgat’ta, üretimin büyük bölümünü Aydıncık ilçesinin elinde tuttuğuna dikkat çekti. Gündoğdu, “Bölgemiz çiftçisi kaliteli soğan üretimi yapmasına karşılık, ürününü pazarda dolaşarak ancak satabilmektedir. İhracata yönelik bazı çalışmalarımız ve girişimlerimiz oldu. Bu çalışmalarımız da devam ediyor” diye konuştu.

YARIŞMA YAPILDI

Festival etkinlikleri çerçevesinde düzenlenen en iri soğan yarışmasında 1 kilo 385 gramlık ürünüyle Hacı Yalçın isimli üretici birinci seçilirken, 1 kilo 350 gramlık üretimiyle İbrahim Sarıoğlu ikinci, bir kilo 260 gramlık üretimiyle Yakup Gündoğdu 3’üncü oldu. En kaliteli soğan yarışmasında ise birinciliği Adem Çimen alırken, İbrahim Sarıoğlu ikinci, Osman Çıtak üçüncülük elde etti. Her iki yarışmada dereceye giren üreticilere çeşitli hediyeler verildi. Festivalin en renkli görüntüleri ise soğan yeme yarışmasından yansıdı. Yumurta büyüklüğündeki 2 kilo kuru soğanı 1.5 dakikalık sürede yiyebilmek için 6 kişi yarıştı. Yarışmada Erdal Özdemir, verilen süre içerisinde 1.5 kiloya yakın kuru soğanı yiyerek birinci olurken, Adem Yılmaz ikinci, Mustaga Çetin 3’üncü oldu ve birer altın hediye edildi.

CİNSEL İSTEĞİ ARTIRIYOR

Aydıncık Soğan Festivalinde, soğanın özellikleri de anlatıldı. Hazırlanan pano ve dağıtılan broşürlerde, Aydıncık yöresinde yetiştirilen soğanın ‘cinsel isteği artıcı’ özelliğinin bulunduğu belirtildi. Soğanın diğer faydaları arasında, ‘Sindirim sistemini uyardığı, bağırsakları temizlediği’ de kaydedildi, kansere karşı koruyucu özelliğinin bulunduğu anlatıldı.

TALEP ARTTI

Aydıncık ilçesinde tamamlanan Soğan Kültür ve Sanat festivali amacına ulaştı. İlçe Belediyesini telefonla arayan bazı şirketler, soğan talebinde bulundu. Aydıncık Belediye Başkanı Yusuf Gündoğdu, 3 ayrı bölgeden toplam bin 700 ton kuru soğan siparişi aldıklarını söyledi. Gündoğdu, “İzmir, Bolu ve Erzurum’dan gelen talepleri karşılayacağız. Belediyemizi arayan bu firmalarla, üreticilerimizi bir araya getirip, Aydıncık soğanını daha geniş alanlarda Pazar bulmasını çalışacağız” dedi.
Gündoğdu, festivalin amacına ulaştığını ve basında yer alan haberlerden sonra Aydıncık Soğanına olan talebin artmasının sevindirici olduğunu da sözlerine ekledi.

SOĞANA ALTARNATİF

Aydıncık ilçesinde adına festivaller düzenlenen soğana, alternatif olarak bölgede sarımsak ekiminin de yapılması için çalışmalar başlatıldı. Önceki yıllarda ortalama 500 tonun üzerinde soğan üretimini gerçekleştiren Aydıncık bölgesinde bu yıl üretim de gerileme gözlendi. Soğan üretiminin 300 bin ton civarında olduğunu belirten yetkililer, önceki yıllarda üreticinin zarar etmesi nedeniyle 2004 yılında üretimden büyük oranda kaçındıklarını belirttiler. 
Aydıncık Kaymakamı Murat Gözütok, üretiminden zarar etmesi nedeniyle soğan ekiminden vazgeçen çiftçilerin mağduriyetini önlemek üzere kolları sıvadı. Yapılan araştırma sonucunda hazırlanan proje Valilik tarafından da onaylandı. İlçede, soğan üretiminin yanı sıra kaliteli sarımsak üretiminin de yapılabileceği belirlendi. İlçede, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma fonundan sağlanacak sarımsak tohumluğu, bölge çiftçisine örnek teşkil etmesi amacıyla önümüzdeki ilkbaharda dağıtılarak, ekimi yaptırıldı ama devamı ne yazıkki gelmedi.