Birçoğumuz, evimizdeki sevimli dostlarımızın uykusunu izlerken farklı davranışlar sergilediklerini gözlemlemişizdir. Ancak bu davranışlar, onların rüyaları ile ilgili midir? Hayvanlar gerçekten rüya görebilirler mi?
Her birimiz, evdeki minik arkadaşlarımızın uyurken sergilediği ilginç davranışları gözlemlemişizdir. Patilerinin hızlıca hareket etmesi, sesler çıkarmaları, zaman zaman bir çatışmada gibi davranmaları gibi. Peki, bu davranışlar gerçekten rüyalara bağlanabilir mi? Şimdi, minik dostlarımızın uykusu ve rüyaları arasındaki ilişkiyi inceleyeceğiz.
Hayvanlar da bizler gibi oldukça karmaşık beyin yapısına sahiptirler. Beyinleri, bilgilerin işlendiği ve elektrik sinyallerinin üretildiği nöronlarla doludur. Bu elektriksel aktivite, uyku sırasında bile devam eder.
Uykunun iki ana evresi vardır: REM (Rapid Eye Movement) ve REM dışı uyku. Bir uyku döngüsü genellikle REM dışı uyku ile başlar, ardından hızlı göz hareketleriyle karakterize edilen REM evresine ulaşır ve tekrar REM dışı uykuya döner. REM evresi sırasında beyin oldukça aktif hale gelir, gözler kapalıdır ve göz kapakları hızlı bir şekilde hareket eder. Bu aşamada rüya görmenin gerçekleştiği düşünülmektedir.
Bir hayvanın rüyalarını doğrudan gözlemlemek zor olsa da, uyku sırasında gösterdikleri davranışlar bize bazı ipuçları verebilir. Beyin hücrelerinin aktivitesini gözlemlemek ve bu verileri hayvanın uyanık haliyle karşılaştırmak, rüya görme ihtimalini anlamamıza yardımcı olabilir. Araştırmalara göre, tüm memeliler, REM ve REM dışı uyku evrelerini yaşarlar ve bir hayvanın REM sırasında rüya görmesi mümkün olabilir.
Örneğin, Michel Jouvet'in çalışmalarına göre, evcil kediler REM uykusu sırasında tıpkı uyanıkken yaptıkları gibi pati hareketleri ve avlanma davranışları sergilerler. Bu, kedilerin rüyalarının gerçek olduğuna dair bir kanıt olarak kabul edilebilir.
Ayrıca, farelerin uyku sırasında labirent anılarını hatırlayabildikleri gözlemlenmiştir. Bu, uyandıklarında aynı yolu tekrar başarıyla koşabildikleri anlamına gelir.
Ancak her hayvanın rüya görebilme ihtimali farklıdır. Örneğin, böcekler ve balıklar gibi bazı hayvanlarda sinirsel aktivite eksikliği nedeniyle rüya görme olasılığı düşük olabilir.
