Yozgat, sadece doğal güzellikleriyle değil, aynı zamanda eşsiz lezzetleriyle de dillere destan bir şehir olarak öne çıkıyor. Bu lezzetlerden biri de Yozgat Çanak Peyniri.
Çanak Peyniri, koyun, keçi ve inek sütlerinin muhteşem bir birleşimiyle elde edilen Yozgat'a özgü, az olgun ve yarıya indirgenmiş yağ içeren bir lezzet şöleni olarak biliniyor. Her aile, ya kendi sütünü kullanarak ya da birkaç aile bir araya gelerek (süt evi yöntemiyle) sırasıyla sütlerini peynire dönüştürür.
Sütler, geleneksel olarak bez torbalar içinde süzülerek peynir yapımına hazırlanır. Süzme işlemi sonrasında süt, ısıtılmadan mayalanır. Eğer süt, sağıldıktan sonra bir süre bekleyip soğumuşsa, hafif bir ısıtma işlemi ile mayalanır.
Çanak Peyniri'nin özgünlüğü, peynirin adını aldığı ambalajından da gelir. Elle sağılan sütler, özel olarak yapılmış çanak içine basılır ve ardından kuma gömülerek olgunlaştırılır. Olgunlaşma süreci, serin ve hafif rutubetli bir ortamda 4 ay boyunca devam eder.
Yozgat Çanak Peyniri'nin üretiminde ev yapımı maya kullanılması, bu eşsiz lezzetin karakteristik özelliklerini ortaya çıkarır. Geleneksel yöntemlerle üretilen bu özel peynir, Yozgat'ın zengin gastronomi mirasını yansıtarak damaklarda unutulmaz bir iz bırakır.
YOZGAT ÇANAK PEYNİRİ NASIL YAPILIR?
Yozgat Çanak Peyniri, kendine özgü üretim süreci ile damaklarda unutulmaz bir tat bırakan bir lezzettir. İşte bu eşsiz peynirin nasıl yapıldığına dair detaylar:
1. SÜT SAĞIMI VE HAZIRLIK AŞAMASI:
Elle sağılan sütler, süzek denilen bez torbalar aracılığıyla peynir yapılacak kaplara süzülür.
Süzme işlemi sonrasında süt ısıtılmaz; ancak süt sağıldıktan sonra bekleyip soğumuşsa hafif bir ısıtma işlemi uygulanarak mayalanır.
2. MAYALAMA AŞAMASI:
Sütün mayalanma sıcaklığı 32-35°C arasında olup, maya eklenirken sürekli karıştırma işlemi gerçekleştirilir.
Mayalanan süt, bir minder üzerine konularak kalın bezle sarılıp 2-5 saat pıhtı oluşumu için bekletilir.
3. SÜZME VE BASKI AŞAMASI:
Oluşan pıhtı dört parçaya kesilerek dinlendirilir, ardından bez torbalara konularak süzülmesi için asılır.
Süzme işlemi sonrasında ham peynir, taşlarla baskı uygulanarak 10-20 saat süreyle şekillendirilir.
4. TUZLAMA AŞAMASI:
Parçalanan peynir büyük leğenlere boşaltılır ve bıçakla kesilip tuzlanır.
Tuz miktarı, peynirin normal tuzlu olacak şekilde ayarlanır.
5. Çanak İçine Basılma ve Olgunlaştırma:
Peynir, topraktan yapılmış çanaklara sıkı bir şekilde basılır.
Çanaklar, temiz bir bezle kapatılarak 2-3 gün bekletildikten sonra ters çevrilir ve 3-5 gün daha bekletilir.
Olgunlaşma süreci, çanakların kuma gömülerek gerçekleştirilir ve serin, hafif rutubetli ortamlarda 4 ay boyunca devam eder.
6. DEPOLAMA VE AMBALAJLAMA:
Olgunlaşma tamamlandıktan sonra peynir vakumla ambalajlanır ve 0-4 °C depo sıcaklığında 2-3 ay boyunca muhafaza edilir.
Yozgat Çanak Peyniri, bu özenli üretim süreciyle geleneksel lezzetin izinde, eşsiz bir lezzet sunar.
