YOZGAT, önemli bir tarım bölgesi olduğu kadar yeraltı kaynakları, antik kent kalıntıları gibi daha birçok bakımından da önemli bir merkez. Böylesine zengin bir kaynağa sahip olan Yozgat, bu kaynaklarını uzun vadede ekonomiye kazandıramamanın sıkıntısını, her yıl verdiği göçler, yaşadığı ticari durgunluk, ekonomik sıkıntılarla yaşıyor. Yeri geldikçe Yozgat’ın bu özelliklerini gündeme taşımaya çalışırken, başlatılan çalışmaların bir adım daha ileriye taşınabileceğine vurgu yapıp, insanların unuttuklarını hatırlamalarına katkı vermeye çalışıyorum. Yılın 9 ayında kış mevsiminin yaşandığı, soğuk ve dondurucu havanın etkin olduğu Yozgat’ta tarımsal üretimde ucuz maliyetli ısıtma ile kurulan, kurulacak sera tesisleriyle yapılacak tarım ile her yıl kış aylarında Mersin ve Antalya’dan getirilip, tezgahlarda satışa sunulan tarımsal ürünlerin yerini alabilir düşüncesindeyim.

JEOTERMAL ISITMA
Yozgat’ta jeotermal ısıtma ile topraksız tarım faaliyetleri ilk olarak 2008 yılında gündeme taşındı. Sorgun ilçesinde özel sektör tarafından üretime hazır hale getirilen, güneş enerjisi ve jeotermal ısıtmalı sera tesisi 2009 yılının Ağustos ayında düzenlenen törenle açıldı, fidan dikimi gerçekleştirildi. Sorgun ilçesi termal sıcak su kuyularının bulunduğu bölgede 10 bin metrekarelik alanda 1.2 milyon lira harcanarak kurulan sera tesisinin açılışında konuşan dönemin Yozgat Valisi Amir Çiçek, AB'ye uyum süreci içerisinde Yozgat'ın potansiyelinin ekonomiye, üretime nasıl kazandırılacağı konusunda bir çalışma yapıldığını, bu çalışma sonucunda tarım sektörünün ön plana çıktığını söyledi. Vali Çiçek, "Yozgat'ta daha önce de su vardı ama iyi kullanılmıyordu. Kaynaklar tespit edildi, yer üzerine çıkarıldı. Tarımla birlikte farklı alanlarda kaynak sular değerlendirilmeye başlandı" dedi.
AK Parti Grup Başkanvekili ve Yozgat Milletvekili Bekir Bozdağ da, Yozgat'taki sıcak suyun eskiden banyo amaçlı kullanıldığına dikkati çekerek, şimdi farklı alanlarda, konut ısıtmada, termalde, sağlıkta, tarım alanlarında kullanıldığının atını çizdi. Sorgun Belediye Başkanı Ahmet Şimşek, jeotermal kaynaklar bakımından Türkiye'nin en zengin bölgeleri arasında bulunduklarını, bu kaynakların değerlendirilmesiyle ilçenin ekonomik ve sosyal yönden gelişeceğini anlattı. Tesis ortaklarından Oktay Kümbetli ise, tesis hakkında bilgiler verirken, 10 bin metrekarelik alanda kurulan tesiste 12 kişinin istihdam edildiğini, bunu geliştirerek 50 bin metrekarelik alana yayılıp, istihdam edilecek kişi sayısını da 80 kişiye çıkartacaklarını bildirdi. Kümbetli, tesisten 12 ay süreyle ürün alınacağını, 45 gün sonra 500 ton domates ürünü elde edilip, Rusya'ya ihraç edileceğini kaydetti.

KAPASİTE ARTIRIMI
İlkser Seracılık Şirketi sahiplerinden Oktay Kümbetli, 2010 yılında yaptığı açıklamada, 5 yıllık süreçte toplam 50 dönüm alanda planladıkları sera tesislerinin ilk etabını oluşturan 10 dönümlük alanda deneme amaçlı gerçekleştirdikleri üretim sonucunda eksikliklerin tespit edilip, giderildiğini, elde edilen domatesin iç piyasaya verildiğini söyledi. Künbetli, 2008 yılında 10 dönümlük alanda kurulan tesiste deneme amaçlı yaptıkları çalışmaların ardından tesisin bir yıl sonra resmi açılışının gerçekleştirildiğini bildirdi. 2010 yılında ise 5 dönümlük alanda sera kurduklarını bildiren Kümbetli, yılsonuna kadar 10 dönümlük alandaki tesislerin de tamamlanıp, ekimlerinin yapılacağının altını çizdi. Oktay Kümbetli, ”Önümüzdeki yılsonuna kadar ise geriye kalan 25 dönümlük alanda tesisler devreye sokulacak. Toplamda 50 dönümlük alandaki sera tesislerimizde topraksız tarım yapmak suretiyle salkım domates üretimi yapılacaktır” dedi.

ORGANİZE SERA BÖLGESİ
Orta Anadolu Kalkınma Ajansı, 2013 yılında hazırladığı raporunda, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın 2015 yılı hedefleri doğrultusunda 10 ilde tarıma dayalı organize sera bölgesi kurulmasını hedeflediğini, bu pilot iller arasında Yozgat’ın da yer aldığını hatırlattı. Bölgede üretilecek ürünlerin katma değerinin artırılmasında, yeni istihdam alanlarının oluşturulmasında, gerek yurt içi gerekse ihracata yönelik ürünlerin üretilmesinde Jeotermal Organize Sanayi Bölgesi’nin büyük katkıları olacağının da altı çizildi. Raporda, ‘’Denizli Sarayköy’de Jeotermal Organize Sanayi Bölgesi için arsa tahsisi yapılmış olup, faaliyetler hızlı bir şekilde yürümektedir. Yozgat kamu, özel kesim, ilgili STK’lar ve Bozok Üniversitesi olarak konunun gündemde tutularak Yozgat Jeotermal Organize Sera Bölgesi’nin kurulması için sürecin hızlandırılması ve Yozgat’ın önceliklendirilmesi sağlanmalıdır’’ görüşüne yer verildi. Seracılık faaliyetlerinin Yozgat il genelinde tarımdan elde edilen katma değerin artırılmasında kullanılabilecek en önemli araçlardan birisi olduğuna dikkat çekildi. Kış aylarında eksi 30 dereceyi bulabilen sıcaklıklarda seracılık yapılabilmesi için ısıtma probleminin giderilmesi gerektiği, hali hazırda bulunan jeotermal kaynaklarda seracılık faaliyetlerinin daha da uygulanabilir olduğu hatırlatıldı.

KURULUŞ ÇALIŞMASI
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın 2015 yılı hedefleri doğrultusunda 10 ilde tarıma dayalı organize sera bölgesi kurulması hedefinin gündeme gelmesinin ardından devreye Yozgat Ticaret ve Sanayi Odası girdi. Dönemin Oda Başkanı Metin Özışık, Yozgat ile birlikte, Afyonkarahisar, Aydın, Denizli, Diyarbakır, İzmir, Konya, Kütahya, Manisa ve Şanlıurfa'da Organize Sera Bölgesi kurulacak iller arasında bulunduğunu bildirdi. Özışık, özellikle seraların ısıtılması konusunda jeotermal sıcak suyun kullanılacak oluşu, işletme giderlerinde büyük bir paya sahip olan ısıtma maliyetlerini önemli ölçüde aşağıya çekeceğinden, jeotermal seracılık faaliyetinin karlı bir yatırıma dönüşeceğini vurguladı. TSO Başkanı Özışık, Enerji Hammadde Etüt Arama ve Dairesi Bakanlığı Faaliyet Raporu 2011 verilerine göre, sera ısıtılması amaçlı Jeotermal kaynak kullanımı 2002 yılında 500 dekar iken, 2011 yılında 2 bin 400 dekara çıkarak yüzde 350 artış sağlandığını ifade etti. Özışık, "Yozgat'ın çok aktif bir deprem fay hattı üzerinde olmamasına rağmen Merkez, Akdağmadeni Yerköy, Sarıkaya, Sorgun, Saraykent ve Boğazlıyan gibi ilçelerinde sıcak su kaynakları bulunmaktadır. İlimizde çıkarılan jeotermal kaynakların sıcaklık değeri 25-85 arasında değişmektedir. Bu sıcaklık aralığında olmasından dolayı kaynaklar, seraların ısıtılmasında ve termal turizm açısından kullanılabilir durumdadırlar’’ diye konuştu.

TOPRAKSIZ TARIM
Boğazlıyan ilçesinde Cavlak bölgesinde çıkan kaynaktan yararlanılarak ısıtması yapılan yeni sera tesisleri ise 2013 yılında devreye sokuldu. Domates üretiminde önemli mesafeler kat ederek pazarda pay sahibi olma yolunda ilerleyen Yozgat'ta yetiştirilen domateslerin, gerek iç pazarda gerekse dış pazarda tezgahlarda yerini aldığına dikkat çekildi. Başyazıcıoğlu tarafından Boğazlıyan’da 60 bin metrekare kapalı alanda kurulan ve jeotermal su kullanarak ısıtılan domates serası, yılın 4 mevsimi domates üretiyor. Dönemin Yozgat Valisi Kemal Yurtnaç, 2013 yılında faaliyete başlayan serada incelemelerde bulunarak, İşletme Müdürü Işıl Zorlu’dan bilgi aldı. Kentte, tarımsal üretimde ürün çeşitliliğinin her geçen gün arttığını belirten Vali Yurtnaç, “Yozgat, domates üretiminde önemli bir pazar olma yolunda ilerliyor. Üretim arttığında kurulacak bir salça tesisi üretimin sürekliliğini de sağlayacaktır" dedi.

SONUÇ
Yozgat il genelinde bulunan jeotermal kaynaklardan yararlanılarak sadece Sorgun ve Boğazlıyan ilçesinde tarıma dayalı tesis kuruldu. Gerisi gelmedi. Jeotermale dayalı Seracılık Organize Sanayi Bölgesi ise ilk adım bile atılmadan tarihin tozlu sayfalarında yerini aldı.