Endemik bitki türleri açısından oldukça zengin bir alana sahip olan Anadolu topraklarında kendiliğinden yetişen birçok bitkinin meyvesi de besin kaynağı olmasının yanında, çeşitli hastalıklardan korunmak, tedavi etmek amaçlı da kullanılıyor. Yozgat bölgesinde Alıç, Kuşburnu, Kızılcık, Ahlat, Yabani Elma, Güvem, Çakal Eriği, Gilaburu, Goji Berry gibi daha bir çok bitki sağlıklı yaşam için farklı biçimlerde kullanılıp, tüketiliyor.
ALIÇ: Halk dilinde ekşi muşmula olarak da bilinen Alıcın meyveleri olgunlaştığında kırmızı ve sarımsı bir renk alır. Yuvarlak görünümlü alıç, özellikle dere yataklarına bakan kırsal alanlarda, çalılık, kayalık alanlarda yetişiyor. Alıç, bağışıklık sistemini güçlendiriyor, Kolesterol iyi geliyor, kalbi koruyor, uykuyu dengeliyor.
KIZILCIK: Diğer meyve sebzeler gibi antioksidan kapasitesi yüksek. Kızılcığın suyunun faydaları ise son derece fazla olduğu belirtiliyor. Genellikle suyla seyreltilerek tüketiliyor. Kızılcık suyu vitamin C, K, B6 ve E yönünden zengin, kalsiyum, magnezyum, demir, mangenez ve potasyum da barındırdığı kaydedildi.
AHLAT: Yaban Armudu olarak da biliniyor. Kendi kendine yetişen, üzerine armut aşılanan bir ağaç türü olarak biliniyor. Yaban armudu, ağacı budanır, aşılanır ve aşı armutları oluşturuluyor. Yemişi iyice olgunlaştıktan sonra yeniyor. Ahlat suyu kanı sulandırıyor, diş eti hastalıklarına iyi geliyor. Gözün görme fonksiyonuna fayda sağlıyor, Kalbi kuvvetlendiriyor, Meyveleri kabız yapıcı bir özelliğe sahip olması nedeniyle aç karnına yenmemesi öneriliyor.
GÜVEM: Halk arasında farklı isimlerle de bilinen güvem, iştah açıyor, terletici özellikleri sayesinde kilo verilmesini sağlıyor. Şekeri önlüyor. Hemoroit, kan dolaşımı problemleri, üre, ekzama, sistit, ishal, şeker gibi rahatsızlıklarda da kullanılıyor.
KUŞBURNU: Zengin C vitamini kaynağı olduğu için bağışıklık sistemini destekliyor, özellikle kış aylarında soğuk algınlığı, gribe karşı etkili olduğu biliniyor. Kolesterolü düşürüp, eklem iltihabını hafifletiyor. Şeker hastalığından muzdarip insanlar için çok önemli olan vücudun kan şekeri seviyesini kesin olarak düzenlediği belirtiliyor.
YABANİ ELMA: Bağırsak faaliyetlerini düzenliyor, hazmı kolaylaştırıp, kabızlığı önlüyor. Ormanlık alanlarda yetişen ağacın meyvesi küçük ve çok ekşidir. Mide ve bağırsaklardaki gazı boşaltıyor, iltihapları gideriyor.
GOJİ BERRY: Sağlık açısından faydalı olmasının en önemli nedeni yüksek oranda, beta-karoten, demir, C, B1, B6, B2 vitamini, protein, 18 amino asit, kalsiyum, fosfor, selenyum, çinko, bakır gibi önemli 21 mineral bulundurması olarak belirtiliyor. Genelde kurutularak yada suyu sıkılmış olarak kullanılan goji berry taze meyve şeklinde de tüketilebilir. Taze goji berry’nin yapraklarından çay, saplarından yağ elde edilebildiği gibi kurutulmuş olanından ise çorba, salata ve müsli de yapılabiliyor. Birçok hastalığa iyi geldiği biliniyor.
ÇAKAL ERİĞİ: Doğal her ürün vücuda toksin atmada yardımcı oluyor. Şeker hastaları, şekeri dengelediği için kullanıyor. İshali kesiyor, İltihap kurutucu olarak kullanılıp, Bağışıklık sistemini düzenleyip, kanı temizliyor.
GİLABURU: Böbrek taşı düşürme ve ağrı kesici özelliğinin bilimsel olarak kanıtlanmasının ardından eczanelerde takviye edici gıda olarak yerini aldı. Üzüme benzeyen kırmızı meyvesi ve çalı şeklinde bitkisiyle bilinen gilaburu, yöre halkı tarafından toplanıyor ve meyve suyu olarak tüketiliyor.
Foto:Seyfi ÇELİKKAYA
