Peki nedir ÇÖLYAK?
Buğday, yulaf, arpa, çavdar gibi tahılların içinde bulunan ‘gluten’ denilen proteinin ince bağırsak hücrelerine toksik etkisi sonucu bu hücrelerin besinleri emememesiyle ortaya çıkan genetik bir ince bağırsak hastalığıdır. Çölyak geçici olmayıp, ömür boyu sürer.
Çölyak; karında şişkinlik, sıklıkla yaşanan ishal ve gaz problemleri, yaşa göre düşük kilo ve boy, iştahsızlık, huzursuzluk, kusma ve vitamin mineral eksiklikleri ile kendini gösterir. Hastalığın teşhisi ince bağırsak biyopsisi ile konulur.
Nasıl Tedavi Edilir?
Teşhis konar konmaz gluten içeren tüm gıdalar diyetten çıkarılır ve bu durum yaşam boyu sürer. ‘Glutensiz Diyet’ olarak adlandırdığımız bu beslenme şekli çölyak hastaları tarafından yaşam tarzı haline getirilmeli ve mutlaka bir diyetisyen tarafından planlanmış olmalıdır. Bu diyet kesinlikle göz ardı edilmemelidir. Örneğin çok küçük bir parça buğday unundan yapılmış ekmek tüketildiğinde semptomlar geri döner; karın ağrısı, ishal ve gaz problemleri tekrar yaşanır. Ciddi sindirim ve gaz problemlerinin yaşandığı dönemlerde gaz yapan besinler (kuru fasulye, nohut, mercimek gibi kurubaklagiller) diyetten çıkarılmalıdır. Mutlaka etiket okuma alışkanlığı edinilmeli gluten içeren hiçbir besin tüketilmemelidir. Etiketinde ‘glutensiz’ ibaresi kullanılan besinler, pirinç, mısır, baklagiller, gluteni ayrılmış mısır nişastası, sebze ve meyveler serbest olarak tüketilebilir. Ayrıca piyasada satılan glutensiz unlarla yapılan pasta, kek, kurabiye gibi yiyecekleri tüketmekte bir sakınca yoktur. Son yıllarda alternatif olarak bisküvi, çikolata, kurabiye, kek gibi yiyeceklerin glutensiz olanları üretilmekte ve marketlerde satılmaktadır. Yardımcı olabilmesi açısından Çölyakla Yaşam Derneği’nin sitesinden hangi markaların glutensiz ürünleri bulunduğuna bakılabilir.
