TÜRKİYE’nin önemli tarım bölgelerinden Yozgat il genelinde tarımsal alanların sulanmasıyla birlikte alternatif ürünlere yönelen çiftçi, kendi ihtiyacı için hazırlayıp, ihtiyaç fazlasını sunduğu pazarda talebin yoğunlaşmasıyla, salça üretimini benimsedi. Yozgat’ta evlerde, tarlada, köylerde kurulan ocaklarda hazırlanan salçaya büyükşehirlerden çok fazla olduğu kaydedildi. Yozgat’ın Esenli Köyünde salça üretimi yaparak, gelen talepleri karşılamaya çalışan 57 yaşındaki Ahmet Erdem, eşi ve kız kardeşi ile birlikte salça kaynatıp, pazara sunuyor. Daha önce tarla kiralayıp, sebze ekip, hasat ettiğini belirten Ahmet Erdem, ihtiyaç fazlası domatesi ise kendi ihtiyaçları için salça yaptıklarını kaydetti. Ahmet Erdem, ‘’Evimizde kurduğumuz ocaklarda kaynatarak, yapmış olduğumuz salçanın bir bölümünü de satışa sunduk. Talep her geçen yıl arttı. Bunun üzerine 10 dönümlük bir tarla aldım, domates yetiştiriyorum. Hasadını yaptığım domatesleri aldığım makinede ezip, bahçemizde kurduğumuz ocaklarda kaynatarak, hazırlıyoruz’’ dedi. TALEP FAZLA Ahmet Erdem, hazırladığı salçayı sadece Yozgat’ta değil, yurdun her bölgesinde satışa sunduğunu anlattı. Erdem, ‘’Özellikle büyükşehirlerden çok fazla talep geliyor. Kargo ile bu talepleri karşılamaya çalışıyorum. Daha önce Ankara’da çalıştığım için orada tanıdığım, mesai arkadaşlarım vardı. Önce onların talepleri, ardından da tanıdıklarımın tanıdıklarının talepleri ulaşmaya başladı. Yaklaşık 10 kilo domatesten bir kilo salça elde ediyoruz. Önce tarladan topladığımız domateslerin kabuğunu soyuyoruz. Ardından makinada ezip, posasını ayırt ederek, elde ettiğimiz suyunu kaynatıyoruz. Kurduğumuz ocaklarda 7-8 saat süren bir kaynama ile elde ettiğimiz salçayı soğutup, kavanozlara doldurup, müşteriye iletiyoruz’’ diye konuştu. Erdem, Annesinin, babasının kendi ihtiyaçlarına yönelik salça yaparken domatesin posasını atmayıp, duvara yapıştırmak suretiyle kurutarak, çiğidinden tohum aldığını, ancak günümüzde bunun mümkün olmadığını bildirdi. Erdem, domatesin diğer ürünler gidi genetiğinin değişmesi nedeniyle tohum alamadıklarını, tohumu pazardan satın alarak, üretim yapmaları nedeniyle bunun da maliyetlere etki ettiğinin altını çizdi. SAĞLIĞIMA KAVUŞTUM Emekli olmadan önce birçok rahatsızlığının bulunduğunu da hatırlatan Ahmet Erdem, toprakla uğraştığı günden itibaren sağlık sorunlarının da düzene girdiğini bildirdi. Erdem, ‘’Emekli insan için hem sağlık yönünden iyi hem de vaktin değerlendirilmesi yönünden iyi oluyor. Stres ve sıkıntı olmayıp, bir nevi terapi etkisi oluyor. 2.5 yıldır doktora gitmiyorum, hiç bir ilaç almıyorum. Diğer zamanlarda haftada en az iki kez doktoru ziyaret eder, haftanın 3 günü halsizlik ve karamsarlık içinde bir hayat vardı’’ ifadelerini kullandı. Erdem, domates ve salça ile birlikte tarlasında salatalık, yeşil fasulye, beyaz fasulye, bal kabağı, biber üretimi de yaptığını, bu ürünleri de pazarda günlük sattığını sözlerine ekledi. ÜRETİM ARTIYOR Yozgat il genelinde yaklaşık yıllık 15 bin ton domates üretiminin yapılarak, bunun önemli bölümünün salça yapıldığı öğrenildi. Yozgat’ın farklı ilçe ve beldelerinde belediyeler öncülüğünde kurulan kadınların oluşturduğu kooperatifler de ev yapımı salça üretimine büyük önem veriyor. Kooperatifler, özel şahıslar domates üretip, salça haline getirirken, bazı işletmeciler de salça üretim tesisi kurmaya yönelik çalışmalara başladığı kaydedildi. Şefaatli Ziraat Odası, ilçede salça fabrikası kurmaya yönelik hazırladığı projeyi hayata geçirmek için çalışmalarını sürdürüyor. (Fotoğraflar: Seyfi Çelikkaya)