Yozgat’ın dağlık alanlarında doğal olarak yetişen deve dikeni bitkisi, alternatif tıpta giderek daha fazla ilgi görmeye başladı. Papatyagiller (Asteraceae) ailesine ait olan bu mor çiçekli bitki, halk arasında Meryem ana dikeni ya da deve kengeli olarak da biliniyor.
Dayanıklı yapısıyla dikkat çeken deve dikeni, özellikle karaciğer hastalıkları başta olmak üzere birçok sağlık sorununa karşı destekleyici olarak kullanılmakta.
DAĞLARDA KENDİLİĞİNDEN YETİŞİYOR
Deve dikeni Yozgat’ın dağlık bölgelerinde kendiliğinden yetişen bir bitki türü. Yaklaşık 1,5 metreye kadar uzayabilen bu bitkinin yapraklarında ve gövdesinde keskin dikenler bulunuyor. Tohum yoluyla kendiliğinden çoğalan deve dikeni, yabani ancak dirençli yapısıyla tanınıyor.
Deve dikeni doğal ve faydalı bir bitki olsa da uzmanlar bu tür bitkilerin mutlaka bilinçli ve kontrollü kullanılması gerektiği konusunda uyarıyor. Bitkisel takviyelerle tedavi sürecine destek olunmadan önce mutlaka bir sağlık profesyoneline danışılması gerektiği belirtiliyor.
DEVE DİKENİ NE İŞE YARAR?
Deve dikeni ve deve dikeni tohumunun faydalarını şöyle sıralayabilir:
Karaciğer hastalıklarının tedavisine yardımcı olabilir; deve dikeni karaciğer sağlığının iyileşmesine yardımcı olabilir. Serbest radikallerle ve toksinlerle savaşarak karaciğer fonksiyonunun daha iyi olmasına katkıda bulunabilir. Ayrıca deve dikeni; siroz, hepatit B, hepatit C ve yağlı karaciğer hastalığı gibi hastalıkların tedavisinde destekleyici olarak tercih edilebilir.
Enflamasyonu azaltabilir; enflamasyon temelde vücudun kendini savunma mekanizmalarından biri olsa da kronik hâle gelen oldukça ciddi rahatsızlıklara yol açabilir. Deve dikeni bitkisi vücudun inflamatuar tepkisinden sorumlu proteinleri düzenlemeye yardımcı olabilir ve hücrelerdeki iltihaplanmayı bastırmaya katkıda bulunabilir.
Diyabet yönetiminde fayda sağlayabilir; deve dikeni kan şekerinin düşürülmesinde rol oynayabilir. İnsülin direncini ve açlık insülin düzeylerini de düşürebilir. Ancak deve dikeninin fazla kullanımı hipoglisemiye (çok düşük kan şekeri) yol açarak diyabetli bireylerin sağlığını tehlikeye atabilir.
Bilişsel gerilemeyi önleyebilir; güçlü bir antioksidan kaynağı olan deve dikeni yaşla ortaya çıkan beyin fonksiyonlarındaki gerilemeyi önlemekte etkili olabilir. Deve dikeni bu sayede alzheimer ve parkinson gibi hastalıklara karşı da koruma sağlayabilir.
Kemik sağlığını koruyabilir; deve dikeni kemikleri güçlendirmeye yardımcı olan bir bitkidir. Ayrıca kemik kaybının azalmasına ve osteoporozun önlenmesine de katkı sağlayabilir.
Kanser tedavisinde destekleyici olabilir; deve dikeni yumurtalık ve meme kanseri tedavisinde kullanılan ilaçların etkinliğini artırabilen bir bitkidir. Ayrıca rahim ağzı ve prostat gibi kanser türlerinde kanser hücresinin büyümesinin yavaşlamasına yardımcı olabilir. Bunların yanı sıra deve dikeni karaciğer kanseri tedavisinde de tamamlayıcı olarak tercih edilebilir. Ancak bitkinin farklı kanser tedavileriyle nasıl etkileşim göstereceği henüz tam olarak bilinmiyor.
Cilt sağlığını iyileştirebilir; deve dikeni cildi ve yaşlanma karşıtı bir bitki olarak bilinir. Deve dikeni sedef (kronik bir cilt bozukluğu) gibi cilt rahatsızlıklarının tedavisi için kullanılabilir. Güneş kaynaklı UVB radyasyonunun sebep olduğu cilt hasarını iyileştirebilir. Hatta cilt kanserinin önlenmesinde de faydalı olabilir.
Bunlar dışında deve dikeni akne, hazımsızlık, idrar yolu sorunları gibi rahatsızlıklar için de kullanılabilir. Safra taşlarının oluşmasını önleyebilir, alerjik astımı hafifletebilir. Fazla kiloların verilmesine yardımcı olabilir.
DEVE DİKENİ KULLANIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Deve dikeni doğal bir ürün olduğundan birçok kişi bitkiyi ya da bitki takviyesini kendi kararıyla kullanmaya başlayabilir. Ancak bitkisel tedavileri doktor gözetimi dışında denemek faydadan çok zarara neden olabilir. Bu yüzden deve dikeni kullanmaya başlamadan önce mutlaka hekimle konuşulması gerekir. Doktor kişinin sağlık geçmişini ve şikâyetlerini detaylı şekilde değerlendirdikten sonra gerekli görürse deve dikeni kullanmasını isteyebilir.
Özellikle hamilelerin, emziren annelerin ya da kronik bir rahatsızlığı olan kişilerin doktorun görüşünü almadan düşük miktarda bile olsa deve dikeni kullanmamaları gerekir. Deve dikeninin çocuklar üzerindeki etkileri net olarak bilinmediğinden bebeklere ve çocuklara verilmemelidir.
Deve dikeni kullanırken bu noktalara dikkat edilebilir:
Deve dikeninin çay, tablet, yağ gibi farklı formlarını aynı anda kullanmamaya özen gösterilmelidir. Böylece doz aşımı riskinin önüne geçilebilir.
Papatya, kadife çiçeği, krizantem gibi bitkilere alerjisi olan kişiler için deve dikeni kullanımı riskli olabilir. Deve dikeni kullanmadan önce tüm bitki alerjileri doktorla paylaşılıp mutlaka fikir alınmalıdır.
Meme, rahim ya da yumurtalık kanseri geçiren ya da hâlihazırda bu rahatsızlıklarla mücadele eden kişiler deve dikeni tüketmemelidir.
Endometriozis (çikolata kisti) veya rahim fibroidleri (rahmin kas tabakasında bulunan iyi huylu kitleler) tanısı alan bireyler deve dikeninden uzak durmalıdır.
Deve dikeni farklı bitkisel ürünlerle, takviye ya da ilaçlarla etkileşime girebilir. Bu yüzden deve dikenini hiçbir ilaçla veya takviyeyle bir arada kullanmamak faydalıdır.
