Eğitim hayatına Bebek’te başladı, ardından Üsküdar’da öğrenimine devam etti. Teknik eğitimi ise Tophane Sanat Okulu’nda tamamladı.
SAVAŞ YILLARINDA GÖSTERDİĞİ KAHRAMANLIKLAR
1912 yılında, henüz 16 yaşındayken Balkan Harbi’ne gönüllü olarak katılan Hürkuş, savaş sonrası Beykoz’daki esir kampında görev aldı. Tayyare Makinist Mektebi’nden mezun olduktan sonra, Birinci Dünya Savaşı’nda Bağdat Cephesi’ne makinist olarak gönderildi. 1916’da bir uçak kazasında yaralanarak İstanbul’a döndü ve Yeşilköy Tayyare Mektebi’nde pilotluk eğitimine başladı. 21 Mayıs 1916’da ilk uçuşunu gerçekleştirdi, aynı yılın Kasım ayında pilot diplomasını aldı.
1917’de Kafkas Cephesi’ne atanarak 7. Tayyare Bölüğü’nde görev yaptı. Burada bir Rus uçağını düşürerek, Türk havacılık tarihinde ilk düşman uçağını düşüren pilot olarak tarihe geçti. Aynı yıl bir hava savaşında uçağı düşürüldü ve esir alındı. Hazar Denizi’ndeki Nargin Adası’nda tutulan Hürkuş, Azeri Türklerinin yardımıyla kaçarak Musul’a ulaştı ve İstanbul’a döndü.
Kurtuluş Savaşı’na katılmak için Anadolu’ya geçen Hürkuş, Konya’da sivil pilot olarak görevlendirildi. Savaş süresince keşif uçuşları yaptı ve bir Yunan uçağını düşürdü. TBMM tarafından üç kez takdirname ile ödüllendirilen tek kişi oldu ve kırmızı şeritli İstiklal Madalyası almaya hak kazandı.
TÜRK HAVACILIĞINDA BİR DÖNÜM NOKTASI: VECİHİ K-VI
Savaşın ardından tayyarecilik faaliyetlerine ağırlık veren Hürkuş, 1924 yılında Türkiye’nin ilk yerli uçağı "Vecihi K-VI"yı tasarlayıp üretti. Ancak teknik incelemeleri yapacak uzman eksikliği nedeniyle uçağın resmi uçuş izni alınamadı. Hürkuş, tüm riskleri göze alarak 28 Ocak 1925’te uçağını uçurdu. Ancak bu uçuş izinsiz olduğu için cezalandırıldı.
Havacılığa olan bağlılığını sürdüren Hürkuş, 1925’te kurulan Türk Tayyare Cemiyeti’nin (bugünkü Türk Hava Kurumu) kurucuları arasında yer aldı. 1926’da Türkiye’de ilk paraşüt atlama gösterisini organize etti ve aynı yıl Türk Hava Yolları’nın öncüsü sayılabilecek ilk hava yolu ulaşım uçuşlarını gerçekleştirdi.
VECİHİ SİVİL TAYYARE MEKTEBİ VE SİVİL HAVACILIĞA KATKILARI
1930 yılında "Vecihi XIV" model uçağını üreterek Türkiye’nin ilk sivil uçağını geliştirdi. Ardından Türkiye’nin ilk sivil havacılık okulu olan Vecihi Sivil Tayyare Mektebini 1932’de kurdu. Ancak maddi imkansızlıklar ve bürokratik engeller nedeniyle okul kısa süre içinde kapanmak zorunda kaldı.
1937’de mühendislik eğitimi almak için Almanya’ya giden Hürkuş, Weimar Mühendislik Mektebi’nden 1939’da tayyare makine mühendisliği diplomasını aldı. Türkiye’ye döndüğünde, Türk Hava Kurumu’nda görev aldı ancak karşılaştığı bürokratik engeller nedeniyle buradan da istifa etti.
HÜRKUŞ HAVA YOLLARI VE SON YILLARI
1954’te Hürkuş Hava Yollarını kuran Vecihi Hürkuş, sefer izinleri konusunda yaşadığı zorluklar nedeniyle şirketini uzun süre aktif tutamadı. Son yıllarında Türk havacılığının gelişmesi için çalışmalarına devam etti. 16 Temmuz 1969’da hayatını kaybeden Hürkuş, Türk havacılık tarihinde silinmez bir iz bıraktı.
HÜRKUŞ PROJESİ İLE ADI ÖLÜMSÜZLEŞTİ
Vecihi Hürkuş’un anısını yaşatmak için 2006 yılında Savunma Sanayii Müsteşarlığı ve Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından HÜRKUŞ Geliştirme Projesi başlatıldı. Türkiye’nin ilk temel eğitim uçağı HÜRKUŞ-A, 29 Ağustos 2013’te ilk uçuşunu gerçekleştirdi. Daha gelişmiş versiyonu olan HÜRKUŞ-B ise 30 Ocak 2018’de havalandı.
