Çocukları ilkokula başlayana kadar yarı zamanlı çalışma hakkı tanıyan yönetmelik, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından kamuoyunun görüşüne sunuldu.
Uzun süredir beklenen bu uygulama ile ebeveynler, çocuklarının bakımıyla daha yakından ilgilenme imkânı bulacak.
Devlet Memurları Kanunu’nda 2016 yılında yapılan değişiklikle doğum sonrası yarı zamanlı çalışma hakkı getirilmiş ancak yönetmelik yürürlüğe girmediği için uygulama başlamamıştı.
2024 yılı "Aile Yılı" ilan edilince, hükümet harekete geçti ve ilgili yönetmelik için son aşamaya gelindi.
Yönetmeliğin Resmî Gazete’de yayımlanmasıyla birlikte memurlar için yeni bir dönem başlayacak.
KİMLER YARI ZAMANLI ÇALIŞMA HAKKINDAN YARARLANABİLECEK?
Yeni düzenlemeye göre, yarı zamanlı çalışma hakkından şu memurlar faydalanabilecek:
Doğum yapan kadın memurlar ve eşi doğum yapan erkek memurlar, analık veya babalık izni sonrası bu haktan yararlanabilecek.
Evlat edinen memurlar da aynı hakka sahip olacak.
Eşlerin her ikisi de memur ise, yarı zamanlı çalışma hakkını dönüşümlü olarak kullanabilecek.
Doğum veya evlat edinme, memuriyetten önce gerçekleşmişse, memur göreve başladıktan sonra talep etmesi halinde bu haktan faydalanabilecek.
Memurlar, yarı zamanlı çalışmaya başlamadan en az bir ay önce kurumlarına yazılı başvuruda bulunmak zorunda olacak. Normal haftalık çalışma süresi 40 saat olarak kabul edildiği için, yarı zamanlı çalışmada bu süre 20 saat olarak uygulanacak.
ÇALIŞMA DÜZENİ NASIL OLACAK?
Yönetmelik kapsamında memurlara iki farklı çalışma modeli sunulacak:
Belirli günlerde tam gün çalışma: Memur, haftanın belirli günlerinde tam gün mesai yapabilecek.
Haftanın her gününe yayılmış kısmi süreli çalışma: Memur, haftanın her günü kısa süreli çalışarak toplamda 20 saatlik mesaiyi tamamlayabilecek.
Bu hak, çocuğun ilkokula başlama tarihini takip eden ayın başında sona erecek. Memurlar, çocuğun ilkokula başlamasıyla birlikte tam zamanlı mesai düzenine geri dönecek.
YARI ZAMANLI ÇALIŞAN MEMURLARIN MAAŞI NASIL OLACAK?
Yarı zamanlı çalışmaya geçen memurların maaşı ve sosyal yardımları yarıya düşecek. Ancak bazı haklar korunacak:
Yıllık izin ve mazeret izni hakları tam olarak devam edecek.
Kademe ilerleme ve derece yükselmesi için gerekli hizmet süresi, yarı zamanlı çalışılan dönemde "yarım" olarak hesaplanacak.
Öğretmenlerin çalışma esasları, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ayrıca belirlenecek.
Ticaret yapan veya memurlara yasaklanan diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunan memurların yarı zamanlı çalışma hakkı iptal edilecek.
Bu hak, memurlar tarafından yalnızca bir kez kullanılabilecek ve çocuğun ilkokula başlamasıyla sona erecek.
DOĞUM İZNİ VE DOĞUM YARDIMI ÖDEMELERİ GÜNCELLENDİ
Yarı zamanlı çalışma hakkının yanı sıra, kamu ve özel sektörde çalışan annelerin doğum izinleri ve doğum yardımı ödemeleri de güncellendi. Mevcut düzenlemeye göre:
Kamu ve özel sektörde çalışan anneler için doğumdan önce ve sonra toplam 16 hafta ücretli doğum izni uygulanıyor.
Kamu çalışanları 2 yıla kadar, özel sektör çalışanları ise 6 aya kadar ücretsiz doğum izni kullanabiliyor.
Babalık izni kamu sektöründe 10 gün, özel sektörde 5 gün olarak uygulanıyor.
YENİ DOĞUM YARDIMI ÖDEMELERİ
1 Ocak 2025 itibarıyla doğan ilk çocuk için bir defaya mahsus 5.000 TL ödenecek.
İkinci çocuk için her ay 1.500 TL destek sağlanacak.
Üçüncü çocuk için her ay 5.000 TL ödeme yapılacak.
Bu destek, çocuğun 5 yaşını doldurana kadar devam edecek.
TBMM’DE TORBA YASA GÖRÜŞMELERİ BAŞLIYOR
Meclis gündeminde yer alan torba yasa teklifinde, yarı zamanlı çalışma hakkı ve doğum yardımı ödemelerinin yasalaşması bekleniyor. TBMM’de bu hafta görüşülmesi planlanan teklifin kabul edilmesi halinde, yönetmelik yürürlüğe girerek resmî süreç başlatılacak.
Yeni düzenlemenin aile yaşamına olumlu katkı sağlaması ve memurların iş-yaşam dengesini güçlendirmesi hedefleniyor. Özellikle anneler için önemli bir destek sağlayan uygulamanın, çocuk gelişimine de olumlu etki etmesi bekleniyor. Yetkililer, düzenlemenin en kısa sürede hayata geçirilmesi için çalışmaların hızlandırıldığını belirtiyor.
