YOZGAT Milli Parkı Çamlık tepesinde konuşlandırılan, şehir merkezinden bakıldığında ‘Kartal Yuvasını’ andıran Çamlık Otelde 2008 yılında gerçekleştirilen ‘Bölgesel Kalkınma’ adlı toplantıda, bölgenin öncelikleri belirlenmişti. Kayseri’de dokumacılık ve Kış Sporları, Yozgat’ta su kazanı ve yem bitkileri üretimi, Sivas’ta vişne üretimi geliştirilip, yeraltı kaynakları il bazında üretime kazandırılması öngörüldü. Her üç ilde medikal sektörünün gelişmesi konusunda destek verileceği kaydedildi. 

23 Mayıs 2008 yılına dönelim önce. Bu tarihte Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) tarafından, bölgeler arasındaki farklılıkları ortadan kaldırmak amacıyla uygulanan Bölgesel Kalkınma Programı kapsamında yer alan Kayseri, Yozgat ve Sivas valileri ile meclis üyeleri Yozgat'ta bir araya geldi.

Yozgat Milli Parkı Çamlıkta bulunan otelde yapılan toplantıda, bölgesel ve iller bazında geliştirilmesi öngörülen öne çıkan ürünlerin geliştirilmesi, üretimlerinin artırılması, pazarlanması gibi konular ele alındı. Kayseri, Yozgat ve Sivas illerinin ortağı bulunduğu Orta Anadolu Kalkınma Birliği Başkanı Kayseri Valisi Mevlüt Bilici, birliğin çalışmalarının daha aktif hale getirilmesi gerektiğine işaret ederek, ''Aynı özellikleri taşıyan bu üç ilimizde yapabileceğimiz ne var onu birlikte değerlendireceğiz. Hem kendi imkanlarımız ile yapabileceklerimizi tartışacağız hem de, yine AB fonu ve uluslararası fonlardan nasıl katkı alabileceğimizi düşüneceğiz'' dedi.

Sivas Valisi Veysel Dalmaz da, aynı coğrafyayı paylaşan 3 ilin, ortaya konulan imkanlar değerlendirilerek, kalkınmasına yönelik projelerin hayata geçirileceğini ifade etti. Dalmaz, ''Üreteceğimiz projelerle, verimli kaynaklarla, verimli faaliyetlerle bu yörelere bu illere katkı sağlamalıdır. Bunun için proje üretmeliyiz, öneri getirmeliyiz, birlikte her ili kalkındıracak belirli faaliyetlere imza atmalıyız. Yöremizde işletmecilik kültürü pek fazla gelişmedi. Belki bazı iller biraz önde gitti ama kırsal kesimde özellikle gerek çiftçilerimizde ve gerekse işletmecilerimizde işletme kültürü çok fazla yok. Bu anlamda bu kaynakların yöreye istihdam sağlayıcı, gelir getirici veya bu tür insanlara önderlik edecek faaliyetlerle bunu taçlandırmamız gerekiyor'' ifadelerini kullandı.

Yozgat Valisi Amir Çiçek ise, Yozgat, Sivas ve Kayseri'nin aynı coğrafyada ve belli özellikleri olan, kalkınmada iş birliği yapılması gerekli olan iller olduğuna dikkat çekti, birbirlerine tarihi, kültürel ve ekonomik yönden birlikte hareket edebileceği çok işlerin bulunduğunu anlattı.

GELİŞTİRİLECEK SEKTÖRLER

Daha sonra basına kapalı olarak devam eden toplantıda, iller ve bölgesel bazda ön plana çıkan, desteklenmesi, geliştirilmesi, üretimlerinin artırılması, pazarlanması gereken ürünlerle ilgili hazırlanan rapor dağıtıldı. Raporda, Kayseri'de dokumacılık ve kış sporları, Yozgat'ta su kazanı ve yem bitkileri, Sivas'ta vişne üretimi ve yer altı kaynaklarının öne çıkan sektörler olduğu belirtilirken, her üç ilde ortak öne çıkan sektörün ise medikal olduğuna yer verildi. Kayseri'de 1950'li yıllarda halkın önemli geçim kaynağını dokumacılığın oluşturduğu belirtilerek, şu görüşlere yer verildi:

''Türkiye açısından ticari ve kültürel önemi olan Kayseri halıları gerek desen gerekse üslup olarak bölgenin kendine has kültür özelliklerini yansıtan unsurlardır. Daha çok Bünyan ve Yahyalı halıları olarak tanımlanmaktadır. Ancak, Tomarza, Sarız, Özvatan ve Felahiye'de de üretimler yapılmaktadır. Kayseri Sanayi Odası'nın kapasite raporlarında yıllık halı kilim üretim kapasitesinin yaklaşık 5 milyon 500 bin metrekare/yıl, sağladığı istihdamın ise 1500-2000 kişi olduğu görülmüştür.''

1980 yılından sonra yapılan yatırımlarla Türkiye'de belirli merkezlerin kış sporlarında öne çıktığı ifade edildi. 1800-3000 metre arasında yer alan Erciyes Kayak Merkezi'nin de kayak mevsimi uzun, kar kalitesi olumlu, pist uzunlukları ve meyiller kitle sporu açısından elverişli olduğu, kayak sezonunun ise 5 ay sürdüğü ifade edildi. Bu tesisin geliştirilerek, daha fazla turistin yararlanmasına yönelik çalışmaların yapıldığı da anlatıldı.

SICAK SU KAZANI

Türkiye'de sıcak su kazanı üretimi yapan TSE belgeli 110, belgesiz 400 civarında üreticinin bulunduğu, bunlardan 50'sinin ise Yozgat'ta üretim yaptığı hatırlatıldı. Bu sektörün geliştirilip, istihdama ve üretime yönelik yatırımların geliştirilmesi tavsiye edildi. 

Yozgat'ın hayvansal ürünlerin satışında önde gelen bir il olduğu hatırlatıldı. Hayvancılıkta maliyetlerin mümkün olduğunca alt seviyede tutulmaya çalışıldığı ifade edilerek, ''Bölgedeki hayvansal üretime daha ucuz girdi temin etmek, hayvansal verimi artırmak, çiftçiye alternatif ürün seçeneği sunmak yem bitkisi yetiştiriciliği ile mümkündür'' denildi.

SİVAS'IN YER ALTI KAYNAKLARI

Ülkemizde farklı debilerde  1300 dolayında termal kaynağın bulunduğuna dikkat çekildi. Sivas'ta yapılan sondajlar sonucunda çıkarılan termal suların sıcaklığının 46-49 derece arasında değiştiği, bu kaynakların üretime kazandırılabilmesi için yatırım yapılması gerektiğine yer verildi.

Sivas'ın toprak ve iklim bakımında vişne üretimine oldukça uygun olduğu vurgulanan raporda, ilde yıllık vişne üretiminin yaklaşık 1712 ton olduğu, bölgede üretime dayalı sanayinin gelişmesiyle üretimin daha da artacağı kaydedildi.

Raporda, üç ilde ortak olarak öne çıkan medikal sektörünün geliştirilmesi gerektiğine de işaret edildi.

SONUÇ

Aradan onca zaman gelip, geçti. Kayseri ve Sivas için öngörülen çalışmalardan hangisi gerçeğe dönüştürüldü, orasını pek bilmiyorum. Bilebildiğimiz Kayseri’nin Türkiye’nin önemli bir kayak merkezine dönüştürüldüğü, turizm sektöründen istediği payı almaya başladığıdır. Yozgat ile ilgili öngörülenlerden hangisi gerçeğe dönüştü, düşünüldüğünde hiçbirisi olduğunu söylemek mümkün, sanırım. 

Toplantının yapıldığı 2008 yılında Türkiye'de sıcak su kazanı üretimi yapan TSE belgeli 110, belgesiz 400 civarında üreticinin bulunduğu, bunlardan 50'sinin ise Yozgat'ta üretim yaptığına dikkat çekiliyor. Gerek Yozgat Küçük Sanayi Sitesi’nde gerekse Organize Sanayi Bölgesi’nde kazan üretimi konusunda önemli çalışmalara imza atan tesisler mevcut. Bu tesislerin geliştirilmesi, yan sanayinin oluşturulması gibi konularda atılabilen bir adım var mı? Görmedim.

Yozgat’ta yem bitkileri üretiminin geliştirilmesi gerektiğine vurgu yapılan raporun kaleme alındığı günden bu yana değişen ne var? Üretimini yaptığımız yem bitkileri kendi ihtiyacımızı bile karşılamaktan uzakta. Pazarımız zaten yok. 

Medikal sektörünün gelişmesi konusunda destek verilmesi kaydedildi. Belediyeler düzeyinde medikal alanda olmasa da kozmetik alanda sabun, krem, şampuan gibi üretimler yapılmaya çalışılıyor. Ötesi yok. 

Yozgat’ta bu ve benzer çalıştaylar, toplantılar, raporlar birden fazla hazırlandı, bundan sonraki süreçte de benzerleri yapılacaktır. Sorun, sorunların belirlenip, ihtiyaçların giderilmesi konusunda yol haritasının belirlenmesiyle ilgili bir durum değil. Sorun, belirlenen yol haritasının uygulamaya konulması yerine, tarihin tozlu sayfalarına havale edilmesinden kaynaklıdır, düşüncesindeyim...