T ürkiye'nin önemli tarım bölgesi olarak adlandırılan Yozgat'ta üründe çeşitliliği artırıp, pazar sorunu bulunmayan ürünlerin ekilip, biçilmesine yönelik çalışmalar yıllardır yapılır ama bir türlü istenilen, beklenilen sonuçlar alınamaz. Bunun birden fazla nedenleri vardır ama en önemlisi sanırım, yapılan ekilişlerin sonunda gerçekleştirilen hasatta elde edilen ürünü işleyecek sanayi ile işbirliğinin olmamasıdır.
Yozgat'ın Yenifakılı ilçesine bağlı Fehimli Köyünde sözleşmeli çiftçinin tarlasına ekimi yaptırılan aspir bitkisinin hasadı nedeniyle gerçekleştirilen ''Tarla Günü'' etkinliğine Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker katıldı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın da törene katılması bekleniyordu ama programında son anda değişiklik oldu.
Bu programa Sanayi ve Ticaret'ten sorumlu bakanların da katılmasını, ekilişi yapılacak aspir, kozla, ayçiçeği gibi bitkilerden elde edilecek olan yağın ekonomimize kazandırılmasıyla, bitkisel yağ konusunda dışa bağımlı olmaktan nasıl kurtulacağımızı anlatmalarını, ekim-biçimle birlikte sanayi tesislerinin kurulması noktasında nasıl bir destek verebileceklerini sıralamalarını isterdim.
Yapılan açıklamalara ve değerlendirmelere bakıldığında, Türkiye'nin bitkisel yemeklik yağ açığının kapatılabilmesi için her yıl yurt dışından binlerce dolar verilerek bitkisel yağ ithal edildiğinin altı çizilip, bu açığın yurtiçinden karşılanması için gerekli desteğin çifçilere verildiği vurgulanıyor. Çiftçiye destek verilmesine karşın, çiftçinin üretimi sonrasında ürünün pazarlanması konusunda sıkıntı yaşanıyor. Bildiğim kadarıyla, bu sezon çiftçi ile yapılan sözleşme kapsamında ürünün alım garantisi de bulunuyor. Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, ekimini yaptırdığı aspiri alıp, doğrudan tüccara teslim edecek, böylece çiftçi sorun yaşamayacak.
Ancak üretilen ürünün tarladan toplanıp, işlenmeden aracıya devredilmesinin Yozgat ekonomisine fazla bir katma değerinin olmayacağını hepiz biliyoruz. Yozgat'ta üretilen ürünün Yozgat'ta işlenip, pazara sunulması ile birlikte hem il ekonomisine ciddi katkılar sağlayacak, hem de istihdam yaratılacaktır. Bunun için de tarımsal üretimle ilgili çalışmalar yapılırken, sanayi işletmeleriyle de ibirliği yapılması gerekmektedir.
Bugün Yozgat'ta kuru tarım alanlarında ekimi yapılabilecek olan bitkilerden aspir ve kanolayı işleyip, piyasaya sürebilecek bir işletmenin devreye girebilmesi için üretimin de yeterli olması ve 12 ay çalışmasına imkan verilmesi gerekmektedir. Şu aşamada Yozgat'ta iki tesis bulunuyor. Bu tesislerden birisi Yimpaş Holding'e aitti kapatıldı. Diğeri ise Çelikler şirketler grubuna ait. Ama bir türlü tam randımanla işletilemiyor. Sanırım hammadde konusunda sıkıntı var. Bunun araştırılması gerekir.
Sonuç olarak Yozgat ekonomisine aspir bitkisinin katkısının olması sanayi yatırımına bağlıdır.