Kızılırmak Nehrinin İç Anadolu Bölgesinde çizmiş olduğu yay içerisinde yer alan Bozok yaylası üzerinde bulunan Yozgat’ın yeraltı madenleri bakımından çok çeşitlilik arz ettiği belirtildi. Maden Teknik Arama (MTA) tarafından gerçekleştirilen araştırma sonucunda hazırlanan raporda, coğrafi bakımdan Başkent Ankara’ya yakın olması, Doğu ile Batıyı bağlayan ana karayolu üzerinde bulunması nedeniyle konumu bakımdan değer taşıdığına vurgu yapıldı. Yozgat’ın yapısal olarak Anadolu bindirme kuşağı ile Ecemiş-Tuzgölü fay sistemleri ile ona bağlı gelişmiş fay sistemlerinin etkisi altında bulunduğu da hatırlatılarak, ‘’Yozgat ili sahip olduğu jeolojik yapı gereği maden çeşitliliği yönünden zengin bir ilimizdir. İl ve yakın çevresinde yapılan çalışmalar sonucunda çok çeşitli metalik maden ve endüstriyel hammadde yatak ve zuhurları ortaya çıkarılmıştır’’ denildi.
ZENGİN MADEN ÇEŞİDİ
Yozgat’ta kurşun-çinko, demir, manganez, feldispat, kaya tuzu, kireçtaşı, kuvarsit, tuğla-kiremit, florit, grafit ve çimento hammaddelerinin bulunduğu, metalik madenlerden demir yatak ve zuhurlarının çoğunlukla Akdağmadeni, Sorgun ve Sarıkaya ilçelerinde yer aldığı aktarıldı. Raporda, ‘’Akdağmadeni-Karapınar demir yatağında ortalama yüzde Refsan Demir Oksit (kırmızı) tenörlü 8.5 milyon ton görünür+muhtemel rezerv hesaplanmıştır. Ancak düşük tenör ve yüksek Silisyum dioksit içeriği nedeniyle işletilememektedir. Sorgun-Sarıkaya civarında da Karabacak, Uzunkuyu-Atkayası ve Büyükören gibi demir zuhurları bulunmaktadır. Sarıkaya zuhurlarının toplam görünür+muhtemel rezervi yaklaşık 100 milyon 600 bin ton olarak belirlenmiş olup, yüzde demir içerikleri 17 ile 39 arasındadır. Ancak Sarıkaya demir zuhurları da tenörlerinin düşük olması ve örtü nedeniyle işletilememektedir’’ denildi.
Yozgat il genelinde çok sayıda manganez cevherleşmelerinin mevcut olduğu, bunların çoğunluğunun küçük boyutlu zuhurlar şeklinde olduğuna vurgu yapılarak, sadece Akdağmadeni-Pazarcık ve Kartalköy zuhurlarının sırasıyla yüzde 21.23 ve yüzde 29.13 manganez tenörlerine sahip bulunduğu, bu zuhurlardan Pazarcık zuhurunun rezervinin ise 500 ton olduğu aktarıldı. Bakır-Kurşun-Çinko cevherleşmelerine Yozgat Merkez, Yerköy, Boğazlıyan, Sarıkaya ve Akdağmadeni ilçelerinde rastlanıldığı, bunlar arasında en önemlisinin Akdağmadeni ilçesindeki kurşun-çinko yatağı olduğu, bu yatakta yüzde 8 Çinko ve yüzde 4 Kurşun tenörlü toplam 500 bin ton rezerv belirlenip, geçmiş yıllarda işletildiği hatırlatıldı.
HER YER MADEN
Yozgat’ta endüstriyel hammaddeler bakımından başta feldispat, kaya tuzu, kireçtaşı, olmak üzere kuvarsit, tuğla-kiremit, florit, çimento hammaddeleri ve grafit bakımından da önem arz ettiğinin altı çizilerek, raporda şu görüşlere yer verildi: ‘’Yozgat Merkez-Sarıhacılı Köyü’nde yüzde 7.7-8.7 toplam alkali değerine sahip 139 milyon ton, Sorgun-Çağlayan ve Gözbaba Köyü mevkilerinde de ortalama yüzde 8 toplam alkali içeriğine sahip 114 milyon 580 bin ton görünür feldispat rezervi tespit edilmiştir. Ferldispatlar renkli pişen seramik hammaddesi olarak kullanılmaya elverişli niteliktedir. Yerköy-Sekili’de de önceki yıllarda Tekel tarafından işletilen kaya tuzu yatağı yer almaktadır. Kireçtaşı ise Şefaatli ve Sorgun ilçelerinin sırasıyla Kaletepe ve Kayakışla sahalarında bulunmaktadır. Şefaatli-Kaletepe kireçtaşı sahasında yüzde 94-95 Kalsiyum Karbonat ve yüzde 1 Silisyum dioksit, yüzde 1 Magnezyum oksit içeriğine sahip, yaklaşık 14 milyon ton mümkün rezerv saptanmıştır. Sorgun-Kayakışla Köyü kireçtaşı yatağı ise geçmişte Yozgat Şeker Fabrikası için yapılan etütler sonucu tespit edilmiş olup, yatakta yüzde 96-98 Kalsiyum Karbonat tenörlü 3 milyon ton muhtemel rezerv belirlenmiştir. Kuvarsit sahaları Sorgun ve Sarıkaya ilçeleri civarında yer almaktadır. Buralardaki sahalarda gaz beton yapımına uygun kalitede yüzde 95.51 Silisyum dioksit içerikli 3 milyon 403 bin 125 ton görünür, 7 milyon 834 bin 375 ton muhtemel kuvarsit rezervi belirlenmiştir.’’
Yozgat’ta özellikle Akdağmadeni ve Yerköy ilçelerinde irili ufaklı birçok florit ve grafit zuhurlarının bulunduğu da tespit edildi. Bunlardan Yerköy-Şefaatli-Cangıllı sahasındaki floritlerin tenör ve rezervleri diğerlerine göre biraz yüksek olduğu, yüzde 72.5 Florit tenörlü, 50 bin ton görünür+muhtemel rezerve sahip olduğu açıklandı. Raporda, ‘’Yüzde 39.78 sabit karbon içeriğine ve 200 bin ton görünür rezerve sahip grafitler de Akdağmadeni ilçesi, Hatapderesi mevkiinde yer almaktadır. Yerköy ilçesinde çimento hammaddesi olarak 50 milyon ton killi kireçtaşı rezervi ve tuğla-kiremit potansiyeli vardır’’ ifadelerine yer verildi.
JEOTERMAL KAYNAKLAR
MTA tarafından yapılan çalışmalar sonucunda Yozgat il sınırları içerisinde Boğazlıyan, Akdağmadeni, Sorgun, Sarıkaya, Yerköy ve Saraykent ilçelerinde jeotermal kaynaklar ortaya çıkarıldığı hatırlatıldı. Bu jeotermal alanlardan Boğazlıyan-Cavlak sahasında açılan kuyulardan 32-46 derece sıcaklık ve saniyede 225 litre debide üretim sağlandığı, 10.36 MWt termal güce sahip jeotermal enerjinin ülke ekonomisine kazandırıldığı bildirildi. Sorgun ilçesindeki jeotermal alanında ise 38.8-75 derece sıcaklık, saniyede 14.15 litre debide akışkan elde edildiği, Sorgun ve Boğazlıyan’daki sıcak su kaynaklarının kaplıca amaçlı kullanıldığına dikkat çekildi.
URANYUM MADENİ
Yozgat’ta1958-1985 yılları arasında radyoaktif hammadde aramalarına yönelik yapılan çalışmalar sonucunda Sorgun-Temrezli’de ortalama yüzde 0.1 tenörü olan 3 bin 852 ton görünür uranyum rezervi tespit edildi. Bununla birlikte Yozgat ili dahilinde gerçekleştirilen kömür arama çalışmaları sonucunda da Sorgun ilçesi civarında önemli kömür sahaları belirlendi. Bunlardan Sorgun sahasında ortalama ısıl değeri orijinal kömürde 4 bin 926 kalori olan 13 milyon 206 bin ton, Küçükköhne sahasında da ısıl değeri orijinal kömürde ortalama 2 bin 502 kalori olan 4 milyon 208 bin ton görünür rezerv belirlendi.
