Söyleyeni belli olmayan, dilden dile dolaşan anonim halk şiiri olması dolayısıyla Yozgat manileri, yurdun diğer yörelerinde söylenen manilere benzerlik gösterir.
Türkiye'nin tam ortası olan Yozgat, hem doğal güzellikleri hem de zengin kültürel değerleriyle ünlüdür. Bu kültürel değerlerin bir yansıması olarak, Yozgat'a ait maniler büyük ilgi görmektedir. Yozgat'ın geleneksel manileri, şehrin coşkulu yaşam tarzını, esprili ve duygusal yönlerini yansıtır. İşte Yozgat'a ait bazı maniler:
"Yozgat’tan mı geldiniz? Yoruldunuz öldünüz, Birinize demiyom, Cümleniz hoş geldiniz." Bu mani, misafirperverliğin ve sıcak karşılamanın bir ifadesidir.
"Yozgat’ın yolu turna, Ağaçlar dolu hurma, Demedim mi nazlı yar, Üç günden fazla durma." Şehrin doğal güzelliklerini yansıtan bu mani, aşkı ve özlemi anlatır.
"Aya baktım ayaklı, Kapıları dayaklı, Şu Yozgat’ın kızları, Hepsi elma yanaklı." Yozgat'ın güzel kızlarına olan hayranlığı ifade eden bu mani, espri dolu bir yaklaşım sergiler.
"Mani bilirim elli, Yitirsem yârim belli, Ben yârimi bilirim, Sağ yüzü çifte benli." Bu mani, aşkın ve sevgilinin gücünü anlatır.
"Endim nane biçmeye, Soğuk sular içmeye, Yârimden haber gelmiş, Kanatlandım uçmaya." Sevgiliden gelen haberi beklemenin heyecanını anlatan bu mani, özlemi ifade eder.
"Yozgat’ın bucağında, Mum yanar ocağında, Allah canımı alsın, Yârimin kucağında." Sıcak ve samimi bir sevgiyi ifade eden bu mani, aile yaşamının önemini yansıtır.
"Gaşların ince mince, Ölüyom görmeyince, Adam bir hoş oluyor, Yozgatlıyım deyince." Şehrin insanlarının gururunu ifade eden bu mani, Yozgat'a duyulan sevgiyi yansıtır.
"Garşıda gara çalı, Gararıp durma çalı, Ben sana varır mıyım? Sümüklü sıracalı." Espri dolu bir yaklaşımla sevgiyi anlatan bu mani, mizahi bir yönü yansıtır.
"Şu giden öçe benzer, Yüklenmiş göçe benzer, Akbuçağ’ın gızları, Sürmeli goça benzer." Şehrin güzel kızlarına olan hayranlığı ifade eden bu mani, geleneksel motifleri yansıtır.
"Arabası tek atlı, Yakası kravatlı, Gönüllenme görümcem, Kardeşin senden tatlı." Espri ve mizahla sevgiyi anlatan bu mani, şehir yaşamının neşesini yansıtır.
Yozgat'a ait bu maniler, şehrin zengin kültürünün ve geleneklerinin bir yansımasıdır. Hem duygusal hem de mizahi bir içeriğe sahip olan bu maniler, şehir halkının bir arada geçirdiği anıları canlandırır ve Yozgat'ın güzelliklerini yansıtır. (Melike Aslı Arslan)
