Geçtiğimiz hafta içerisinde Yozgat’ta çeşitli temaslarda bulunan SGK Genel Sağlık Sigortası Tescil ve Prim Daire Başkanı Uğur Ünalan, İleri Gazeteci aracılığı ile borçlu vatandaşlara çağrıda bulundu. 
Özel röportajımızda Ünalan, müracaat tarihine kısa bir süre kala vatandaşa yol gösterecek önemli bilgiler aktardı. 

Ünalan’la yaptığımız çok özel röportajımız şöyle: 

Yapılandırma kapsamına hangi borçlar girmektedir?
“2016 yılı Haziran ve önceki aylara ait; sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, genel sağlık sigortası primi, isteğe bağlı sigorta ve topluluk sigortası primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı primi, idari para cezaları, kurumca tahsil edilen; damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı, 30 Haziran 2016 tarihine kadar bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi borçları yapılandırma kapsamına girmektedir.”  

Bu kapsamda SGK’nın ne kadar alacağı bulunuyor?
Yapılandırma başvuruları ne zaman başlayacak, ne zaman bitecek?
Bildiğiniz üzere Kanun Sayın Cumhurbaşkanımızın onayı ile Resmi Gazete’de yayınlandı. Yapılandırmaya ilişkin bilgisayar programlarının büyük çoğunluğunu tamamladık, çok küçük bir eksikliğimiz kaldı. Onu da bu hafta içinde tamamlayacağız. Dolayısıyla önümüzdeki hafta başından itibaren başvuruların tamamını alabiliyor olacağız. Son başvuru tarihi Kanuna göre 31 Ekim 2016, ancak GSS prim borçları için son başvuru tarihimiz 31 Ocak 2017’dir. 

Vatandaşlarımız yapılandırma için nereye başvuracaklar?
İşverenler başvurularını; e-Sigorta kanalıyla internet üzerinden yapabilecekleri gibi, 
Elden ya da posta yoluyla bağlı bulundukları sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine de yapabileceklerdir.
Esnaflarımızın kendi prim borçları için (Bağ-Kur); herhangi bir sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine elden ya da posta yoluyla başvurmalarını bekliyoruz.

Vatandaşlarımız başvuru sonuçlarını nasıl takip edebilirler? 

İşverenler e-sigorta, 4/b kapsamındaki (Bağ-Kur) sigortalılar ile gss borçluları e-devlet üzerinden Yapılandırılan borçlarını, taksit tutarlarını ve ödeme vadelerini görebilecektir.

Yapılandırma nasıl bir avantaj sağlayacak? 
Öncelikle borçların anaparasından herhangi bir indirim olmayacak, anaparanın tamamı ödenecek. Borçlara uygulanan faiz ise silinecek, faizin yerine enflasyon (Yİ-ÜFE: Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi) uygulanacak. Örneğin 2008’de 1200TL anapara borcu olan bir vatandaşımızın bugün yapılandırma olmasaydı ödeyeceği faiz yaklaşık 1500TL olacaktı.
Ancak söz konusu faiz yapılandırma sonrasında güncellenerek, 1500TL’den 700TL’lere kadar düşecek. 

Borç kaç taksitte ödenecek ve peşin ödemenin bir avantajı var mı? 
Bu noktada öncelikle peşin ödemeden bahsetmek istiyorum çünkü çok kritik. Az önce demiştik 1500TL’lik faiz yapılandırma ile 700TL’lere düşecek.
Peşin ödeyen vatandaşlarımızın ise ilave %50’lik bir indirim imkanı daha olacak ve 700TL yerine 350TL ödeyecekler. Toplamda bakarsak, yani, 1500TL faiz ödeyeceklerine sadece bunun 350TL’sini ödüyor olacaklar.
Çok büyük bir avantaj. O yüzden peşin ödemenin avantajından, bütün vatandaşlarımızın faydalanmasını öneriyorum.
Borçlarını taksitle ödemek isteyen vatandaşlarımız ise Kanundaki vade farkı ödenmek suretiyle; 6, 9, 12, 18 taksit seçeneğinden birini tercih edebilecekler.
Burada da dikkatten kaçmaması gereken nokta, ödemelerin 2 ayda bir yapılmasıdır. Dolayısıyla 18 ay taksit seçeneğini tercih eden bir vatandaşımız borcunu 36 ayda ödeyecektir.
Bir de şunu eklemekte fayda var, bugün borçları taksitlendirmiş veya 2014 yılındaki yapılandırma Kanununa (6552) başvurmuş ve hala taksitlerini ödemekte olanlar, kalan taksit tutarını, eğer isterlerse tabii, yapılandırabilecekler.

İdari para cezaları için nasıl bir yöntem izlenecek?
Prim borçlarında anaparadan bir indirim söz konusu değilken, idari para cezaları için %50’lik bir avantaj söz konusu. Yapılandırmaya başvuranların idari para cezalarının %50’si ile bugüne kadar uygulanan faizler tamamen silinecek.
Kalan anaparanın sadece %50’si enflasyon ile (Yİ-ÜFE: Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi) güncellenecektir. Bu da çok önemli bir fırsat. İdari para cezası olan vatandaşlarımız sakın ola kaçırmasın.

İşverenlerimiz hem borçlarını ödeyip, hem de nakit sıkıntısına girmeden ticari faaliyetlerinde devam edebilecek mi? Çünkü bildiğimiz kadarıyla kişilerin borçlarından dolayı malvarlıklarında haciz olabiliyor? 

Çok doğru bir noktaya temas ettiniz. 
Bildiğiniz gibi hükümetimizin ekonomiye büyük desteği var. Yapılandırma Kanununda da söz konusu destek gözetildi. Amacımız vatandaşlarımızı ve işverenlerimizi bu borç yükünden kurtarmak, rahatlık sunmak. Bu nedenle, işverenlerimizin ticari hayatlarına da kesintisiz bir biçimde devam etmeleri için yeni alanlar açtık.
Bu kapsamda borçlarını yapılandıran işverenlerimiz, borcu yoktur yazısı alarak devlet yardımlarından yararlanabilecek. Biliyorsunuz normalde prim borcunuzun tamamını ödemeden bu gibi destek unsurlarından yararlanamazsınız. 
Diğer yandan, işverenlerimizin borçlarından dolayı yapmış olduğumuz icra takibi ve haciz işlemlerini durduracağız. Yaptıkları ödemeler nisbetinde de hacizler tamamen kaldırılacak.
Hatta bunlara isabet eden teminatları da iade edeceğiz. 
Yani borçlarını daha ödemeyi tamamlamadan, onlar için beyaz bir sayfa açıyoruz. 

Genel sağlık sigortasına özel bir durum var mı?
Evet daha önce de dediğim gibi başvuru süresini GSS için daha uzun tuttuk, vatandaşlarımız 31 Ocak 2017 tarihine kadar GSS borçları için başvuruda bulunabilecek.
Bunun ötesinde GSS borçlarına uygulanan tüm faizleri kayıtsız şartsız siliyoruz.
Yani vatandaşlarımızın, anapara borcu ne ise, vade farkı ve faiz uygulanmaksızın borcunu 12 taksitte kolaylıkla ödeyebilecek.
Hatta gelir testine gitmemişler ise, gelir testine gidip, aylık gelirleri brüt asgari ücretin üçte birinden az tespit edilirse (549TL), anapara borçlarını da sileceğiz. Dolayısıyla gelir testine hiç gitmemiş vatandaşlarımız bu imkandan yaralansın. Mutlaka 2 Ocak 2017 tarihine kadar ikametgahlarının bulunduğu Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına gidip, gelir tespitlerini yaptırsınlar. Genel sağlık sigortası borçluları için tarihi bir imkan.

GSS borçlularının sağlığa erişim imkanı olacak mı? 
Sadece GSS değil, Bağ-Kur borçluları da sağlığa erişebilecek. Bağkur ve GSS borçluları, ilk taksitlerini ödedikten sonra cari aylarda da 60 günden fazla prim borçları olmaz ise hem kendilerinin hem de bakmakla yükümlü oldukları kişilerin sağlık hizmetlerine erişimi mümkün kılacaklar, hastaneye gittiklerinde bizden provizyon olabilecekler.
Ama tabii genel şartı da unutmamak lazım, yapılandırma taksitlerine de sağdık kalacaklar, yapılandırmaları da bozulmamalı. 

En merak edilen soruya gelelim, peki ne zaman ilk ödemeyi yapacaklar?
Tabi ki herkes bütçesini ayarlayacak değil mi?
Biraz önce saydığımız; sigorta prim, idari para cezası, işsizlik sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi gibi borçların 2 Ocak 2017 tarihine kadar peşin veya ilk taksit ödemelerinin yapılması gerekiyor. GSS borçlarının ise, ilk taksit ödemelerinin 28 Şubat 2017 tarihine kadar yapılması gerekiyor.
Buna ilave olarak yine altını çizmek istiyorum. Yapılandırmadan yararlanacak vatandaşlarımızın başvurularının bozulmaması için mutlaka ilk iki taksiti ödemeleri şart, aksi hale başvuruları bozulacak. 
Yapılandırmalar hangi hallerde bozulacak?
Yapılandırma hakkının kaybedilmemesi için bazı hususlara dikkat edilmesi gerekiyor.
Yapılandırma taksitlerinden ilk ikisinin süresi içinde ödenmemesi,
Taksitlendirme süresi içerisinde tahakkuk edecek cari ay prim borçlarının, bir takvim yılı içerisinde, ikiden fazla ödenmemesi veya eksik ödenmesi,
Bir takvim yılı içerisinde ikiden fazla taksitin ödenmemesi veya eksik ödenmesi (ödenmeyen veya eksik ödenen iki veya daha az taksit tutarlarının son taksiti izleyen ayın sonuna kadar hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmemesi)halinde de taksitlendirme hakkı kaybedilecektir. Taksit tutarının % 10’u aşılmamak kaydıyla 5 liraya (bu tutar dâhil) kadar yapılmış eksik ödemeler ihlal sayılmayacaktır.

Belediyelere yönelik nasıl bir uygulama olacak?
Belediyeler ve bunlara bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarca yapılandırılan borçlar aylık dönemler halinde azami (144) eşit taksitte ödenebilecektir. 
Bu taksitler %40 oranı dikkate alınmaksızın genel bütçe paylarından kesinti yapılmak suretiyle tahsil edilecektir. Ancak kesinti tutarı genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden ayrılan payların %50’sini geçemeyecek. 
Taksitler genel bütçe paylarını aştığı takdirde eksik kalan tutarlar belediyelerce takip eden ay sonuna kadar vade farkı alınmaksızın ödenecektir.
Altı eşit taksit için (1,032), Dokuz eşit taksit için (1,053),
Yirmidört eşit taksit için (1,109), Otuzaltı eşit taksit için (1,19)
Oniki eşit taksit için (1,064), Onsekiz eşit taksit için (1,086) oranında vade farkı uygulanacaktır.

İl Özel İdareleri ve Spor Kulüplerine yönelik nasıl bir uygulama olacak?

İl özel idareleri ve bunlara bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlar ile Gençlik ve Spor Bakanlığı, Türkiye Futbol Federasyonu ve özerk spor federasyonlarına tescil edilmiş olan ve Türkiye’de sportif alanda faaliyette bulunan spor kulüplerince ikişer aylık dönemler halinde azami otuzaltı (36) eşit taksitte ödenebilirler.
Bu takdirde yapılandırmaya esas tutarlara; 24 taksit için (1,194), 30 taksit için (1,238), 36 taksit için (1,318) oranında vade farkı uygulanacaktır.

Emeklilik yaşı dolmuş, sigorta süresi de tamamlanmış ama borcundan dolayı emekli olamayan vatandaşlarımızın büyük bir mağduriyeti var. Bunlar için de bir kolaylık öngörüldü mü?

Çok haklısınız emekliliğe hak kazanmış ve borcunu ödeyemediği için aylığı bağlanamayan vatandaşlarımız var. Borçlarını ödemek için yeterli gelirleri de olmayabiliyor. Daha kötüsü borçları durdukça büyüyor, çünkü bir de üstüne faiz işliyor.
Bu konuda çok önemli bir gelişmeyi dün tamamladık ve Ziraat Bankası ile protokol imzaladık.
Daha önceki yapılandırmalarda da buna benzer uygulamamız olmuştu. Vatandaşlarımızın da büyük rağbet gösterdiği bir imkan (Bu 4. Kredi protokolü).

Çünkü çok çok uygun şartlarla bankaya borçlanıyorlar ve biz de hemen aylıklarını bağlıyoruz. Bir yandan borçlarını ödüyorlar bir yandan da özlem duydukları emekliliklerini yaşamaya başlıyorlar. Bu kapsamdaki vatandaşlarımız, yani borcu olduğu için emekli olamayan vatandaşlarımız, öncelikle Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerimize veya Merkez Müdürlüklerimize başvuru yapacaklar, ardından da vereceğimiz yazı ile Ziraat Bankası şubelerine gidecekler.

Bakın sadece aylık %1,05 faiz oranı ile borçlarını ödeyecekler. 
Daha şimdiden biz bu durumdaki vatandaşlarımıza emeklilerimiz diyoruz.  Emeklilerimiz için kamu bankalarımız ile çok yoğun görüştük, onlar da ellerinden gelenin en iyisini yaptılar, bunu samimiyetle söylüyorum, bakın tüketici faiz oranlarına açık ara farkı görürsünüz, çok çok avantajlı, mağduriyetleri giderici bir imkan sağlanmış olduk.
Şimdiden yeni emeklilerimizi bekliyoruz.
Editör: TE Bilişim