YERKÖY ilçesinde 1941 yılında üretime açılan buğday işleme tesisi, aradan geçen 79 yıllık süre içerisinde bölgede yetiştirilen buğdayı un haline getirme işlevini günümüzde de sürdürüyor. Bin 850 metrekare alan üzerinde 5 katlı olarak inşa edilen, 25 metre uzunluğundaki bacasının tepesinde Leylekleri konuk eden, 1993 yılında el değiştirmesinin ardından teknolojisini yenilerek buğdayı un haline dönüştürme işlevini yerine getiriyor. Hacı Ali Aksoy tarafından 1993 yılına kadar, kurulduğunda monte edilen teknoloji ile çalıştırılan Un Fabrikası, bu tarihten sonra teknolojisini yeniledi. Fabrikayı satın alarak yenileyen Hacı Murat Savaş, ‘’Tesisi satın aldığımızda 8 saatte ancak 130 torba un işleyebiliyordu. Makinaların önemli bölümünü yeniledik. Ama eski makinaları da söküp atmadık, koruyoruz, bazılarını da kullanıyoruz. Teknolojide yaptığımız değişiklikle 8 saatte 480 torba un üretimine başladık. Bu unlar 50 kiloluktur’’ dedi. 400 kilowatt gücünde yeni bir trafo ile fabrikanın elektrik tesisatını yenileyerek, otomatik kumanda sistemi ile modern hale getirilen fabrikada yerel buğday işlediklerini kaydeden Savaş, her buğdayı işlemediklerini, buğday alımında seçici davrandıklarını bildirdi. Savaş, baba mesleğinin değirmencilik olduğunu da hatırlatarak, ‘’Değirmencinin hayali fabrika sahibi olmaktır. Allah’ıma şükürler olsun biz bu hayale ulaştık. Yerli buğdayı işliyoruz, katkı maddesi yok. Ekmeklik, baklavalık, böreklik, mantılık, makarnalık velhasıl her türlü unlu mamuller için un üretiyoruz. Yerköy bölgesindeki ekmek fabrikalarına ve vatandaşlara satışını yapıyoruz’’ diye konuştu.
ESKİ TEKNOLOJİ
Yerköy ilçesindeki tarihi Un Fabrikası’nın kurulduğu yıllarda küçük çaplı termik santrali ile elektrik elde edilerek çalıştırıldığı, kömür ocağı sayesinde depolanan suyun ısıtılmasıyla elde edilen buhar enerjisinin, buhar tribününe bağlı olan jeneratöre iletilerek elektrik enerjisi sağlandığı bildirildi. Bazı makinalarını yenileyerek, kapasitesi artırılan fabrikanın kuruluşunda monte edilen bir çok makinasının halen çalışmaya devam ettiği kaydedildi. Fabrikada buğday yıkama, temizleme, eleme makineleri ile birlikte 5 tanesi Rus, biri Alman, diğeri İtalyan olmak üzere toplam 7 buğday kırma makinesi ile elektrik üretiminde kullanılan İngiliz yapımı buhar makinesinin de çalışır durumda olduğunun altı çizildi.
