Kış aylarında soba, şofben ve baca gazı zehirlenmelerine karşı uyarıda bulunan Makine Mühendisler Odası Başkanı İhsan Salman, “Küçük önlemlerle kış ayında oluşabilecek zehirlenmelere karşı önlem alabilirsiniz” dedi.
“Bilgisizlik ve ihmal yüzünden ülkemizde her yıl yüzlerce insanımız soba, şofben ve kombilerden dolayı hidrokarbon içeren kömür ve doğalgaz kaynaklı karbon monoksit zehirlenmesine maruz kalmaktadır” diyen Salman, “Soba baca ve şofben baca bağlantısının yanlış yapılması, sobaların yanlış yakılması ve yanlış kullanımı, baca temizliğinin yaptırılmaması, bacalar ile soba ve şofben cihazlarının standartlara uygun olmaması veya yanlış montajdan dolayı özellikle alçak basınçlı lodoslu havaların sık yaşandığı sonbahar ve kış aylarında karbon monoksit zehirlenmeleri artmaktadır” diye konuştu.
SOBALARDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Bu tür zehirlenmelerden korunmak için dikkat edilmesi gerekenlere değinen Salman, açıklamasını şu şekilde sürdürdü:
“Soba alımında, sobaların TSE standartlarına uygunluğuna dikkat edilmelidir. Böylece sobanın ısı verimi de elde edilir. Soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalıdır, böylece soba içinde ortaya çıkan zehirli gazlar yanarak sobayı terk ederler. Soba aşırı doldurulmamalıdır. Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralır ve soba içinde düzensiz ısı dağılımı olacağından baca çekişi zayıflar. Yatmadan önce kesinlikle sobaya yakıt konulmamalıdır. Sobaların düzenli olarak temizlenmesi ve bakımı bir yandan yakıtın daha verimli yanmasına (yakıt tasarrufuna) öte yandan da çevreye zarar veren emisyonların azalmasına neden olur. Bundan dolayı sobaların temizlik ve bakımına özen gösterilmelidir. Izgara üzerinde biriken cüruflar ızgarayı tıkar ve böylece yanma için gerekli olan havanın ızgaradan yanma odasına geçmesini engeller. Izgara üzerinde cüruf olup olmadığı kontrol edilmeli ve temizlenmelidir. Soba, kapasitesine uyan yeterli hacimde bir yere koyulmalıdır. Soba sıcaktan etkilenmeyen yanmaz bir levha ya da tercihen mermer üzerine yerleştirilmelidir. Soba boruları mümkün olduğunca kısa ve düşey doğrultuda olmalı, yatay borular bacaya hafif bir eğimle döşenmelidir. Uzun yatay boruların kullanımından kaçınılmalıdır. Boruların yatay mesafesi en fazla 2 m olmalıdır. En fazla 2 adet dirsek kullanılmalıdır. Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalıdır. Soba kesinlikle yatak odaları ve banyoya konulmamalıdır. Her sezon kömür alırken herhangi bir yasal sorunla karşılaşmamak için, illerdeki Mahalli Çevre Kurullarınca alınan kararlara mutlaka uyulmalıdır. Bu çerçevede tüketiciler, kömürlerini izin belgeli firmalardan almakla yükümlüdürler. Tüketiciler, satıcılardan fatura, denetim belgesi almak ve denetleme sırasında bunları ibraz etmekle yükümlüdürler. İşyerleri ve konutlarda Ateşçi veya Kazancı belgesi olmayan kaloriferci çalıştırılmamalıdır. Aksi halde, işyeri sahibi ve yöneticiler hakkında yasal işlem yapılacaktır.”
ŞOFBEN KULLANIMINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Şofben kullanımında dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi veren Salman, “Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan şofben asla çalıştırılmamalıdır. Şofben bacası mümkünse müstakil baca olmalıdır. Eğer sönt baca kullanılacaksa, daireye ait baca ana bacaya üst kattaki baca seviyesinden bağlanmalıdır ve baca mutlaka standartlara uygun olmalıdır. Kesinlikle tek kolonlu bacaya birden fazla bağlantı yapılmamalıdır. Şofbenin baca bağlantısı eğimli olmalıdır. Baca ile duvar arasında tam bir sızdırmazlık olmalıdır. Şofben borusu yatay mesafesi 2,5 m’den az olmalıdır ve baca bağlantısı zemine göre % 3 eğimle yapılmalıdır. Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde, oksijen oranının düşmesi sonucunda ve karbon monoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalıdır. Mümkünse şofben banyo dışına kurulmalıdır. Şofbenin montajı, mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalıdır. Şofben TSE, ISO standartlarına uygun olmalı ve CE işareti bulunmalıdır. Doğalgaz tesisatı yapılmadan önce, yetkili firmaya proje hazırlatılmalıdır. Bu projeyi yetkili kurumun (Sürmeligaz) onaylaması zorunludur. Tesisatın montajı bu konuda uzman kişilere yaptırılmalıdır. Kullanılmayan doğalgaz cihazlarının girişlerinde bulunan gaz vanaları daima kapalı tutulmalıdır. Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde; öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılıp kapatılmamalı, kibrit çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, karşılıklı pencereler açılarak ortam havalandırılmalı, gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi hızla aranmalıdır” dedi.
