Eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve AK Parti Ankara Milletvekili Fuat Oktay'ın önerdiği "yerelden kalkınma modeli" kapsamında Çekerek Barajı'ndaki yarımadada 2019'da oluşturulan lavanta bahçesi başta olmak üzere Yozgat’ta birçok yerde yetiştirilen lavantaların görselliğin yanı sıra birçok faydası da bulunuyor.
Lavanta kendisine has kokusu ile tüm çiçekler arasından varlığını ayıran sayılı bitkilerden biridir. Ferahlatıcı ve keskin kokusu ile hem evlerde hem kozmetik alanlarında hem de ilaç sektöründe sıklıkla tercih edilen bitkilerden biridir.
Lavanta temiz ve egzotik kokusu ile tüm sektörlerde kullanımı mevcuttur. Lavanta içerik olan mineral ve vitamin bakımından oldukça zengin bir bitkidir. Günümüzde lavanta hem çay olarak hem de yağ olarak sıklıkla tüketilen bitkiler arasındadır. Lavanta yağı çok eski yıllardan beri vücut ağrılarına iyi gelmesiyle adından söz ettirir.
LAVANTANIN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
Genellikle güzellik ve estetiği temsil eden lavanta, çalı görüntülüdür. En belirgin özellikleri içerisinde renginin yanı sıra kokusu yer alır. Çiçekleri maviden mora uzanır. 20 santim ile 60 santime kadar uzayabilirler. Yaprakları genel olarak grimsi yeşil renktedir. Birçok türü olan bitkinin çiçek açma zamanı genellikle haziran ve eylül ayları arasındadır. Toprak seçmeyen bir bitkidir. Dolayısıyla hemen hemen her toprakta yetişebilir. Toprağı aşırı kumlu olmadığı takdirde suya neredeyse hiç ihtiyaç duymamaktadır. Lavanta özellikleri arasında ışığı çok sevmesi de yer alır, güneşi seven bir bitkidir. Lavanta, tohum yöntemi ile dikilebileceği gibi fide yöntemi ile de dikilebilir. Toprak ve iklim koşulları uygun olduğunda ilkbahar ayının ekim için uygundur.
Hem evlere hem de bahçelere güzellik kazandıran lavanta, kolay yetiştirilebilir bir bitkidir. Evlerde yetiştirilmeye uygun olanların ince yapraklı türleridir. Evde yetiştirilecek bitkiler için saksı seçimi olarak kilden yapılmış saksılar tercih edilebilir. Ancak saksıların drenaj deliklerinin olmasına dikkat edilmelidir. Evde yetiştirilen bitkilerin 4-5 saat güneş alabileceği şekilde konumlandırılması önemlidir. Zira bu türler güneşi severler. En iyi sonuç için sulama saatlerinin aynı vakitlerde yapılmasına özen gösterilebilir. Senede bir kez olacak şekilde gübreleme işlemi yapılabilir. Gerekirse daha büyük saksıya geçilerek bitkilerin büyümesi için gerekli imkanlar oluşturulabilir.
LAVANTA FAYDALARI NELERDİR?
Lavanta, sağlıktan kozmetik alana kadar pek çok alanda kullanılabilen bir bitkidir. Farklı bir aroması ve enfes kokusuyla dikkatleri üzerine çekmeyi başarır. Lavanta faydaları arasında ağrı kesici özelliğinin olması yer alır. Yaygın faydaları arasında sakinleştirici etkisiyle depresyona iyi gelmesi gösterilir. Lavantanın faydaları şu şekilde;
Rahatlatıcı etkisi: Taze lavanta, hoş ve rahatlatıcı bir kokuya sahiptir. Lavanta kokusu, sakinleştirici etkileriyle bilinir ve stresi azaltmaya yardımcı olabilir. Lavanta yağı veya çayı kullanmak, zihni sakinleştirir ve rahatlama hissi sağlar.
Uyku kalitesini iyileştirir: Lavanta, uyku kalitesini artırmaya yardımcı olabilir. Lavanta kokusu, uykusuzlukla mücadele etmeye ve daha rahat bir uyku deneyimi sağlamaya yardımcı olabilir. Lavanta yağı veya lavanta çayıyla gevşeme sağlayabilir ve daha iyi bir uyku elde edilebilir.
Antioksidan etkileri: Lavanta, güçlü antioksidan özelliklere sahiptir. Antioksidanlar, serbest radikallerle savaşarak hücre hasarını önlemeye yardımcı olurlar. Bu nedenle, lavanta tüketimi vücudu serbest radikallerin zararlı etkilerine karşı koruyabilir.
İyi geldiği hastalıklar:
Anksiyete ve stres: Lavanta, sakinleştirici etkileriyle bilinen bir bitkidir. Anksiyete ve stresle mücadele etmek için lavanta kullanımı önerilebilir. Lavanta kokusu veya lavanta yağı, rahatlama ve sakinlik hissi sağlayarak anksiyete semptomlarını hafifletebilir.
Uyku sorunları: Lavantanın rahatlatıcı özellikleri, uyku sorunlarıyla başa çıkmak için de kullanılabilir. Lavanta kokusu veya lavanta çayı, uyku kalitesini iyileştirmeye ve daha rahat bir uyku deneyimi yaşamaya yardımcı olabilir.
Baş ağrısı: Lavanta, baş ağrısı semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Lavanta yağı, baş ağrısı bölgesine masaj yaparak veya buhar banyosu şeklinde kullanılarak rahatlama sağlayabilir.
LAVANTA ZARARLARI NELERDİR?
Cilt sorunlarına iyi gelmesi ile bilinen lavanta, fazla kullanım sonucu hassas ciltli kişilerin cildinin tahriş olmasına sebep olur. Lavanta yağının birebir kullanımı sonucu mide bulantısı, görme sorunu ve nefes darlığı gibi sorunlara yol açar. Diyabet hastalarının kullanımı doktor kontrolünde değil ise kullanılmaması gerekmektedir.
LAVANTA YAĞININ FAYDALARI NELERDİR?
Lavanta yağı sahip olduğu antiinflamatuar, antioksidan ve antimikrobiyal etki ile sakinleştirmeye, migren kaynaklı baş ağrısını, artrit ve kas kramplarını yatıştırmaya, cilde uygulandığında gözenekleri açarak iltihabı azaltmaya, sivilce oluşumunu önlemeye, stresi yatıştırmaya ve uyku kalitesini arttırmaya yardım eder.
Antioksidan özelliklere sahip linalool açısından zengin olan lavanta yağının faydaları şunlardır:
Lavanta yağı ağrılar için sakinleştirici etkiye sahiptir. Lavanta yağı, baş ağrısı, artrit yanı sıra kas ağrılarının azalmasına yardımcı olarak vücudu sakinleştirir.
Virüs ve mikroplara karşı koruyucudur. Antiseptik özelliği sayesinde lavanta yağı, zararlı virüs ve bakterilerin temizlenmesinde kullanılabilir.
Sivilce ve akne gibi cilt leke oluşumunu önler. Anti bakteriyel özelliği sayesinde lavanta yağı sivilceleri önlemeye de yardımcı olur.
İltihap önleyicidir, cilt yaralarının iyileşmesini destekler. Lavanta yağı, içeriğinde bulunan doğal iltihap önleyici özellikteki beta-karyofillen ile yaraları iyileştirmeye yardımcı olduğu bilinir. Lavanta yağı faydaları cilt için ağrı kesici ve yatıştırıcı özelliğe de sahiptir. Bu konuda yapılan bazı araştırmalar cildin iyileşmesine yardımcı olduğunu gösterir. İltihap önleyici özelliği ile cildi rahatlatır.
Güneş yanığı etkilerini azaltır. Lavanta yağı doğal iyileştirici etkisi sayesinde kısa sürede 1’inci derece güneş yanıklarında rahatlatıcı bir etki bırakabilir. Bunun için yarım çay bardağı suya birkaç damla lavanta yağı eklemeniz yeterli olacaktır.
Hücre hasarını önler. Cildi korumanın yanı sıra aydınlık bir görünüm kazanmasına yardımcı olması da lavanta yağı, çeşitli iç ve dış etkenlerle meydana gelen serbest radikallerin zararlı etkilerinden koruyabilir.
Böcek sokmalarında yatıştırıcıdır. Böcek, sivrisinek ya da arı sokması gibi durumlarda da kaşıntıyı ve derideki kabarıklığı önlemek için lavanta yağı tercih edilebilir. Böcek, sivrisinek sokmalarının ardından hemen ısırık olan bölgeye haricen bir damla lavanta yağı damlatılabilir.
İyi bir uykuyu teşvik eder. Lavanta vücutta melatonin düzeylerinin artmasını sağlayarak daha kaliteli ve iyi bir uyku geçirmenize yardımcı olur. Böylelikle uyku kalitesinin artması kişinin hem bağışıklığını iyileşmesini hem de stres seviyesinin azalmasını sağlar. Uykusuzluk problemi yaşıyorsanız lavanta yağını birkaç damla yastığa damlatılabilir.
Lavanta yağı kaygı ve depresyonu azaltır. Lavanta yağı sinir sisteminin sakinleşmesinde, ruh halini iyileştirmede buna bağlı olarak kan basıncının düşmesini sağlayarak kişinin stres seviyesinin azalmasını sağlar. Anksiyete ve depresyon gibi psikolojik tepkimeler için sakinleştirici ve yatıştırıcı olabilir. Bu ayrıca cinsel isteği artırmada ve ereksiyonları artırmada yardımcı olabilir
LAVANTA YAĞI NASIL KULLANILIR?
Lavanta yağı kokusu sakinleştirici bir etki yarattığından, genellikle buhurdanlıkta huzurlu bir atmosfer yaratılmak için kullanılıyor.
Bunun yanında lavanta yağı ciltte kullanılırken dikkat edilmesi gereken ürünler arasında yer alıyor. Cilde doğrudan temas ettirilmemesi önerilen lavanta yağını kullanmadan önce avokado, badem ya da Hindistan cevizi yağı gibi ürünlerle karıştırmak doğru bir tercih olacaktır.
Lavanta yağının en yaygın olarak kullanılan şekli ise uyku kalitesini artırmak için yastığa ya da yatağa damlatılmasıdır. Böylelikle derin uykuya geçmek kolaylaşır ve uyku kalitesi artar.
Saç bakımında kullanırken ise şampuan ya da saç kremlerin içerisinde birkaç damla damlatmak yeterli olacaktır.
Tırnak bakımı yaparken ise lavanta yağını, limon yağı gibi uçucu yağlarla karıştırılıp doğrudan uygulanabilir.
LAVANTA YAĞI YAN ETKİLERİ NELERDİR?
Lavanta yağı kullanımında özellikle hassas cilde sahip kişileri alerjik reaksiyona karşı dikkatli olmaları gerekir. Tahriş ve döküntü durumunda kullanımı durdurulmalıdır. Fazla kullanımı durumunda ciltte iltihap, ateş, baş ağrısı gibi semptomlar görülebilir.
