Bahar dünyada pek çok kültür ve uygarlık tarafından kutlanır. Bahar bayramının adı, İran’da ve Türkî Cumhuriyetlerde Nevruz, Hıdırellez, Ergenekon, Bahar, Türk kültüründe aynı zamanda yeni yıl kutlamasıdır ve Anadolu’da yöreden yöreye değişik tarihlerde ve farklı adlarla kutlanır. Kara kışı, çetin geçen soğukları unutturacak sıcak, verimli ve güzel günler Nevruz, Çiğdem Günü, Mayıs Dokuzu, Eğrice ve Hıdrellez gibi türlü türlü adlarla kutlanır.
İnsanın güzelliğinin, gençliğinin, heyecanının, dorukta olduğu yılları ömrün baharı olarak nitelendirilir. İnsanlarda böyle de tabiatta farklı mı? Tabii ki değil, tabiatta da baharşenlik, tazelik ve canlılıktır. Baharın gelişiyle tabiatta köklü değişiklikler olur. Bahçeler, kırlar renk renk çiçeklerle bezenir. Her taraf yemyeşil olur. Her yerde bir canlılık ve şenlik havası görülür. İnsanlar kışın vermiş olduğu uyuşukluktan, rehavetten kurtulur. Herkes coşar, yerinde duramaz olur..
Türklerde Hıdırellez Merasimleri Anadolu Selçukluları zamanında gelenekleşmeye başlamış Osmanlı İmparatorluğu döneminde ise çok yaygın bir şekilde kutlanmıştır.
Anadolu dışındaki, özellikte Balkan Türklerindeki Hıdırellez Merasimleri hakkında pek fazla kaynak olmamakla beraber, buralardaki kutlamalarında Anadoludaki Merasimlerden pek farklı olmadığı söylenebilir.
Mesela Dobruca’daki Kırım Türkleri arasında Hıdırellez adı verilen bir bayram 6 mayıs günü kutlanır. Bu günde kurbanlar kesilmekte her evde özel yemekler yapılarak yeşillik bir yerde topluca yenilmektedir. Yemekten sonra Allah’a dua edilmektedir. Çünkü Hıdırellez de yapılan duanın kabul olunacağına inanılır.Yine Makedonya’da yaşayan Türklerinde bu bayramı Edirlez veya Herlez adı altında kutladıkları bilinmektedir.
Yurdumuzdaki hıdırellez adetleri ise başlı başına bir kültür dür. Hıdırellezin yaklaşmasıyla çoğu evlerde hazırlıklar yapılır. Hıdırellez günü Hızır Aleyhisselam’ın uğrayacağına inanılarak her taraf temizlenir. Yeni giysiler alınır. Hıdırellez günü yapılacak dua ve isteklerin kabulü için sadak verilir. Ve kurban kesilir Hıdırellez günü Hızır’ ın ağaçlık ve yeşillik yerlerde dolaşacağına inanıldığı için halk buraya akın eder. Halkın buralardaki merasimlerdeki davranışlarını da birkaç kısımda incelemek mümkündür.
“6 Mayıs gününde Yozgat kent merkezinde Çamlık en önemli Hıdrellez kutlama mekanı idi. İlçelerde de benzer şekilde bağlık bahçelik alanlar hıdrellez mekanıdır. Türkiye’de acaba kaç su kıyısı, kaç ormanlık alan, kaç yüksek tepe “Hıdırlık”, “Mesire Yeri”, “Hıdrellez Tepesi” veya “Bayram Yeri” gibi adlar taşımaktadır? Hiç kuşkunuz olmasın bu yerler tarihte birer Hıdrellez kutlama mekanı idi. Kars’ın Ani harabelerinde Arpaçay’a açılan kapılardan biri “Hıdrellez Kapısı” adını taşıyor. Denilebilir ki daha Selçuklu çağında Ani kentinde Hıdrellez kutlanıyormuş. Yozgat Çamlığı, efsaneye göre Kerem’in Aslı’nın peşinden giderken uğradığı bir su başına beş çam dikmesiyle oluşmuştur. Demek ki Çamlık, Hıdrellez yeri olduğu gibi büyük bir aşk ve ayrılık öyküsünü de bünyesinde barındırıyor. (Kaynak: Prof.Dr.M.Öcal Oğuz- Bozok Yazıları kitabı)
Bir yaygın inanış Hızır hayat suyu içerek ölümsüzlüğe ulaşmış olduğunu göstermektedir. O sık sık özellikle bahar aylarında, yeryüzünde dolaşır, ve zorluk içindeki insanlara yardımcı olur. İnsanlar lütuf ve kaynağı olarak onu görmek sağlık festivali, ilkbaharda yeni bir yaşam zaman gerçekleşir olarak,. Bugüne kadar, bahar ya da yaz, mecazi doğanın yeniden doğuşu anlam ya da kış sonu gelişi, insanlık hayatını her yerde törenler ve çeşitli ritüeller ile kutlanmaktadır. Umut, sağlık, mutluluk ve başarı dolu günler için zamanı geldiğinde. Hıdırellez Günü, Hızır ve İlyas bu ilkbahar / yaz varış olarak kabul edilen toprak, bir araya geldi gün olduğuna inanılıyor…
