YOZGAT'ta meyve üretimi belirli merkezler dışında ev horantasının genel ihtiyacını karşılamaya yönelik yapılır, ihtiyaç fazlası pazarda satışa sunulurdu. Yerköy-Şefaatli ilçeleri arasındaki Karanlıkdere, Musabeyli Boğazı bölgesi ile bazı ilçe ve köylerde de pazara yönelik meyve yetiştiriciliği yapılır, daha çok çevre il ve ilçelerden gelen talepler karşılanırdı. Yozgat’ta genel olarak evler bahçeliydi. Her bahçede de farklı türde meyve ağaçları olduğundan pazardan meyve alımına ihtiyaç duyulmazdı. İl merkezinde bugün Et ve Süt Kurumu, Cezaevinin bulunduğu bölgelerde bağlar, bağların arasında meyve ağaçları mevcuttu. Canlı Hayvan Pazarı’nın alt kısımlarında bademlik, Et ve Süt Kurumu’nun arka kısmından Sarıhacılı’dan itibaren Üniversite bölgesine kadar kesimde de farklı türlerdeki ağaçlar meyve verirdi. Sonraki yıllarda ‘modernleşme’ adına meyveliklerin, bahçeli evlerin yerini çok katlı binalar alınca, bahçeler yok oldu. Meyve ağaçları da tarihin tozlu sayfalarına havale edildi.
ALTERNATİF ÜRÜN
Köylerde bulunan ağaçlardan alınan meyvelerin Pazar sorunu olduğu gerekçesiyle, pazara uygun, ihraç edilebilecek yeni meyve türleri gündeme getirilip, bizlerin bildiği türler dışında yeni türler teşvik edilmeye başlandı. İlk uygulama 2002 yılında ‘Alternatif ürün projesi’ adı altında gerçekleştirildi. Türkiye'nin önemli tarım bölgelerinden Yozgat'ta çiftçinin geleneksel tarım üretiminden, pazar sorunu bulunmayan ürünlere yönelmesi amacıyla hazırlanan ’Alternatif Ürün Projesi' kapsamında dağıtılan Bodur Elma fideleri meyve vermeye başladı. ''Çiftçimizi pazar sorunu bulunmayan ürünlere yönlendirerek, kalkındırmak istiyoruz'' diyen Yozgat Valisi Gökhan Sözer, üç yıl önce çiftçiye 14 bin Bodur Elma fidanı dağıtımı yapıldığını, geçen yıl ise Musabeyli Boğazı bölgesinde yeni meyve bahçelerinin kurulduğunu söyledi. Yozgat'ta en kaliteli meyve üretiminin Musabeyli Boğazı bölgesinde yetiştiğine de işaret eden Vali Sözer, bu bölgeyi Meyvecilik Merkezi haline getireceklerini kaydetti. Bodur Elma bahçelerinin kurulduğu Musabeyli Boğazında incelemelerde bulunan Vali Sözer, Yozgat çiftçisinin, 4 yıl öncesine kadar kendi ihtiyacı oranında geleneksel anlamda meyvecilik yaptığını hatırlattı. İl Özel İdaresi kaynaklarından aktarılan para ile Bodur Elma ve diğer meyve ürünlerinin desteklendiğini vurgulayan Vali Sözer, fidanların ilk yılında meyve vermesine karşılık, 5 yaşından itibaren bol ve kaliteli ürün alındığını, Pazar sorununun da bulunmadığını bildirdi. Vali Sözer, ''Bodur Elma özelliği, diğer yerli elmalardan çok farklı. Kısa sürede meyve vermeye başlıyor ve pazar sorunu yok. Elde edilen ürünün tamamı ihraç ediliyor. Çiftçimizi pazar sorunu olmayan alternatif ürünlere yönlendirerek, gelir düzeylerini yükseltmelerini istiyoruz. Bu yönde, İl Özel İdaresi ile Tarım İl Müdürlüğümüz ortaklaşa yeni projeler hazırlayarak, uygulamaya koyuyorlar'' dedi.
GELENEKSEL ÜRETİM
Yozgat'ta Musabeyli Boğazı adı verilen bölgede bulunan 5 köyün iklimi, suyu ve toprak yapısının uygun olması nedeniyle, bu bölgeyi meyvecilik bölgesi olarak ilan ettiklerini de kaydeden Vali Sözer, ''Bu bölgede geçen yıl bodur elma ve örnek bahçe çalışmaları yaptık. Geçen yıl ekimler yapıldı ve bu yılda ilk ürünler alındı. Bunlar ihracata yönelik dünyanın tercih ettiği elma türleridir. Artık geleneksel elma üretiminden ve elma türlerinden vazgeçmek gerekiyor. Çünkü pazarda o malların artık bir değeri yok. Dolayısı ile dünyanın tercih ettiği elmalar üretilmesi gerekir. Hem dünya tercih edecek hem de sizin ürün ve veriminiz yüksek olacak. Buna uygun bir şekilde buraları elma bölgesi ilan ederek, pilot uygulamayı başlattık. Maksadımız tüm bu bölgede, alt yapısı, iklim ve toprak yapısı uygun olan köylerde meyveciliği, diğer ekonomik değeri olan ürün çeşitlerini geliştirmektir. Bu köylünün gelirini ve üretimini arttırmaya yönelik bir programdır. Başarı ile devam ettiğini görmekteyiz. Ancak daha fazla ilgi görmesi ve yaygınlaştırılması gerekir. Çiftçi başına iki dekar olmak üzere 100 çiftçiye uyguladık biz bu programı. Bizim programımız dışında da çiftçi kendi ekimini yaptı. Burada binlerce dekar alanda binlerce bodur elma üretimi yaygınlaştırılması gerekir. Bundan sonrada meyvecilik alt yapısı ve üretimi olduktan sonrada soğuk hava depoları, enerji hatları ve sulama tesisleri de kurulacak. Böylece elma veya bodur meyve türleri dediğimiz zaman akla Yozgat'ın bu boğaz bölgesi gelecektir'' diye konuştu.
MEYVECİLİK PROJESİ
Yozgat’ta meyveciliğe yönelik ikinci çalışma 2004 yılında Kadışehri ilçesinde başlatıldı. Türkiye'nin önemli tarım bölgelerinden Yozgat'ta 2004 yılından itibaren uygulamaya konulan ‘Meyveciliği Geliştirme’ projesi kapsamında 2009 yılına kadar il genelinde 2 bin 180 dekar alanda meyve bahçeleri tesis edilirken, Kadışehri ilçesinde 5 bin 400 dekar alanda kurulmaya çalışılan meyve bahçesine dikimi yapılan fideler, 2009 yılında çiçek açtı. Geçtiğimiz yılsonuna kadar 990 dekar alana elma, 240 dekar alana kiraz, 345 dekar alana bağ çubuğu, 475 dekar alana vişne, 70 dekar alana ayva, 60 dekar alanda da armut bahçesi olmak üzere toplam 2 bin 180 dekar alanda meyve bahçesi ve bağ tesis edildi. Bu yıl ise 940 dekarda elma, 24 dekarda armut, 44 dekarda kiraz, 51 dekarda bağ olmak üzere bin 87 dekar alanda yeni meyve bahçelerinin kurulması için çiftçilere fidan dağıtımı yapıldı.
ENTEGRASYON PROJESİ
Yozgat'ta yürütülen meyveciliği geliştirme projesine Kadışehri Kaymakamlığı da hazırladığı ‘Deveci Havzası Meyvecilik Entegrasyon Projesi’ ile katıldı. Kadışehri ilçesinin Kabalı Köyünde toplam 10 bin 920 dekar alanda kurulması planlanan meyve bahçesinin ilk etabını oluşturan 5 bin 400 dekar alanda bu yıl ilkbahar döneminde dikimi yapılan meyve fideleri çiçek açtı.
MEYVECİLİĞİN MERKEZİ 
Yozgat’ta meyveciliğe yönelik diğer bir uygulama ise 2011 yılında devreye sokuldu. Yozgat İl Özel İdare Müdürlüğü desteği ile alınan 61 bin elma fidanının 26 bini Sorgun ilçesinde düzenlenen törenle çiftçilere dağıtıldı. Elma dağıtım törenine Yozgat Valisi Necati Şentürk, Sorgun Kaymakamı Levent Kılıç, Tarım İl Müdürü Ünal Koçak, bazı daire müdürleri ve çiftçiler katıldı. Tarım İl Müdürü Ünal Koçak, Yozgat‘ta meyveciliği geliştirme projeleri kapsamında 2004-2010 yılları arasında 7 yıllık dönemde 990 dekar elma, 2006-2010 yıllarında 240 dekar kiraz, 345 dekar bağ, 2008-2009 yıllarında 475 dekar vişne, 2010 yılında 70 dekar ayva ve 60 dekar armut bahçesi olmak üzere toplam 2 bin 180 dekar meyve bahçesi ve bağ tesis edildiğini söyledi. Ünal, "2011 yılında ise 7 yıl boyunca dağıtılan elma fidanı çalışmalarının toplamı kadar elma fidanı dağıtımının gerçekleştirileceğiz. Bu yıl 940 dekar elma, 24 dekar armut, 44 dekar kiraz ve 51 dekar bağ olmak üzere bin 87 dekar alanda meyve bahçesi ve bağ tesis edilecektir. İlimizde meyveciliğin geliştirilmesi amacıyla, Tarım İl müdürlüğünce yürütülen çalışmalar ve İl Özel İdaresi tarafından finanse edilen meyvecilik projeleri kapsamında 2011 yılında üreticilerimize ulaştırmak amacıyla 61 bin 100 adet yarı bodur elma, bin 200 adet armut, bin 400 adet ayva, 2 bin 200 adet kiraz ve 11 bin 475 adet aşılı bağ fidanı olmak üzere toplam 77 bin 375 adet fidan dağıtımı yapılacak’’ dedi.
Yozgat Valisi Necati Şentürk, Sorgun‘un büyüyen, gelişen, yıldızlaşan bir ilçe olduğunu belirterek, "5 yıl içerisinde ilde kurulan meyve fidanlığının meyve sahası 990 dekar. Özel İdare kaynaklı olarak dağıtacağımız fidanın miktarı 77 bin adettir. Bu 77 bin adetin 60 bin adeti meyve fidanıdır. Bunun üçte biri yani 21 bin adet elma fidanı, 6 bin bağ ve diğer meyve çeşitleri ile birlikte yaklaşık 30 bin fidanı Sorgun çiftçimize dağıtıyoruz. Bu Sorgun‘a ne kadar önem verdiğimizin ayrı bir işaretidir. Yozgat meyveciliğin merkezi olacak. Yakın çevremizde Amasya meyvecilikte ün yapmış bir ildir. Yozgat‘ta Amasya gibi olacak. Bazı çiftçilerimiz meyvelerin saklanması için soğuk hava deposu istemektedir. Normalde soğuk hava depolarını özel sektör yapar. İnşallah bir üreticimiz bu konuda öncü olur, eğer yapılmaz ve talep artarsa valilik olarak biz el atabiliriz’’ diye konuştu.
SONUÇ
Yozgat’ta yürütülen meyveciliği geliştirme projeleri kapsamında Yerköy ilçesinde de özel meyve bahçeleri tesis edilip, bodur elma, bodur kiraz, bodur şeftali üretimi yapıldı. Yozgat Bozok Üniversitesi tarafından da uygulama amaçlı tesisler devreye sokuldu. Şuanda Yozgat’ta Kabalı ve üniversite uygulama merkezinden meyve alınıyor. Bodur türdeki meyve ağaçlarından geriye kalan yok gibi.