YOZGAT'ta, biz kendimizi bildik bileli eşkıyalar tarafından düğün konvoyunun çevrilip, çeyizin yağmalanıp, esir alınan gelinin yaptığı dua sonrasında Cehrilik Bölgesi’nde deve kervanıyla birlikte taş olan gelinin gözyaşlarının da çiçek olduğu efsanesi anlatılır. Gelinin gözyaşlarını temsil ettiği söylenen ve her yıl Mayıs ayının ilk haftasında açıp, ortalarında solan bu çiçeği ‘Yozgat' veya 'Cehrilik' Lalesi olarak tanıdık. Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) tarafından Antalya, Konya, Muğla, İstanbul Şile’de yetişen, ‘Ayı Gülü’ olarak bilinen bitki koruma altına altında bulunuyor. Yozgat’ın Cehrilik Bölgesindeki Gelin Kayasının eteğindeki dere yatağında kendiliğinden yetişen, yöre halkının ‘Cehrilik' veya 'Yozgat' Lalesi olarak tanımladığı aynı tür bitki ise, her ne kadar il yöneticileri tarafından sosyal medya hesaplarından paylaşılıp, tanıtım aracı olarak kullanılmış olmasa da, korumaya yönelik adımı atmaması insanı ister istemez düşündürüyor.

YOZGAT LALESİ'NE KORUMA
Yöresel adıyla ‘Cehrilik’ veya ‘Yozgat’ Lalesi olarak bilinen bitkinin korunmasına yönelik birden fazla çalışma yapıldı. Ama çalışmayı asıl yetkili olan DKMP olmadığı için sonuçta alınamadı. Bugün genel adı ‘Şakayık’ türünden ‘Ayı Gülü’ olan, yöresel ‘Cehrilik’ veya ‘Yozgat’ Lalesi olarak adlandırdığımız bu bitkinin dünden bugüne hikayesini anlatmak istedim. O nedenle 2007 yılının Mayıs ayına gidiyoruz önce. Yozgat Belediye Başkanı Yusuf Başer, 'Yozgat Lalesinin’ yetiştiği Cehrilik bölgesini belediye mücavir alanı içerisine dahil ettiklerini belirterek, her geçen gün yok olmaya başlayan lalelerin de koruma altına alınacağını söyledi. Belediye Başkanı Başer, Yozgat Lalesi'nin yetiştiği Cehrilik Bölgesi'ni gezdi, açmaya başlayan lalelerin Gelin Kayası ile birlikte bir bütün arz ettiğini ifade etti. Bölgenin tarihi ve turistik öneminin bulunduğuna da dikkat çeken Başer, ''Yok olmaya başlayan Yozgat Lalesi'nin yetiştiği Cehrilik bölgesini mücavir alan içerisine aldık'' dedi.
Başer, Yozgat Lalesi'nin yetiştirilip, çoğaltılması amacıyla AB destekli proje de hazırladıklarını duyurdu. Başer, ''İl Tarım Müdürlüğü ile işbirliği yaparak, Yozgat Lalesi'nin türünü ve soğanlarından çoğaltma imkanını araştırıyoruz. Bu araştırma sonucunda projeyi devreye sokacağız'' diye konuştu.
Başer, Yozgat'ın Cehirlik bölgesinde doğal olarak yetişen ve son yıllarda çeşitli nedenlerden dolayı yok olmaya başlayan 'Yozgat Lalesi'nin koruma altına alınacağını, vatandaşlarında lalelerin korunması yönünde üzerlerine düşeni yapmaları gerektiğini anlattı.

TARİHİ VE TURİSTİK ÖNEMİ VAR
Yozgat Belediye Başkanı Yusuf Başer, Yozgat Lalesi'nin yetiştiği Cehrilik bölgesinin il merkezine iki kilometre uzaklıkta, Yozgat-Boğazkale kara yolu güzergahında yer aldığını bildirdi. Başer, ''Lalelerin yetiştiği Cehrilik bölgesinde halk arasında Gelin Kayası olarak tabir edilen, deve kervanı ve gelini andıran kayadan figürlerde bulunmaktadır. Bizim düşüncemiz burasını laleleri de koruyarak, turizme kazandırmaktır'' ifadelerini kullandı.
Başer, bölgenin koruma altına alınıp, foto safari olarak değerlendirilebileceğini de kaydederek, ''Türkiye'nin önemli turizm merkezlerinden Hattusaş ile Kapadokya bölgesini birbirine bağlayan kara yolunun çok yakınında bulunun Cehrilik, foto safari alanı olarak değerlendirilebilir. Çok farklı bir bitki örtüsü ve doğal yapısı bulunan Cehrilik bölgesinde Lalelerin yanı sıra, Gelin kayası figürü de turizm açısından büyük önem taşımaktadır. Burasını yeterince tanıtıp, doğal yapısını korumaya kararlıyız'' şeklinde konuştu.

HOLLANDA LALESİ
Yozgat Belediye Başkanı Başer, çeşitli kaynaklara göre Hollanda'nın ünlü Lalesinin soğanlarının Yozgat'tan gittiğini de ileri sürdü. Belediye Başkanı Başer, ''Halk arasında Yozgat ve Cehrilik Lalesi olarak bilinen Laleler doğal ortamda kendiliğinden yetişiyor. Bölgeyi bilenlerin ifadelerine göre, Cehrilikteki dağların yüzeylerinin tamamına yakınında lale yetişiyormuş. Ama bugün belirli bölgede sınırlı kalmış. Elimizde kesin bir kanıt yok ancak bazı kaynaklar, ünlü Hollanda Lalesi soğanlarının Yozgat'tan götürüldüğünü yazıyor. Bu konu bilimsel ve geniş bir araştırma gerektiriyor. Bu araştırmadan önce de, bölgenin koruma altına alınması gerekiyor'' dedi.

GÖNÜLLÜ KORUYUCULAR
Yozgat Lalesi'nin yetiştiği Cehrilik bölgesinde, Gelin Kayası'nın eteğindeki evde yaşayan 74 yaşındaki İhsan Sucu ve 70 yaşındaki eşi Emine Sucu, lalelerin gönüllü koruyuculuğunu yapıyor. Sucu çifti, laleleri kökünden sökmek isteyenlere engel olmaya çalıştıklarını, ancak bazılarının kendileriyle kavga ettiğini ileri sürdü. ''Çocukluğum burada'' geçti diye söze başlayan İhsan Sucu, ''Evimin bulunduğu bölge bizim tapulu arazimiz. Çocukluğum buralarda geçti. Çocukluk yıllarımda buralarda bahar geldiğinde her tarafta laleler çıkardı. Burada laleler kendiliğinden yetişir. Bölgedeki köylüleri zamanla otlak olarak kullandı, buraya piknik yapmaya gelenler çok oluyor, onlar laleleri yoldu, söktü. Şimdilerde belirli bölgelerde var, onları da korumaya çalışıyoruz, bazen de kavga ediyoruz'' şeklinde konuştu.

GELİN KAYASININ ÖYKÜSÜ
70 yaşındaki, Belediyeden emekli olan İlhan Sucu, Gelin Kayası'nın öyküsünü ise, ''Gelin kervanı buradan geçerken, su içmek için durmuşlar. O sırada kervanı eşkıyalar basmış, kervandakileri öldürmeye başlamışlar. Gelin Allah'a yalvarmış, ‘Ya canımı al, yada beni taş et demiş’ ve duası kabul olmuş taş kesilmiş. Lalelerinde gelinin gözyaşları olduğu söylenir. Büyüklerimiz bize burasının öyküsünü böyle anlatırlardı’’ ifadeleriyle özetledi. 

KOLONYASI YAPILDI
2015 yılına geldiğimizde, koruma altına alınamayan Cehrilik Lalesini kokusu ile tanıtmak üzere yine Yozgat Belediyesi devreye girdi. Yozgat Belediye Başkanı Kazım Arslan’ın talimatıyla çalışma yürüten belediye ekipleri kolonya ve parfüm sektörünün önde gelen firmalarıyla yaptığı çalışmanın sonuna gelerek Yozgat’a has bir kolonya ve koku tasarımı ortaya koyarak, üretime geçme hazırlığına başladı. Bu kapsamda ünlü markalar ile yapılan çalışma sonunda renk, koku ve ambalajıyla Yozgat’ı temsil edecek ve Yozgat’a has olacak bir ürün meydana getirilmeye hazırlanılırken, söz konusu kolonya veya kokunun Kurban Bayramı’na kadar yetiştirilmeye çalışıldığı ifade edildi. Belediye Başkanı Kazım Arslan, ürünün ismi konusunda çalışmaların sürdüğünü ve ürüne Cehrilik Lalesi veya Çamlık gibi isimler vermeyi düşündüklerini bildirdi. Arslan, sıradan bir kolonya üretilmeyeceğini ifade ederek “Ambalajıyla, ambalaj üstünde yer alan fotoğrafıyla ve şişesiyle Yozgat’a ait olduğu belli olacak bir ürün meydana getireceğiz. Bugün baktığınız zaman zeytin, defne, kayısı gibi ürünlerin bile kolonyasını üretiyorlar. Yozgat’ın bir çam kolonyası veya lalesinden elde edilen bir kokusu neden olmasın” dedi.

ÜRÜN BEĞENİLDİ
Cehrilik Lalesi kokulu ürün piyasaya çıktı, Sarıhacılı Mahallesi’nde inşa edilen Yöresel Ürün Pazarı’nda tanıtılıp, satışa sunuldu. Hazırlanan hediyelik paket beğenildi. Artık Yozgatlının da diğer şehirlere giderken beraberinde götürebileceği bir hediyelik eşyası oldu, özel günlerde kullanıldı. Yozgat Belediye Başkanı Arslan, Yozgat’a ait natif yöresel ürün envanterini, ilin geçmişi, gelenek, görenek ve adetleriyle çelişmeyecek şekilde artırmayı, çoğaltmayı hedeflediklerini söyleyerek, söz konusu Yozgat kolonyası veya Yozgat kokusunun da bunlardan bir tanesi olduğunu bildirdi. 

ALAN İNCELEMESİ 
Yozgat Bozok Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yaşar Karadağ, Tarla Bitkileri Bölümü Araştırma Görevlisi Cennet Yaman, Peyzaj Mimarlığı Bölümü Araştırma Görevlisi Selin Temizel Yozgat’ın simgelerinden olan Cehrilik Lalesinin kültüre alınması, kullanımı konusunda bölgede inceleme yaptığında tarih 2017 yılının Mayıs ayının ilk haftasını gösteriyordu. Yozgat’ta bir efsaneye konu olan Gelin Kayası mevkiinde yer alan Şakayık yerel halk tarafından Cehrilik Lalesi olarak bilindiği hatırlatıldı. ‘’Güzel görünümü ile Yozgat’ı temsil eden şakayıklar çoğaltılmalı, zenginleştirilmeli ve koruma altına alınmalıdır. Gerekirse bölge doğal sit alanı olarak ilan edilebilir ve bu anlamda turizme kazandırılabilir’’ denildi, kimse ilgilenmediği için devamı da gelmedi.

BOYNU BÜKÜK KALDI! 
Antalya, Konya, Muğla, İstanbul Şile’de yetişen, ‘Ayı Gülü’ olarak bilinen bitki Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) tarafından tescillenip, koruma altında bulunuyor. Yozgat’ın Cehrilik Bölgesindeki Gelin Kayasının eteğindeki dere yatağında kendiliğinden yetişen, yöre halkının ‘Cehrilik’ veya ‘Yozgat’ Lalesi olarak tanımladığı, diğer adı ‘Ayı Gülü’ olan bitki koruma altına alınıp, turizm sektörüne kazandırılacağı günü boynu bükük bekliyor. Yozgat Valiliği bu yıl, Cehrilik Bölgesinde çekimler yaptırıp, sosyal medya hesaplarından paylaşımda bulunarak, Yozgat’a gelmek isteyenler için bir neden olarak sundu. Ötesi mi? Onu da bundan sonra göreceğiz.