Yozgat, Türk halk müziğinin önemli merkezlerinden biri olarak kültürel mirasıyla öne çıkıyor. Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan Yozgat, zengin bir kültür yapısına sahiptir. İlk Tunç Çağı’ndan Selçuklu Dönemi’ne kadar farklı medeniyetlerin etkisi altında şekillenen bu topraklar, özellikle Hitit kültürünün önemli merkezlerinden biri olan Alişar’la tanınır. Yozgat’ın kültürel yapısı, Pers, Helen, Roma ve Bizans gibi uygarlıkların izlerini taşırken, Türklerin egemenliğinden sonra Türk-İslam sentezi ile şekillenmiştir.
“TÜRKÜ, YOZGAT’TA DOĞAR”
Yozgat’ın coğrafi konumu ve komşu illerle olan kültürel bağları, halk müziğinde belirgin bir etki yaratmıştır. “Türkü, Yozgat’ta doğar, Kırşehir’de oyun havası olur, Keskin’de durulur, lirizme bürünür” sözü, bu kültürel yakınlığı en iyi şekilde özetler. Bu bağlamda, Yozgat’tan derlenen birçok türkünün hangi ile ait olduğu bile tartışma konusu olmuştur.
Yozgat, köklü bir halk şiiri ve müzik geleneğine sahiptir. 19. yüzyılın sonlarına kadar halk ozanlarının köy köy dolaşıp atışmalar düzenlediği, muammalar astığı bir dönem yaşanmıştır. Yozgatlı halk ozanları arasında, Âşık Necip, Yozgatlı Himmeti, Yozgatlı Karacoğlan gibi isimler öne çıkmaktadır. Ancak, bu değerli ozanlara dair kayıtlar ne yazık ki zamanla kaybolmuş, bilgiler sınırlı kalmıştır.
Sert iklimi ve yaşam koşulları, Yozgat’ın halk müziğine de yansımıştır. Yozgat halkının ağır başlı, mert ama bir o kadar da duygulu yapısı, folkloruna ve müziğine de sirayet etmiştir. Yörede, üretim biçimi ve dini inançların da etkisiyle güçlü ve köklü bir müzik kültürü oluşmuştur. Kış gecelerinde düzenlenen muhabbetler ve sıra gezmeleri, müziğin ana unsurunu oluşturur.
"SÜRMELİ"Yİ BİLMEYEN SANATÇI SAYILMAZ!
Yozgat’ın en bilinen müzikal tavrı olan “Sürmeli”, yörede sanatçı sayılmanın bir gereği olarak kabul edilir. Yozgat Tavrı olarak bilinen bu stil, özellikle Nida Tüfekçi tarafından TRT’ye taşınmış ve büyük bir beğeni kazanmıştır. Bu tavır, insanın yüreğini sızlatan, icrası zor ve duygusal bir müzik tarzıdır. Nida Tüfekçi, bu tavrı babası Hamdi Tüfekçi’den öğrenip geliştirerek, günümüze kadar taşımıştır.
Yozgat, halk oyunları bakımından da zengin bir kültüre sahiptir. Halay bölgesinde yer alan Yozgat, çoğunlukla bağlama, tef, davul-zurna eşliğinde oynanan halaylarla tanınır. Bunun yanı sıra, karşılamalar, kaşık oyunları ve çiftetelli gibi diğer oyunlar da Yozgat’ta yaygın olarak icra edilmektedir. Yörede, bağlama, zurna, kavallar, davul ve tef gibi halk çalgıları geniş bir kullanım alanı bulur.
