1 Temmuz 2025 tarihinden itibaren satışa sunulacak yeni araçların, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi'ne (UTTS) dahil edilmesi zorunlu hale gelecek.
Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğe göre, bu sistemin kurulmasının arkasında yatan temel hedefler arasında akaryakıt sektöründe eşit rekabet ortamının sağlanması ve vergi kaybının önüne geçilmesi yer alıyor. Akaryakıt istasyonlarında uygulanacak UTTS ile birlikte, akaryakıt satışlarında plaka bilgilerinin yeni nesil akaryakıt pompa ödeme kayıt cihazlarına otomatik olarak iletilmesi sağlanacak.
ULUSAL TAŞIT TANIMA SİSTEMİ NEDİR?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), akaryakıt alımları sırasında plaka bilgilerini otomatik olarak ileten bir teknolojik altyapıdır. Araçların tank girişine monte edilebilen Taşıt Tanıma Birimi (TTB), araçların plaka bilgilerini hafızasında saklayarak akaryakıt alımında Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) aracılığıyla bu bilgileri otomatik olarak akaryakıt pompalarına aktarır. Bu sistem sayesinde, plaka bilgileri manuel olarak girilmeyecek ve böylece işlem hızı artarken hata payı da azalacaktır.
ZORUNLULUKLARIN BAŞLANGIÇ TARİHLERİ
Bakanlık yetkililerinden edinilen bilgilere göre, yeni tebliğ ile birlikte vergi mükellefleri tarafından kiralanan veya iş amaçlı kullanılan araçların, UTTS sistemine dahil edilmesi 1 Ocak 2025’ten itibaren zorunlu hale gelecek. Bu tarihten itibaren, akaryakıt alımları sırasında bu sistemin kullanılması bekleniyor. Sıfır araçlar ve özel taşıt tanıma sistemleri kullanan taşıtlar içinse, 1 Temmuz 2025 tarihi itibarıyla TTB takılması mecburi olacak. Özel taşıt tanıma sistemleri kullanan araçların, bu cihazları 30 Haziran 2025’e kadar taktırmaları gerekecek.
MUAFİYETLER VE İSTİSNALAR
Tebliğe göre, genel bütçeye dahil daireler, özel bütçeli idareler, bu idarelere bağlı sabit ve döner sermayeli müesseseler, il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile mahalli idare birliklerine ait taşıtlar, TTB takma zorunluluğundan muaf tutulacak. Ayrıca, uluslararası kuruluşlar ve Türkiye’deki diplomatik haklara sahip kişilerin araçları da bu sistemin dışında kalacak. Bu muafiyetler, devlet ve uluslararası kuruluşların operasyonel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla belirlenmiş bir düzenlemeyi yansıtıyor.
UYGULAMA SÜRECİ VE SON TARİHLER
Mükelleflerin, 31 Aralık 2024 tarihine kadar araçlarına TTB taktırmaları gerekecek. Aynı tarihe kadar akaryakıt istasyonlarındaki pompa tabancalarına da TTO takılması zorunlu olacak. Vergi Usul Kanunu çerçevesinde, UTTS kapsamında düzenlenmeyen belgeler geçersiz sayılacak ve bu belgelerle yakıt giderleri belgelendirilemeyecek. Bu durum, hem akaryakıt sektöründe hem de genel olarak ticari işlemlerde kayıtlı ekonominin teşvik edilmesi açısından büyük önem taşıyor.
EKONOMİK VE SOSYAL ETKİLER
Yeni düzenleme, akaryakıt sektöründe denetim ve şeffaflığı artırmayı hedeflerken, aynı zamanda kayıt dışı ekonominin azaltılması ve vergi kaybının önlenmesi konularında önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Hükümet, bu tür düzenlemelerle birlikte vergi gelirlerini artırmayı ve ekonomik istikrarı güçlendirmeyi amaçlıyor. Akaryakıt istasyonları ve araç sahipleri, yeni sistemin getireceği değişikliklere uyum sağlamak için hazırlıklarını tamamlamalı ve belirtilen tarihlere dikkat etmelidir.
Bu kapsamda, sektör paydaşlarının ve araç sahiplerinin düzenlemeden nasıl etkileneceği, önümüzdeki süreçte daha net bir şekilde ortaya çıkacaktır. Akaryakıt piyasasında yaşanacak bu dönüşüm, sadece sektörün değil, tüm ekonominin dinamiklerini etkileyebilir.
