7 Eylül 1907 tarihinde İzmir’de dünyaya gelen Saygun, 6 Ocak 1991 tarihinde İstanbul’da hayata gözlerini yummuştur. Başak burcu olan sanatçı, "Türk Beşleri" arasında yer almakta olup, birçok ulusal ve uluslararası ödülün de sahibidir.
Aile Kökeni ve Eğitimi
Ahmet Adnan Saygun’un ailesi, Nevşehir'den İzmir'e göç etmiştir. Babası matematik öğretmeni Mahmut Celalettin Saygun, aynı zamanda İzmir Milli Kütüphanesi'nin kurucularındandır. Annesi Zeynep Seniha Saygun ise Konya kökenlidir. Saygun, ailenin ilk çocuğudur.
İlk öğrenimini İzmir’de Hadika-i Subyan İlkokulu’nda alan Saygun, küçük yaşlarda müziğe ilgi duymaya başladı. Soprano sesi ve kulağı sayesinde öğretmenlerinin dikkatini çeken Saygun, 1918’de İttihat ve Terakki Lisesi’nde müzik eğitimi aldı. 13 yaşında piyano eğitimi almaya başlayan Saygun, Macar Tevfik Bey ve Hüseyin Sadettin Arel gibi önemli isimlerle çalıştı. 1925 yılında Fransız müzik kaynaklarını Türkçeye çevirerek büyük bir “Musiki Lugati” hazırladı. 1928 yılında Paris’te burslu olarak Schola Cantorum okulunda eğitim gördü.
Evliliği ve Özel Hayatı
Saygun, 1940 yılında Macar asıllı orkestra sanatçısı Nilüfer Hanım ile evlendi. Çiftin çocukları olmadı. Evlilikleri süresince sanata olan tutkuları ortak paydaları oldu.
Sanat Hayatı ve Eserleri
Saygun’un ilk eseri olan “Divertissement”, 1930 yılında Paris’te bestelendi. Türkiye’ye dönüşünde Musiki Muallim Mektebi’nde görev aldı. 1934 yılında Mustafa Kemal Atatürk’ün talebiyle, İran Şahı’nın ziyareti onuruna “Özsoy Operası”nı besteledi. Aynı yıl “Taşbebek” operası da yine Atatürk'ün isteğiyle yazıldı.
1942 yılında tamamladığı “Yunus Emre Oratoryosu”, sanatçının en önemli eseri olarak kabul edilir. Bu eser, 1958 yılında Birleşmiş Milletler kuruluş yıldönümünde New York’ta dünyaca ünlü şef Leopold Stokowski yönetiminde seslendirilmiştir.
Saygun, akademik kariyerine de büyük önem vermiştir. 1936’da İstanbul Belediye Konservatuvarı’na, 1946’da ise Ankara Devlet Konservatuvarı’na öğretim görevlisi olarak atandı. Yurt içinde ve dışında çok sayıda ödül aldı. 1971 yılında Türkiye’de ilk defa verilen “Devlet Sanatçısı” unvanının sahibi oldu.
Bazı Seçkin Eserleri:
-
Özsoy (1934)
-
Taşbebek (1934)
-
Yunus Emre Oratoryosu (1942)
-
Kerem (1952)
-
Köroğlu (1973)
-
Atatürk’e ve Anadolu’ya Destan (1981)
-
Gılgameş (1970)
-
-
ve 2. Senfoni, Piyano Konçertoları, Viyola ve Keman Konçertoları
-
Yazdığı Kitaplar:
-
Türk Halk Musıkisinde Pentatonizm (1936)
-
Gençliğe Şarkılar (1937)
-
Halk Türküleri Üzerine Çalışmalar (1937-1938)
Ahmet Adnan Saygun, yalnızca bir besteci değil; aynı zamanda Türkiye'nin kültürel ve sanatsal bağımsızlığının simgelerinden biri olmuştur. Hem geleneksel Türk müziğini hem de Batı klasik müziğini harmanlayan yaklaşımıyla müzik tarihimizde silinmez bir iz bırakmıştır.
