Tasarının kabul edilmesi halinde, elinde hurda araç bulunan vatandaşlar sıfır otomobil satın alırken hem Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) hem de Katma Değer Vergisi (KDV) ödemekten muaf tutulacak. Böylece sıfır araç alımında toplam maliyetin yüzde 50’ye varan oranda düşmesi hedefleniyor.
ARAÇ FİYATLARININ YARISI VERGİ
Türkiye’de sıfır araç fiyatları üzerindeki en büyük yük kalemi vergilerden oluşuyor. Ortalama 2 milyon TL değerindeki bir otomobilin yaklaşık 1 milyon TL’si ÖTV ve KDV gibi dolaylı vergiler nedeniyle oluşuyor. Bu durum, özellikle dar ve orta gelir grubundaki vatandaşlar için sıfır araç alımını neredeyse imkânsız hale getiriyor.
Yeni yasa teklifi, bu ekonomik zorlukları hafifletmek amacıyla hurda araç sahiplerine yönelik özel bir teşvik paketi sunmayı hedefliyor. Tasarının yasalaşması durumunda, belirli kriterleri karşılayan hurda araç sahipleri, sıfır araç alımında söz konusu vergilerden muaf tutulacak.
EKONOMİYE, ÇEVREYE VE OTOMOTİV SEKTÖRÜNE ÜÇLÜ KATKI
Düzenlemenin yalnızca bireysel tüketiciye yönelik bir kolaylık olmadığını vurgulayan uzmanlar, bunun çevresel ve sektörel etkilerinin de altını çiziyor. Ege Otomotiv Derneği Başkanı Mehmet Torun, özellikle 25 yaş ve üzeri araçların yüksek karbon salımı yaptığını ve sık arıza verdiğini belirterek şu ifadeleri kullandı: “Bu tür araçlar hem çevre kirliliğini artırıyor hem de kullanıcıya sürekli ekonomik yük getiriyor. Yeni düzenleme sayesinde çevreye zararlı araçların trafikten çekilmesi sağlanacak ve daha çevreci, daha güvenli araçların yaygınlaşması mümkün olacak.”
Torun, ayrıca uygulamanın otomotiv sektöründe canlanmayı da beraberinde getireceğini ifade etti.
HURDA ARAÇ FİYATLARINDA SPEKÜLATİF ARTIŞ UYARISI
Düzenlemenin gündeme gelmesiyle birlikte ikinci el ve hurda araç piyasasında hareketlilik başladı. İzmir Otokent Galericiler Sitesi Genel Müdürü Yılmaz Karakaya, hurda statüsündeki araçlara olan talebin artmasıyla birlikte fiyatlarda spekülatif artışlar yaşanabileceğine dikkat çekerek şu uyarıda bulundu:
“Bugün için 50-60 bin TL civarında satılan hurda araçlar, bu düzenleme sonrasında birkaç katına çıkabilir. Eğer yasa tasarısında tarih aralığı, yaş sınırı veya motor hacmi gibi net kriterler belirlenmezse, piyasada dengesizlik yaşanması kaçınılmaz olur.”
Bu nedenle, düzenlemenin suistimale açık olmaması için detaylı teknik çerçevenin belirlenmesi gerektiği vurgulandı.
YOZGATLI ARAÇ SAHİPLERİNDEN DÜZENLEMEYE YOĞUN İLGİ
Yasa teklifine Yozgat’taki araç sahiplerinden de yoğun ilgi var. Özellikle kırsal bölgelerde 1990’lı ve 2000’li yıllara ait araçların hâlâ aktif olarak kullanıldığı Yozgat’ta, bu düzenleme araç sahiplerine hem çevresel hem de ekonomik fayda sağlayacak. Yozgat Oto Sanayi Sitesi'ndeki esnaf ve araç sahipleri, uygulamanın yürürlüğe girmesiyle birlikte hem satışların canlanacağını hem de kentteki araç filosunun yenileceğini belirtiyor.
KİMLER YARARLANACAK? ŞARTLAR NETLEŞİYOR
Henüz TBMM komisyon aşamasında olan yasa teklifine ilişkin detaylar netleşmemekle birlikte, uygulamadan yalnızca belirli yaşın üzerindeki ve belirli teknik özelliklere sahip hurda araç sahiplerinin yararlanabileceği öngörülüyor. Ayrıca, vergi muafiyetinin yalnızca bir defaya mahsus ve belirli model sınıflarıyla sınırlı olacağı tahmin ediliyor.
Tasarı yasalaşırsa, düzenlemenin uygulama esasları Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda belirlenecek ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek.
