Şeyh Said, 1865 yılında Elazığ’da doğmuş, 29 Haziran 1925 tarihinde Diyarbakır’da idam edilmiştir. Şark İstiklal Mahkemesi tarafından yargılanarak idam edilen Şeyh Said, bölgedeki önemli dini figürlerden biridir.
HAYATI VE EĞİTİM YOLU
Şeyh Said, eğitimine Palu, Diyarbakır ve Muş bölgelerinde başlamış ve burada Nakşibendi Tarikatı’na katılmıştır. I. Dünya Savaşı sırasında Rus işgalinden kaçmak için Piran’a göç etmiş, ardından Hınıs Kolhisar’a yerleşmiştir. 29 Haziran 1925 tarihinde Diyarbakır'da idam edilmiştir.
AİLE GEÇMİŞİ VE EVLİLİKLERİ
Seyyid asıllı bir aileden gelen Şeyh Said, ilk evliliğini dedesi Şeyh Ali Septi’nin halifelerinden Şeyh Ahmed-i Çani’nin kızı Amine Hanım ile gerçekleştirmiştir. Bu evlilikten beş kız ve beş erkek olmak üzere toplam on çocuğu olmuştur. Çocuklarından Ali Rıza Efendi’nin oğlu Mehmet Fuat Fırat, 1973 yılında Erzurum’dan bağımsız milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne girmiştir.
Şeyh Said’in ilk eşi, Rus Harbi sırasında Hınıs’tan Piran’a göç ederken rahatsızlanmış ve vefat etmiştir. Daha sonra, Kürt Miralayı Hamidiye Alaylarının liderlerinden Cibranlı Halit Bey'in kızı Fatma Hanım ile ikinci evliliğini yapmıştır.
İDAMI VE MEZARI
Şeyh Said, 29 Haziran 1925 tarihinde Diyarbakır Dağkapı Meydanı'nda asılarak idam edilmiştir. İdam sehpasında son isteği olarak kağıt ve kalem talep eden Şeyh Said, kağıda Arapça olarak "Benim bu değersiz dallarda asılmama pervam yoktur. Muhakkak ki mücadelem Allah ve din içindir." şeklinde bir yazı yazmıştır. Kelime-i Şehadet getirdikten sonra idam edilmiştir. Mezarı ise halen bilinmemektedir.
