Asıl adı Mahmut Cahit Erzurumlu olan şair, halk şiiri geleneğinden beslenen sade ve samimi üslubuyla, Anadolu’nun kırsal yaşamını ve insanlarını eserlerine başarıyla yansıttı. 20 Haziran 1997 tarihinde Ankara’da vefat eden Külebi’nin Millî Kütüphane önünde heykeli bulunuyor.
EĞİTİM VE MESLEK HAYATI
İlkokul eğitimini Zile’de tamamlayan Külebi, Sivas Lisesi’nden mezun olduktan sonra 1938 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne kaydoldu. 1942 yılında mezun olduktan sonra Antalya Lisesi, Ankara Devlet Konservatuvarı ve Ankara Gazi Lisesi’nde edebiyat öğretmeni olarak görev yaptı. Daha sonra Milli Eğitim Bakanlığı’nda müfettiş olarak çalıştı ve 1976’da emekli oldu. Emeklilik sonrası Türk Dil Kurumu’nda görev aldı.
Öğrencilik yıllarında şiir yazdığı için öğretmen okulundaki müdürü Fuat Köprülü’nün tepkisinden çekinerek “Külebi” mahlasını kullanmaya başladı. Aynı okulda, önemli edebiyatçı Ahmet Hamdi Tanpınar’ın da öğrencisi oldu.
EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ŞİİR ANLAYIŞI
Cahit Külebi, Türk şiirinde halk şiiri ile çağdaş şiir arasında köprü kuran önemli bir isim olarak kabul edilir. Orhan Veli, Ülkü dergisinde yazdığı bir yazıda Külebi’nin şiirlerine olan hayranlığını dile getirerek, “Şiirden her şeyi attım ama Külebi’nin şiirlerine bayılıyorum” ifadelerini kullandı. Külebi ise TRT’ye verdiği 1980’ler röportajında şiir anlayışını “gerçekçi ve yeni romantik bir tepki şiiri” olarak tanımladı. Şiirleri 21 dile çevrildi.
Külebi, Türk Kurtuluş Savaşı ve Atatürk üzerine yazdığı “Atatürk Kurtuluş Savaşı’nda” adlı manzum eseriyle dikkat çekti. Bu eser, Nevit Kodallı’nın “Atatürk Oratoryosu”na temel oluşturdu.
BAŞLICA ESERLERİ VE ÖDÜLLERİ
Şairin önemli eserleri arasında “Atatürk Kurtuluş Savaşı’nda” (1952), “Yeşeren Otlar” (1954), “Süt” (1965), “Türk Mavisi” (1973), “Yangın” (1980), “Güz Türküleri” (1991) ve “Güzel Yurdum” (1996) yer alıyor. 1955 yılında Türk Dil Kurumu Edebiyat Ödülü’nü “Yeşeren Otlar” ile kazanan Külebi, 1981’de Yeditepe Şiir Ödülü ve 1996’da Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’nü aldı.
HAYATI VE SONRASI
1973 yılında kendi isteğiyle emekli olan Külebi, 1983 yılına kadar Türk Dil Kurumu’nda Genel Yazman olarak çalıştı. 2010 yılında ailesinin isteği üzerine naaşı Ankara’dan Niksar’a, Erzurumlu Emrah Türbesi’nin yanına nakledildi.
Cahit Külebi, halk şiiri ile çağdaş şiir arasında özgün bir çizgi oluşturan, Anadolu insanını ve doğasını eserlerinde başarıyla anlatan önemli bir Türk şairi olarak edebiyat tarihindeki yerini koruyor.
