Aşılamanın "bulaşıcı hastalıklara yakalanmamak veya hastalığın ortaya çıkmasını önlemek için vücuda bir mikroorganizmanın tümünün veya bir bölümünün yada o organizmaya ait bir ürününün değiştirilmiş olarak verilmesi" şeklinde tanımlandığını hatırlatan Yılmaz; “Etkin bağışıklama ile bazı hastalıkların dünyadan (eradikasyonu) yok edilmesi mümkün olabilmektedir. Birçok bulaşıcı hastalığın önlenmesinde bağışıklama ile yüzde 100’e yakın başarı elde edilmiştir. Bağışıklama sayesinde 1977 yılında çiçek hastalığı tüm dünyadan eradike ( yok) edilmiştir. Bağışıklama, toplum sağlığı için en öncelikli konudur. Hastalıkların bütün dünyadan eradike (yok) edilmesi, detaylı bir inceleme / izleme (surveyans) ile birlikte yürütülen etkin bağışıklama programıyla mümkün olabilir.Bağışıklama, Aktif Bağışıklama ve Pasif Bağışıklama olarak iki şekilde yapılabilir” dedi.
Aktif Bağışıklama ile hastalık etkeni ile hiç karşılaşmamış kişilerde vücudun savunma sisteminin geliştirilerek, hastalık yapan mikroorganizmayla karşılaştığında vücudun savunmaya hazır hale getirildiğini belirten Yılmaz şu bilgileri verdi: “Doğal enfeksiyonu taklit eden, fakat uygulandığı kişide her hangi bir hastalık belirtisi oluşturmayan yada hastalığa göre daha hafif belirtiler oluşturan bir mikroorganizmanın tümünün ya da bir bölümünün veya o mikroorganizmanın değiştirilmiş bir ürününün vücuda uygulanması ile aktif bağışıklık sağlanır. Pasif Bağışıklamada ise hastalık etkenine maruz kalmış veya kalmak üzere olan kişilere, önceden ha zırlanmış insan yada hayvan antikorları verilir.”
Bulaşıcı hastalıklar ve bu hastalıkların oluşturabileceği kalıcı etkilerinden korunmanın “Doğru ve Bilinçli Aşılama” ile mümkün olabileceğini vurgulayan Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Neziha Yılmaz; “Bu nedenle çocuk ve yetişkinlere uygun zamanlarda uygun aşılamalar uygun şekilde yapılmalıdır. Bağışıklama politikaları öncelikle bebekler, çocuklar ve adolesanlara yöneliktir. Çocukluk döneminde rutin uygulanan aşılama programları özgül hastalıkari içermemektedir. Ayrıca aşı ile önlenebilir enfeksiyon hastalıklarını (difteri, tetanoz, kızamık, kabakulak, kızamıkçık, poliomyelit) doğal olarak geçirmeyen veya aşılanmayan erişkinler risk altındadır. Kişilerin yaş, meslek, yaşadığı çevre ve yaşam tarzı kişileri değişik hastalıklarla (hepatit B virüs enfeksiyonu, kuduz, grip vb.) daha fazla karşı karşıya getirmektedir.
Özel sağlık sorunları olan veya bağışıklık sistemlerinde yetersizlik bulunan erişkinlerde aşılama dikkatle üzerinde durulması gereken diğer bir durumdur. Tüm dünyada turizm hareketlerinin ve dünyanın her tarafına ulaşım olanaklarının artmıştır. Bu erişkin kişilerin gidilen her bölgede değişik ve bölgeye özgü enfeksiyon hastalıkları ile karşı karşıya gelmesine neden olmuştur ve erişkin aşılamasına yepyeni bir boyut kazandırmıştır. Erişkin aşılanmasında, aşılanılması düşünülen hastalığa yatkınlık, hastalığa maruz kalma riski, kullanılan aşının yarar ve riski her erişkin için farklı olacağından bu özellikler her erişkin için mutlaka ayrı ayrı gözden geçirilmelidir.
Birçok ülke kendi toplumu için aşılama kılavuzları hazırlamaktadır. Ülkemizde Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (EKMUD) öncülüğünde T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri, Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği (TAHUD), Geriatri Derneği, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği, Türk Hematoloji Derneği, Türk Toraks Derneği, Viral Hepatitle Savaşım Derneği desteğiyle 2008 yılında sağlıklı ve risk gruplarındaki erişkinler için Amerikan Bağışıklama Danışma Komitesi (ACIP) paralelinde ilk kez bir Ulusal Erişkin Aşılama Şeması hazırlanmıştır Son 50 yılda global olarak yaşam beklentisi 20 yıl artmıştır. 2005 istatistiklerine göre Türkiye’de 65 yaşındaki kişilerde yaşam beklentisi yaklaşık olarak 14 yıldır. Bu yaşlı nüfus artışının yanısıra bir günde tek bir hava yolu şirketi ile milyonlarca kişinin dünyanın bir ucundan diğerine gidip gelmesi ve pandemi riski gibi durumlar erişkinlerdeki aşılamanın önemini daha da artırmıştır.
Erişkin bağışıklama konusunda gelişmiş ülkelerde aşılama oranlarını arttırmak amacıyla çeşitli uygulamalar yapılmaktadır. Bunlardan öncelikli olan uygulama, ulusal bazda ya da her hekimin bulunduğu bölgede “erişkin aşılama için hedef oranları” belirlemesi ve aşılama çalışmaları yapmasıdır.”
BAŞLICA
YETİŞKİN AŞILARI
Tetanoz, Difteri , Kızamık, Kabakulak, Kızmıkçık, Suçiçeği, Sarıhumma, Çocuk FelciYETİŞKİN AŞILARI
HepatitB, Grip, HepatitA, Kuduz, kolera, menenjit, Meningokok, Veba
Editör: TE Bilişim