Hastane yönetimi hastaları tek tek ziyaret ederek hem geçmiş olsun dileklerini iletti hem de günün anlamına özel hastalara hediyeler verildi.
Başhekim Uz. Dr. Mustafa Kozan yaptığı açıklamada, “Dünya genelinde palyatif bakımın önemini ortaya koymak ve farkındalığı arttırmak için 13 Ekim Dünya Palyatif Günü olarak belirlenmiştir. Palyatif bakım kronik hastalık sürecinde meydana gelen belirtileri ortadan kaldırmak, hastaların yaşam kalitesini yükseltmeyi hedeflemektedir. Bizlerde yaptığımız ve yapacağımız hizmetlerle her daim hastalarımıza daha kaliteli ve daha modern hizmet verme gayreti içerisinde olacağız inşallah” dedi.
PALYATİF BAKIM NEDİR?
Palyatif bakım merkezi, sağlık alanındaki önemli bölümlerden biridir. Ciddi veya yaşamı tehdit eden bir hastalığa sahip bireylerin daha iyi bir yaşam sürmelerini sağlamak ve konforlarını artırmak için palyatif bakım uygulanabilir. Palyatif uygulamalar, kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilir; ancak genel olarak fiziksel, ruhsal ve eğitim içerikli bir bakım sunar. Hastaların isteklerini göz önünde bulunduran palyatif bakımın amacı, hastaların genel sağlık durumlarının daha iyi bir konuma gelmesidir. Bazen destekleyici bakım olarak da adlandırılan palyatif bakım, kronik bir hastalıkla yaşamak zorunda kalan hastaların yaşadığı semptomları ve stresi ele alır. Aynı zamanda hasta yakınları ve hasta bakıcıları için de destek sağlayabilir. Bireysel ihtiyaçlara göre şekillenen palyatif bakım planında birden fazla hedef belirlenir. Bu hedefler şu şekilde sıralanabilir:
Hastaya uygulanan tedavinin yan etkileri dahil olmak üzere tüm semptomların hafifletilmesi
Hastalığı yakından takip ederek ilerlemesini önlemek
Maddi ve manevi ihtiyaçları belirlemek ve buna yönelik adımlar atmak
Hastaya hastalıkla ilgili meydana gelen duygusal değişimlerle başa çıkması konusunda yardımcı olmak
Hastalık için uygun olan tedavi yönteminin anlaşılmasında, tedavilere karar vermede ve bakım planını koordine etmede hastaya yardımcı olmak
Hastaya bütüncül bir destek sağlamak için ek kaynakların belirlenmesi ve bunlara erişilmesi
PALYATİF BAKIM NASIL ALINIR?
Palyatif bakımı almak için bazı koşullar gereklidir. Öncelikli olarak bir doktora veya sağlık uzmanına hastalığınız ve durumunuz hakkında danışmak, palyatif bakım için uygun olup olmadığınızı belirlemede yardımcı olabilir. Palyatif bakıma ihtiyacınız olduğu tespit edildiğinde doktorunuz sizi bir palyatif bakım servisine sevk edebilir. Hasta, palyatif bakım için doktora başvururken sahip olduğu hastalığın belirtilerini ve bu belirtilerin günlük hayatına olan etkilerini bir liste şeklinde sunabilir. Ayrıca kullanılan ilaçları ve geçmiş tıbbi öyküsünü de doktora belirtmelidir.Palyatif bakım için başvururken yanınızda bir arkadaşınızın veya aile üyelerinizden birinin olması sizin için faydalı olabilir. Doktor palyatif bakıma sevkinizi sağladığında, palyatif bakım ekibi ile birlikte bir bakım planı hazırlayabilirsiniz. Bakım planını hazırlarken hastalığın sebep olduğu semptomlar ve görmekte olduğunuz tedavi planı göz önünde bulundurulur. Çünkü palyatif bakım planı hastanın semptomlarını ve tedavinin yan etkilerini azaltmaya yönelik bir bakım sunar. Ayrıca bakım planı hazırlarken hastanın ruh sağlığı, aile üyeleri ve günlük hayatının nasıl etkileneceği de değerlendirilir. Palyatif bakım planı, hastanın aldığı diğer tedaviler ile birlikte yürütülür. Hastanın ihtiyaçları değiştiği takdirde palyatif bakım planı da buna uygun olarak değişiklik gösterebilir. Palyatif bakım, hastanın ihtiyaçlarına göre daha gelişmiş bir bakım veya yaşam sonu planlaması da içerebilir.
PALYATİF BAKIM HANGİ HASTALIKLARLA UYGULANIR?
Palyatif bakım birçok hastalık için bir seçenek olabilir. Ancak genel olarak palyatif bakım gerektiren hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:
Kanser: Kanser hastalığının hem semptomları hem de tedavisinde görülen yan etkiler hastaların yaşam kalitelerini sıklıkla olumsuz yönde etkiler. Bundan dolayı kanser hastaları için palyatif bakımı uygulanabilir. Ancak kanserde palyatif bakım kişiden kişiye göre farklılık gösteren bir bakım planı içerebilir. Bu bakım planları hazırlanırken dikkat edilen faktörler şu şekilde sıralanabilir:
Kanserin türü
Semptomlar
Hastaya uygulanan tedavi şekli
Hastanın yaşı
Hastalığın gidişatı
Yakın zamanda kanser teşhisi konan bir hasta, görmüş olduğu kemoterapi veya radyasyon tedavisinin yan etkilerini kontrol altına almak ve ameliyattan sonra daha hızlı iyileşmek için palyatif bakım alabilir.
Kardiyovasküler hastalıklar: Kalp ve damar hastalıkları, kişinin yaşam kalitesini düşürerek günlük ihtiyaçlarını gidermesine engel olabilir. Palyatif bakım gerektiren bazı kardiyovasküler hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:
Kalp yetmezliği
Koroner arter hastalığı
İnme
Aort darlığı
Demans: Demans hastalığı, beyin fonksiyonların bozulmasına yol açarak bireyin yaşam kalitesinin düşmesine sebep olabilir. Demans hastalığı bir bireyde şu bölümleri büyük ölçüde etkiler:
Hafıza ve bilişsellik
Konuşma
Yargılama ve değerlendirme
Davranış
Demans ayrıca bireylerde yüksek kaygı ve strese sebep olabilir. Bireydeki demans durumu ilerledikçe aile üyeleri ve hasta bakıcılar hastaya bakmakta zorlanabilir. Bundan dolayı demans hastaları palyatif bakım alarak hem kendilerinin hem de aile üyelerinin yaşam kalitelerini yükseltebilir.
KOAH: KOAH, bireylerde solunum sıkıntısına sebep olan ve tedavi edilmediği takdirde daha ciddi rahatsızlıklara yol açabilen bir solunum yolları hastalığıdır. Palyatif bakım ile nefes almada güçlük çeken ve buna bağlı olarak yaşam kalitesi düşen hastalar için uygun bir bakım planı hazırlanabilir. Ayrıca nefes darlığı bireylerde yüksek kaygı ve uykusuzluğa da sebep olabilir. Palyatif bakım KOAH hastalığının nasıl yönetileceği konusunda da hastalara eğitim vererek onların yaşam kalitesini yükseltmeyi amaçlar.
Palyatif bakım genel olarak ömür boyu ciddi bir hastalık ile yaşamak durumunda kalan hastalar için uygun bir tedavi yöntemidir. Palyatif bakım, hem fiziksel hem de ruhsal bir refah sağlayarak hastaya bütüncül bir yarar sağlamayı hedefler. Bazı durumlarda hastalara cerrahi prosedürler de uygulanabilir. Palyatif cerrahi merkezi hastalar için uygun cerrahi işlemleri gerçekleştirerek onların sağlık durumunu iyileştirmeyi hedefler.
PALYATİF BAKIM ŞARTLARI
Diğer adı destekleyici bakım olan palyatif bakım, ciddi bir hastalığı olan ve bu hastalıkla baş etmesi için desteğe ihtiyacı olan hastalar için uygulanır. Özellikle kronik hastalar, yaşları ilerledikçe palyatif bakıma daha çok ihtiyaç duyabilir. Palyatif bakım, hastanın durumuna ve isteklerine göre palyatif servisinde ve evde palyatif bakım şeklinde uygulanabilir. Bir hastaya palyatif bakım uygulanabilmesi için çeşitli şartlar vardır. Bu şartlar şu şekilde sıralanabilir:
Hastanın yatağa bağımlı halde olması
Ağız yoluyla beslenmediğinden dolayı enteral (bir tüp aracılığı ile besinin direkt olarak mideye veya bağırsağa verilmesi) veya parenteral şekilde besleniyor olması
Şiddetli ağrılara sahip olması
Yaşlanmaya bağlı düşme riski ve inkontinans (sıvı veya katı dışkının tutulamaması) problemi bulunması
İleri düzeyde basınç yaralarının gelişmiş olması
Son dönem kanser hastaları
Kronik nörolojik hastalığa sahip olanlar (Örneğin demans hastaları)
Şiddetli kas hastalıklarına sahip olanlar
Palyatif yoğun bakım genellikle kesin tedavisi bulunmayan kronik hastalıklara sahip bireyler için palyatif bakım önerilebilir. Bununla beraber ciddi ve yaşamı tehdit eden hastalığa sahip her birey palyatif bakım alabilir. Bu konuda hizmet sağlayan birçok palyatif merkezi vardır. Bu merkezlerin palyatif bakım için kabul şartları değişkenlik gösterebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Palyatif bakım merkezi, ciddi hastalıklara sahip bireylerin, hastalıklarıyla baş etmelerine yardımcı olarak onların yaşam kalitesini yükseltmeyi hedefler. Bu konu hakkında sık sık merak edilen soruları ve cevaplarını yazının devamında bulabilirsiniz.
PALYATİF BAKIMDA NE YAPILIR?
Palyatif bakım planı, bakım görecek hastanın semptomlarına, ihtiyaçlarına ve günlük yaşam tarzına uygun bir şekilde hazırlanır. Öncelikli olarak hastanın yaşadığı semptomlar ve gördüğü tedavinin yan etkileri ele alınarak bunlara yönelik bir tedavi planı oluşturulur. Bu bakım planı ile hastanın konforu artırılarak yaşam kalitesinin yükseltilmesi hedeflenir. Palyatif bakımda hafifletilebilen veya önlenebilen bazı semptomlar şu şekilde sıralanabilir:
Şiddetli ağrılar
Mide bulantısı ve kusma
Yüksek kaygı ve stres
Solunum sıkıntıları
Uyku problemleri
Yorgunluk ve halsizlik
İshal ve kabızlık
PALYATİF BAKIM NE KADAR SÜRER?
Palyatif bakımın süresi, hastanın durumuna ve hastalığın seyrine göre değişiklik gösterebilir. Palyatif servisi genel olarak, hastanın huzuru ve sağlığını ön planda tutmayı amaçlar. Hastanın refah seviyesinin artmasını amaçlayan palyatif bakım, genel sağlık durumunu belli bir seviyenin üstünde tutmaya çalışır. Bundan dolayı palyatif bakımın belirli bir süresi yoktur.Palyatif bakıma ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız hastalığınız ve semptomların hakkında doktorunuza danışarak bu konuda daha kapsamlı bilgi sahibi olabilirsiniz. (Mustafa Babayiğit)
Kaynak: İleri Gazetesi
