ORTAK akıl siyaset dilinde sıkça söylenir oldu. Peki, nedir bu ortak akıl; ne gibi yararları vardır?
Ortak akıl bir yaklaşım biçimidir. Sorunların çözümü için başvurulacak etkin bir sosyal öğrenme yöntemidir.
“Akıl akıldan üstündür.” diye herkesçe bilinen bir atasözümüz vardır. Kişiler arası görüş, düşünce ve bilgi alışverişi; iyiye, güzele, doğruya ulaşmada oldukça etkilidir. İnsan, kimi zaman kendi çabasıyla sorunların üstesinden gelemez. Böyle durumlarda başkalarının yardımına gereksinim duyar. Çünkü farklı deneyimlerden yararlanmak, çoğu zaman sorunların çözümünde bir anahtar rolü oynar. Sophokles’in de dediği gibi, “Bir düşüncede takılıp kalma, gerçeği bir düşünce aydınlatmaz.” İşte bu gerçekten hareketle sorunların çözümü için farklı düşüncelerden yararlanmak gerekir.
Ortak akıl; farklı düşüncelerin birleştiği bir nokta olduğu için uzlaştırıcı, birleştirici ve bütünleştiricidir. Toplumun tüm katmanlarımca benimsenir. Dolayısıyla başarı şansı yüksektir.
Ortak akıl gibi bir olumlu güç varken tek akla dayalı çözüm üretmeye çalışmak, kimi zaman içinden çıkılmaz durumlara yol açar. Ortak aklın olmadığı yerde katılımcılık yoktur. Kapılar farklı düşüncelere kapalıdır. Oysa en iyiye, doğruya ulaşmak için düşünce çatışması diye niteleyebileceğimiz tartışmaya gereksinim vardır. Bu yolla farklı düşünceler ortaya konularak değerlendirilip bir sonuca varılır. Bu sonuç artık ortak aklındır. Dolayısıyla daha doğru, gerçekçi ve sağlamdır. Farkı düşüncelerin oluşturduğu kaleyi kimse yıkamaz. Çünkü her taşı farklı bir deneyimle örülmüştür.
Ortak akıl alçak gönüllülük gerektirir. Her şeyi ben bilirim, mantığıyla hareket edenler ortak aklın gücünü fark edemeyenlerdir.
Ortak akıl; ailede, okulda, siyasette, kısacası yaşamımızın her alanında egemen olmalıdır. Artık günümüzde tüm toplumları ortak akıl yönetiyor. Yalnızca toplumları mı?.. Dünyayı yöneten de ortak akıldır.
Ortak akıl demokrasi kültürünün gereğidir. Çoğulculuk güçlülük demektir. Tüm gelişmiş demokrasiler, iç ve dış sorunlarının üstesinden ortak akılla gelirler. İşte demokraside muhalefet bu nedenle vardır. Siz yöneten olarak bir konuda karar alıp uygularken yalnızca kendi düşüncelerinizi uygulamaya kalkarsanız toplumun tümünü kucaklayamazsınız. O nedenle aldığınız karar doğrultusundaki uygulamalarınız toplumun bir kesimini mutlu ederken bir bölümünü mutsuz kılar. Bu da birlik ve bütünlüğe zarar verir.
Başkalarının düşüncelerinin de kendi düşüncemiz kadar, hatta ondan daha değerli olabileceğini unutmayalım. Ortak aklın kişisel çıkarları engellediği; bencilliği, haksızlığı, adaletsizliği ortadan kaldırdığı gerçeğini beynimize kazıyalım. İster bireysel ister toplumsal olsun başarıya ulaşmanın ortak akılla doğru orantılı olduğunu bilelim. “İyi bir düşünceye sahip olmanın en iyi yolu, birçok düşünceye sahip olmaktır.” diyen Albert Einstein haklı değil mi?..
