Turan Emeksiz 27 Mayıs 1960 Darbesi öncesinde Türkiye'de siyasi gerilimlerin yoğunlaştığı bir dönemde, Demokrat Parti’nin önerdiği Tahkikat Komisyonu’nun kurulmasına dair kanunun kabul edilmesine karşı düzenlenen protesto mitingi sırasında öldürülen üniversite öğrencisidir.
OLAYLARIN GELİŞİMİ
28 Nisan 1960 sabahı, İstanbul Üniversitesi bahçesinde düzenlenen protesto mitingi, polis müdahalesiyle büyüyerek Beyazıt Meydanı’na kadar genişlemiştir. Polislerin öğrencilerin üzerine ateş açması sonucu, Malatya doğumlu İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi öğrencisi Turan Emeksiz, 20 yaşında hayatını kaybetmiştir. Bu olay, Türkiye’de gençlik mücadelesinin önemli dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir.
TURAN EMEKSİZ’İN ANITLARI VE ADANMIŞ YERLER
Turan Emeksiz’in anısına, birçok şehirde çeşitli anıt ve adlandırmalar gerçekleştirilmiştir. Malatya’da bir cadde ve bir lise ismi verilmiş ancak 1980 darbesi sonrası bu isimler değiştirilmiştir. Caddenin ismi, 2013 yılında yeniden Turan Emeksiz olarak değiştirilmiş, ancak lisenin ismi aynı kalmıştır. Ayrıca, İstanbul Üniversitesi Beyazıt Kampüsü’nde bir anıt, Eminönü’nde Cağaloğlu’ndaki Halk Eğitim Merkezi önünde bir mermer büst yer almaktadır.
ANILARINA YAPILAN SAYGI DURUŞLARI VE OLAYLAR
Turan Emeksiz’in büstü, 12 Eylül öncesinde TÖB-DER ve sol görüşlü gruplar tarafından yapılan bir yürüyüş sırasında, az sayıdaki ülkücünün provokasyonuyla çıkan karışıklıkta zarar görmüş ve yerine yenisi konmamıştır. Bunun yanı sıra, Gaziantep’te bir mahalle, Ankara’da Irak ve Kanada Büyükelçiliklerinin önündeki sokak, ve Elazığ’ın Maden ilçesinde de Turan Emeksiz’in adıyla anılan yerler bulunmaktadır.
İSTANBUL’DAKİ VAPUR VE MUDANYA RESTORANI
Turan Emeksiz’in ismi, İstanbul’da şehir hatları vapuruna da verilmiş ve bu vapur Mudanya’da restoran olarak kullanılmıştır. Vapurun yeniden İstanbul’a dönerek müzeye dönüştürülmesi düşünülmektedir.