İslam'ın Altın Çağı'nın en önemli bilim insanlarından biri olarak kabul edilen İbn Sina, genellikle erken modern tıbbın babası olarak tanımlanır. En bilinen eserleri arasında felsefi ve bilimsel bir ansiklopedi olan "El-Şifa" ve Orta Çağ üniversitelerinde standart bir tıbbi metin haline gelen "El-Kanun fi't-Tıbb" yer alır. Bu eserler, Avrupa'da 1650'ye kadar kullanılmaya devam etti.
İBN SİNA'NIN HAYATI VE EĞİTİMİ
İbn Sina'nın babası Abdullah, dönemin kültürel merkezi Buhara'da iyi bir eğitim almış bir kişiydi ve evi felsefe, geometri ve Hint matematiği konularında tartışmaların yapıldığı bir merkezdi. İbn Sina, çocuk yaşta olağanüstü bir zeka gösterdi ve Kur'an'ı ezberledi. Genç yaşta dil, edebiyat ve fıkıh eğitimi aldıktan sonra babasından geometri, aritmetik ve felsefe dersleri aldı. Ayrıca Hint aritmetiği üzerine eğitim gördü.
Buhara'da Platoncu ve Aristotelesçi metinlerle tanışan İbn Sina, Öklid'in "Elementler" ve Batlamyus'un "Almagest" eserlerini okudu ve bu bilgileri Fars ve Hint matematik sistemleriyle sentezledi. 997 yılında bir hastalığı tedavi ettiği Buhara Emirinin himayesine girdi ve resmi kütüphaneden yararlanma hakkı elde etti.
İBN SİNA'NIN KEŞİFLERİ VE KATKILARI
İbn Sina, tıp alanındaki önemli keşifleriyle tanınır. Kanın besinleri taşıyan bir sıvı olduğunu, şeker hastalığının idrardan teşhis edilebileceğini ilk kez belirtmiştir. Ayrıca kızıl, şarbon, karaciğere bağlı hastalıklar ve hepatit gibi hastalıkları tanımlamıştır. Mikrop kavramını tıp literatürüne kazandırmış ve hacamat tedavisini uygulayan ilk hekim olarak bilinir. Ameliyatlarda hastayı uyuşturarak ağrıyı azaltma yöntemini geliştirmiştir.
İBN SİNA'NIN ESERLERİ VE ETKİSİ
İbn Sina, mantık, etik ve metafizik konularında birçok eser kaleme almıştır. Yaklaşık 240 makale ve 200 kitap yazmıştır. En önemli eserleri arasında "Kitabü'ş-Şifa" (İyileşme Kitabı) ve "El-Kanun fi't-Tıbb" (Tıp Kanunu) yer alır. Bu eserler, hem İslam dünyasında hem de Avrupa'da büyük etki yaratmıştır. "El-Kanun fi't-Tıbb," ölümünden kısa bir süre sonra Latince'ye çevrilmiş ve Avrupa üniversitelerinde ders kitabı olarak kullanılmıştır.
İBN SİNA'NIN ÖLÜMÜ
İbn Sina, İsfahan'da yaşadığı dönemde Hamedan seferi sırasında hastalandı. Tedavi yöntemlerini reddederek mallarını yoksullara bağışladı ve kölelerini azat etti. 1037 yılında 57 yaşında hayatını kaybetti. Kabri, günümüzde İran topraklarında yer alan Hamedan'dadır.
