Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığının sıkça görüldüğü Yozgat'ta ilkbahar mevsimiyle birlikte İl Sağlık Müdürlüğü yetkilileri vatandaşları bilgilendirdi.
Yeşil alanlarda vatandaşların açık renkli ve kapalı kıyafetler giymesi, pantolon paçalarını çorapların içerisine koymaları gerektiğini belirten yetkililer, kırsal alandan dönüldükten sonra kıyafetlerin tamamen çıkarılması ve özellikle kasık bölgeleri, diz arkaları, kulak arkası ve ense ve saç diplerinin kontrol edilmesi gerektiğini söyledi.
KENE ISIRMASI NEDİR?
Keneler, kuş ve insan gibi memelilerin kanıyla beslenen örümceğe benzeyen parazitlerdir. Ormanlar ve yüksek otların bulunduğu yerler kenelerin doğal yaşam alanlarıdır. Boyutları 1 milimetre ile 1 santimetre arasında değişkenlik gösterebilir. Renkleri türüne göre değişiklik gösterse de genellikle kırmızı siyah tonlarıdır. Bacak sayıları ise 6 veya 8 olabilir. Keneler genellikle gözle görülemeyecek kadar küçüktür. Bu nedenle başta fark etmek zordur. Ancak zamanla kanla beslenerek büyürler. Bu noktada fark edilmeleri kolaylaşır. Kene tarafından ısırıldığı fark edildiğinde sanılanın aksine keneyi hızlıca çıkarmak için uğraşmamalı. Keneyi hemen öldürmek ve kendiliğinden düşmesini beklemek kene ısırığını en az hasarla atlatmak için yapacak en doğru hareket olacaktır. Keneyi zorla çıkarmaya çalışıldığı durumda kenenin tükürüğünde bulunan alerjen maddelerin vücuda daha fazla temas etmesine neden olabilir.
Keneler, ısırdıkları canlıda hastalığa neden olabilecek bakteri, virüs ve çeşitli tek hücreli organizmaları içerir. Kene ısırığı genel olarak zararsızdır ve herhangi bir belirti oluşturmaz. Sadece ısırma sırasında küçük bir acı veya ağrı hissedilebilir. Ancak kızarıklık gibi diğer belirtiler varsa bu ısırık alerji veya enfeksiyona neden olduğu anlamına gelir. Bu durumda hızlıca bir hastaneye başvurulur ve en kısa sürede hastalığın tedavisine başlanır. Kene ısırığı sonrası görülebilen hastalıklar şunlardır:
Lyme hastalığı: Borrelia bakterisinin neden olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır.
Tularemi: Francisella tularensis bakterisinin neden olduğu, 3 günlük bir kuluçka süresinden sonra kendini gösteren bir hastalıktır.
Ehrlichiosis: Kahverengi köpek kenesi olarak bilinir.
Kayalık Dağlar: Isırıldıktan sonraki 5-10 gün içerisinde görülür.
Benekli humması: Özellikle Amerika’da görülen enfeksiyon hastalıklarındandır.
Anaplazmoz: Hayvanlarda daha çok görülür.
Babesiosis: Babasia bakterisinden kaynaklanır. Diğerlerine göre daha sık olarak görülür.
KENE ISIRMASI BELİRTİLERİ
Kişi kene tarafından ısırıldığını hemen fark etmeyebilir. Çoğu kişi ısırılan bölgede oluşan kaşıntı veya ağrı hissi ile farkına varır. Kene ısırığı ile size bir takım mikroplar bulaştırabilir. Erken fark edildiği durumlarda bu yaşanmadan keneyi çıkarabilirsiniz. Kene ısırığı bir takım semptom veya enfeksiyonlara neden olabilir. Bunlar genellikle şunları içerir: Deride döküntü, kızarıklık, küçük sert bir yumru, yorgunluk, baş ağrısı, kaşıntı veya tahriş, ateş, titreme, karın ağrısı veya mide bulantısı.
BELİRTİLERİ KAÇ GÜNDE ORTAYA ÇIKAR?
Keneler ısırdıktan sonra deride yapışık bir şekilde 10 gün daha yaşayabilir. Bu sürede beslenmeye devam eden keneler büyür ve bu şekilde fark edilmeleri daha kolay hale gelir. Vücudun herhangi bir yerine yerleşebilen keneler bol kanın bulunduğu ve ısırmanın kolay olduğu yumuşak dokuyu tercih ederler. Bu nedenle özellikle; boyun, saç derisi, bacak araları ve dizlerin arkası veya göbek deliğinde sıkça rastlanır.
Diğer parazitlerin aksine keneler kişiyi bir kez ısırır. Çoğu kişide bu ısırık sonrasında herhangi bir semptom görülmezken bazılarında hafif veya ciddi boyutta çeşitli semptomlara rastlanabilir. Zararsız keneler sinek veya karınca ısırığına benzer semptomlar gösterebilir. Bunlar deride tahriş, kaşıntı kırmızılık gibi semptomlardır. Ancak bazıları içerdikleri bakterileri konak hücreye bulaştırarak alerjik reaksiyonların oluşmasına neden olabilirler. Bu reaksiyonlar ısırılma sonrasında 3 ile 30 gün içerisinde vücudun herhangi bir bölgesinde ortaya çıkabilir. Isırılma sonrasından hemen bir reaksiyon görülmemesi kenenin bulaştırdığı patojenin vücut üzerinde bir kuluçka süresinin olmasından kaynaklanır. Bu süre bazı patojenler için 3 gün bazıları için 2 hafta bazıları için 1 ayı bulabilir.
KENE ISIRMASI DURUMUNDA NELER YAPILMALIDIR?
Kene ısırması durumunda şunlara dikkat edilmeli:
Herhangi bir işlemde bulunmadan önce eller ve kullanılan aletlerin temiz olduğundan emin olunmalı. Keneler sinek, karınca gibi böceklerin aksine sadece bir kez ısırır ve ardından deri içerisinde gömülürler. Eğer deri üzerinde görünür bir şekildeyse bulunduğu bölgeyi silkeleyerek uzaklaştırılabilir. Eğer kene cilt seviyesinde ise tutuşunu bırakana kadar bir cımbız yardımıyla çok sert çekmeden keneyi vücuttan uzaklaştırmak denenebilir. Kenenin herhangi bir vücut parçasının deride kalmadığından emin olunmalı. Isırılan bölgeyi suyla temizledikten sonra alkol bazlı herhangi bir dezenfektan ile iyice temizlenmeli ve mutlaka en kısa zamanda bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
KENE ISIRMASI TEDAVİSİ
Kenenin ciltte kalma süresi arttıkça sağlık açısından barındırdığı riskler de aynı seviyede artış gösterir. Örneğin cilt tahrişi artabilir, döküntü gittikçe büyüyebilir. Bu nedenle kene ısırığı durumunda yapılacak en doğru şey her ihtimale karşı bir sağlık kuruluşuna başvurarak bilgi almak olacaktır.
Hala vücutta bulunan bir kene ile doktora başvurulduğunda ilk olarak steril bir şekilde kene vücuttan uzaklaştırılacak öldürüldükten sonra incelenmek üzere laboratuvara gönderilecektir. Ardından ısırık bölgesi incelenecek ve yine alkol bazlı dezenfektanlar ile temizlenecektir. Sonrasında ise eve gönderilerek semptomları izlemesi söylenebilir. Eğer 3 ile 14 gün içerisinde vücudun herhangi bir bölgesinde döküntü gelişiyor ise bu durum lyme hastalığının bir belirtisi olabilir. Bu durumda tekrardan bir doktora başvurması gerekir. Döküntünün beraberinde gripe benzer halsizlik, baş ağrısı, mide bulantısı, ateş gibi semptomlara sahip olunabilir. Bu belirtiler ısırık bölgesinin enfekte olduğu anlamına gelir. Zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
KENE ISIRIĞINDAN KAÇINMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
Yürüyüşler çimenlik ve otluk yerlerde değil yürüyüş yerlerinde yapılmalı. Özellikle yağmur sonrasında otluk bölgelerden kaçının. Açık hava yürüyüşlerinde veya riskli bölgelerde, kenenin fark edilmesini kolaylaştıracak açık renkli kıyafetleri tercih edilmeli. Kıyafetler mümkünse uzun kollu, eşofmanlar çorabın içerisine sokulmuş bir şekilde olmasına özen gösterilmeli. Eve girmeden önce çocukların boyun ve kafa bölgeleri iyice kontrol ederek kenenin eve getirilmediğinden emin olunmalı.
