“Hasbi Ağa” lakabıyla tanınan iş insanının yükselişi ve çöküşü, Türkiye’nin yakın ekonomi tarihine damga vuran olaylar arasında yer alıyor.
HASBİ MENTEŞOĞLU KİMDİR?
Hasbi Menteşoğlu, 1938 yılında Samsun’un Çarşamba ilçesinde doğdu. Ailesiyle birlikte iş hayatına 1940’lı yıllarda salyangoz ve süpürge ticaretiyle atıldı. Bu girişimler zamanla büyüyerek, Menteşoğlu Holding’in temellerini oluşturdu. Özellikle 1960’lı yıllardan itibaren deniz ürünleri ihracatında ön plana çıkan holding, kısa sürede Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşları arasında yer aldı.
MENTEŞOĞLU HOLDİNG VE ZİRVE YILLARI
Hasbi Menteşoğlu’nun liderliğinde Menteşoğlu Holding, 1980’li yıllarda 200 milyon doları aşan yıllık ihracat geliriyle dikkat çekti. Holding; salyangoz, kurbağa, fındık, salça, glikoz, yağ, un ve nişasta gibi alanlarda faaliyet gösterdi. Ayrıca tatil köyü işletmeciliği ve seracılık gibi sektörlerde de yatırımlar yaptı. Bir dönem 100’den fazla işletmede yaklaşık 30 bin kişiye istihdam sağladı.
1987 yılında holding, 256 milyon dolarlık ihracat geliriyle Türkiye’nin en büyük ihracatçıları arasına girdi ve Koç Holding gibi devleri geride bıraktı.
SPORA KATKILARI: SAMSUNSPOR BAŞKANLIĞI
Menteşoğlu, spor camiasında da önemli bir figürdü. 1984 yılında başkanı olduğu Samsunspor, onun döneminde tarihinin en başarılı dönemlerinden birini yaşadı. Takım, 1. Lig’de üst sıralarda yer aldı ve birçok önemli futbolcuyu Türk futboluna kazandırdı. Menteşoğlu’nun başkanlığında, iç sahada oynanan 86 maçta yalnızca 5 mağlubiyet alındı.
İFLAS SÜRECİ VE DÜŞÜŞ
1987 yılı, Menteşoğlu için dönüm noktası oldu. Holding hakkında hayali ihracat, kaçakçılık ve sigortasız işçi çalıştırma gibi ciddi iddialar gündeme geldi. Bu süreçte şirketin birçok fabrikasına el konuldu, üretim durdu ve binlerce çalışan işsiz kaldı.
Aynı dönemde yaşanan 20 Ocak 1989’daki Samsunspor trafik kazası, Menteşoğlu’nu kişisel olarak da derinden sarstı. Şirketin borçları hızla arttı ve toplam borç 325 milyar liraya ulaştı. 1990’lı yıllarda hakkında açılan davalar nedeniyle tutuklandı ancak birçok dava zaman aşımı nedeniyle sonuçsuz kaldı.
BİR GECEDE 43 İŞLETME KAPANDI
Türkiye’nin önde gelen holdinglerinden biri olan Menteşoğlu Holding, iflas süreciyle bir gecede çöktü. 43 işletmesine el konuldu. Milyon dolarlık servetin sahibi olan Menteşoğlu, hayatının son yıllarını gözlerden uzak bir şekilde geçirdi.
SERVETİ NE KADARDI?
Resmî kaynaklarda net bir servet bilgisi yer almasa da, 1980’li yıllarda holdingin yıllık ihracat gelirinin 200 ila 250 milyon dolar arasında olduğu biliniyor. Bu rakamlar, Menteşoğlu’nun döneminin en zengin iş insanlarından biri olduğunu ortaya koyuyor.
NE ZAMAN HAYATINI KAYBETTİ?
Uzun süre kamuoyunun gündeminden uzak kalan Hasbi Menteşoğlu, 27 Şubat 2002 tarihinde İstanbul Nişantaşı’ndaki Amerikan Hastanesi’nde solunum yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetti. 64 yaşında vefat eden Menteşoğlu, ardında bir başarı ve trajedi öyküsü bıraktı.
