Menemen'in milli mücadele kahramanlarından Kaymakam Kemal Bey, şehit edilişinin 103’üncü yılında Menemen Belediyesi ve Menemen Liseliler Derneği iş birliğinde düzenlenen törenle anıldı. Törende Menemen Kaymakamı Fatih Yılmaz, Şehit Kemal Bey Anıtı'nı yenileyeceklerini müjdeledi. 17 Haziran 1919 tarihinde şehit edilen Kaymakam Kemal Bey adına, Menemen Belediyesi ve Menemen Liseliler Derneği iş birliğinde anma programı düzenlendi. Menemen Belediyesi karşısındaki Kaymakam Kemal Bey Anıtı önünde gerçekleşen anma törenine; Menemen Kaymakamı Fatih Yılmaz, Menemen Belediye Başkan Vekili Aydın Pehlivan, siyasi parti temsilcileri, kamu kurumları ve sivil toplum örgütlerinin temsilcileri, belediye meclis üyeleri, gaziler derneği, siyasi partilerin yöneticileri, muhtarlar ve vatandaşlar katıldı. Saygı duruşu ve ardından İstiklal Marşı’nın okunmasıyla ile başlayan törende, Menemen Belediye Başkan Vekili Aydın Pehlivan ve Menemen Liseliler Derneği Başkanı (MELDER) Özcan Güleç anıta çelenk sundu. MELDER Başkanı Özcan Güleç yaptığı açılış konuşmasında, “Bugün buraya Menemen’imizin kahramanı, unutmamamız gereken Şehit Kaymakam Kemal Bey’i anmak üzere toplanmış bulunuyoruz. Şehit Kemal Bey’in Kurtuluş Savaşı’nda gösterdiği cesaret her babayiğidin harcı değildir. Bu nedenle Kaymakam Kemal Bey’i ve diğer tüm şehitlerimizi unutmayacağız. Katılımlarınız için teşekkür ediyorum” dedi.
Ardından kürsüye gelen Menemen Muharip Gaziler Derneği Başkanı Gazi Emekli Astsubay İbrahim Koşik, “21 Mayıs 1919’da Menemen işgal edilir ve Kaymakam Kemal Bey bu tarihten sadece 28 gün sonra Yunan askerlerinin Menemen’de yaptığı katliamda şehit düşer. O bizim kahramanlarımızdan biridir. Bu nedenle Kaymakam Kemal Bey’in adı Menemen’de açılan bir okula ve bir köye verilmiştir. Ayrıca Belediyemiz önünde anıtı dikilmiştir. Şehit kahramanız Kemal Bey ve tüm şehitlerimizin ruhu şad olsun” diye konuştu.
Katılımcılara o dönemi anlatan araştırmacı, tarihçi, gazeteci Oktay Özengin de, “Geçmişten bugüne tüm şehitlerimize sahip çıkarak 103 yıl önce burada şehit olan kaymakamımızı anıyoruz” diye konuştu.
Kaymakam Kemal Bey’in Menemen'de direnişin ilk fitilini ateşleyen milli mücadele kahramanlarından biri olduğunu ifade eden Menemen Belediye Başkan Vekili Aydın Pehlivan, “Düşman ilerleyişini durdurmak için insanüstü çaba gösteren şehit Kaymakam Kemal Bey sayesinde Kuvayi Milliye ruhu güçlenmiştir. O, bu toprakların yetiştirdiği en kahraman kişilerden bir tanesidir. Kaymakam Kemal Bey şehit olduktan sonra, Fransız konsolos, Yunan komutana, ‘Siz, Kemal Bey gibi vatansever bir insanı öldürmekle, onun yakmaya çalıştığı özgürlük ateşini bizzat kendi ellerinizle yaktınız. Bundan sonra Anadolu'da tutunmanız çok zor olacak’ demiş ve dediği gibi de olmuştur. Kaymakam Kemal Bey'in tutuşturduğu kıvılcım bir başka Kemal, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün ve Türk milletinin gayretleri ile büyük bir İstiklal Mücadelesine dönüşmüştür. Sonuçta Menemenimiz de 9 Eylül 1922 tarihinde Yunan işgalinden kurtulmuştur. Kalbi vatan sevgisi ile çarpan ve savaş yıllarında Menemen için büyük yararlar gösteren Kaymakam Kemal Bey’i ve onunla birlikte bu uğurda şehit düşen tüm hemşehrilerimizi anmak hepimizin görevidir. Menemen’de Kuvayi Milliye hareketinin ilk adımlarını atan Kaymakamımız Kemal Bey'i ve tüm şehitlerimizi bir kez daha rahmetle anıyoruz” ifadesini kullandı.
Menemen Kaymakamı Fatih Yılmaz ise konuşmasında, “Kaymakam Kemal Bey’den tam 103 yıl sonra meslektaşı olarak aynı ilçede görev ifa etmenin şerefini, onurunu ve bu gün sizlerin önünde onu anmanın mutluluğunu ve onurunu en yüksek seviyede taşıdığımı ifade etmek isterim. Allah kendisine rahmet eylesin. Bildiğim kadarıyla 1922 yılında Yozgat’ın Boğazlıyan ilçesinde Mehmet Kemal Kaymakam Bey'de şehit olmuştu. Bir diğer şehidimiz de hepimizin bildiği üzere Menemen Kaymakamı Kemal Bey’dir. Şehidimizin adını tüm ülkemize duyurmak hepimizin görevidir. Bu çerçevede sizlere bir de müjde vermek istiyorum. Yaptığımız istişareler sonucunda şehit Kaymakam Kemal Bey’in anıtını yeniliyoruz. Güzel bir çalışma yaptık. Bu cennet toprakları bize vatan olarak bıraktıkları için tüm şehitlerimizi şükranla anıyorum” dedi.
Törenin ardından Menemen İlçe Müftüsü Mehmet Seven, şehitlerimiz için dua okudu. Anıta karanfil bırakan katılımcılar, daha sonra Menemen Belediyesi Kent Arşivi ve Müzesinin hazırladığı, işgal yıllarında Menemen’i anlatan tarihi fotoğraf sergisini büyük bir ilgiyle inceledi.
KEMAL BEY KİMDİR
Mehmed Kemal Bey (1884 - 10 Nisan 1919), I. Dünya Savaşı'nın son yıllarında Yozgat mutasarrıfı ve Boğazlıyan kaymakamı olan Osmanlı bürokratıdır. Ermeni Kırımı'yla ilgili gerekli önlemleri almadığı ve bu nedenle tehcire konu kişilerin can ve mal kaybına uğramalarına neden olduğu gerekçesiyle, yargılandı ve idama mahkûm edildi. Larisalı bir aileden gelir. I. Dünya Savaşı'nda, Türkiye'de yaşayan Ermenilerin, bir kısmı daha önce kurdukları ve faaliyetlerini sürdürdükleri, birçok Ermeni örgütüyle, özgürlük adı altında ayaklanma başlatarak, Osmanlıyla savaş halindeki Rus kuvvetlerinin yanına geçerek Türk sivil nüfusa karşı saldırı ve katliamlar yaptılar. Bu durumu engelleyerek, halkın can ve mal güvenliğini sağlamak üzere, dönemin Osmanlı Hükümeti (İktidardaki İttihat ve Terakki Fırkası) bazı bölgelerdeki, Ermeni vatandaşlarını başka bölgelere nakletme kararı aldı (Tehcir). Bu sevkin gerçekleşmesi amacıyla yapılan uzun yolculuk esnasında, zaman zaman gerek doğal hava şartlarının zorluğu, gerekse, çetelerin saldırıları sonucunda, sevk edilen kişiler can ve mal kaybına uğramışlardır. Bu bağlamda Yozgat ilinin, Boğazlıyan ilçesinde bulunan Ermenilerin de Suriye'ye sevki uygun görüldü. Bu sevk işlemini yerine getirmek üzere de, mülkî amir olarak Boğazlıyan Kaymakamı, Kemal Bey görevlendirildi. Osmanlı Devleti'nin savaşta yenilmesinden sonra İttihat ve Terakki Fırkası dağıldı ve Hürriyet ve İtilaf Fırkası iktidara geldi. Yeni hükûmet İttihat ve Terakki Fırkası ile bağlantılı bürokratları görevden alıp yerlerine kendine yakın bürokratları getirdi. Görevden alınan birçok bürokratın hakkında soruşturma ve incelemeler yapıldı. İşte bu soruşturma ve incelemeler esnasında, Boğazlıyan Kaymakamı Kemal Bey'in de hakkında tehcir sırasında Ermeni ahalinin can ve mal kaybına uğramaması için gerekli önlemleri almadığı gerekçesiyle, soruşturma ve sonrasında da yargılama yapıldı. Bu yargılama sonunda Kemal Bey sorumlu bulunarak idama mahkum edildi. Yargılamasında "Ben aldığım emri yerine getirdim. Sürgün edilenlere insanî şekilde davrandım. Vicdan azabı duymuyorum. Kimsenin ölümü için emir vermedim." diyerek suçlamalara karşı çıktı. Ancak maalesef, "ilahlar kurban istiyor "anlayışı sonucu, kendisi idam edildi. Bu orantısız cezalandırma eyleminin yanlışlığı sonraki hükümet ve yetkilileri tarafından fark edilerek, Kemal Bey'e iade-i itibar yapılmış ve ailesinden özür dilenmiştir. Dönemin padişahı Vahdettin idam kararını ülkede olaylar çıkabileceğini gerekçe göstererek onaylamak istememiş ve dönemin şeyhülislamından fetva istemiştir. Şeyhülislam Mustafa Sabri Efendi'nin verdiği fetva ile infaz, 10 Nisan 1919'da İstanbul Beyazıt Meydanı'nda gerçekleştirilir. Mezarı, Kadıköy, İstanbul'dadır.
»İHA
