SGK uzmanı Özgür Erdursun’un kamuoyuna aktardığı bilgilere göre, artık erken emeklilik başvurularında tek yetkili merci SGK’nın kendi sağlık kurulları olacak.
Yeni uygulama, engelli bireyler için önemli bir kazanımı ortadan kaldırırken, hem emeklilik sürecinde kullanılan belgelerde hem de aranan şartlarda ciddi değişiklikler içeriyor.
YILLARIN UYGULAMASINA SON VERİLDİ
Daha önceki sistemde, en az yüzde 40 oranında engeli bulunan sigortalılar, vergi dairelerinden aldıkları "vergi indirimi belgesi" ile yaş şartı aranmaksızın erken emekli olabiliyorlardı. Bu kapsamda, engellilik derecesine göre 15 ila 20 yıl arasında sigortalılık süresi ve 3600 ila 4400 prim günü yeterli görülüyordu.
Ancak SGK'nın aldığı yeni kararla bu uygulama sona erdi. Artık engellilik durumuna ilişkin değerlendirmeler yalnızca SGK tarafından yetkilendirilen hastaneler aracılığıyla yapılacak ve son karar, kurumun sağlık kurullarınca verilecek.
YENİ ŞARTLAR DAHA AĞIR
Yeni düzenleme, sadece uygulama prosedürünü değil, emeklilik için gerekli prim günü ve sigortalılık süresini de yukarı çekti. Engel oranına göre belirlenen yeni şartlar şöyle:
%40–49 engel oranı için: En az 18 yıl sigortalılık ve 4.100 prim günü,
%50–59 engel oranı için: En az 16 yıl sigortalılık ve 3.700 prim günü.
Öte yandan, yüzde 40 üzeri engellilik oranının geçerli sayılması için bu oranın tek bir rahatsızlıktan kaynaklanması şartı getirildi. Birden fazla hastalık ya da engellilik durumu olan bireyler için bu, sürecin daha karmaşık hale gelmesine ve hak kayıplarına neden olabilecek yeni bir engel olarak değerlendiriliyor.
SGK uzmanı Özgür Erdursun, yaptığı açıklamada yeni düzenlemenin herhangi bir kamuoyu bilgilendirmesi yapılmadan, "ani ve sessiz" şekilde yürürlüğe sokulduğuna dikkat çekti. Erdursun, değişikliğin Anayasa Mahkemesi’ne taşındığını ve çok sayıda vatandaşın, hazırlıksız yakalanmaları nedeniyle mağduriyet yaşadığını belirtti.
Erdursun ayrıca, daha önce vergi indirimi alarak hak kazanan kişilerin de yeni uygulama kapsamında değerlendirildiğini ve bu durumun geriye dönük hak kaybına neden olduğunu ifade etti. "Bu, hem adaletsiz hem de sosyal güvenlik hukukuna aykırı bir uygulamadır," diyen Erdursun, konunun geniş kesimleri etkileyeceği uyarısında bulundu.
SGK’nın bu adımı, engelli vatandaşların haklarına ilişkin sosyal güvenlik politikalarında geri adım olarak yorumlanıyor. Sosyal güvenlik uzmanları, uygulamanın hak sahiplerini uzun ve zorlu bir bürokratik sürece mahkum edebileceği konusunda uyarıyor.
Şu anda düzenlemenin kapsamı ve uygulama esasları ile ilgili detaylı bir yasal çerçeve bulunmazken, konu kamuoyunda yakından takip ediliyor. Uzmanlar, önümüzdeki günlerde düzenlemenin yeniden gözden geçirilmesi ve mağduriyetlerin giderilmesi çağrısında bulunuyor.
