Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu (VDDK) tarafından alınan 2 Ekim 2024 tarihli kararlarla, dededen veya babadan miras kalan arsaların vergilendirilmesine dair tüm soru işaretleri ortadan kaldırıldı.
Bu karar, mirasçılar ve bağış yoluyla arsa edinenler için vergi risklerini önemli ölçüde azaltacak ve gayrimenkul piyasasında yeni bir dönemin kapılarını aralayacak.
VERGİLENDİRME KONUSUNDAKİ MEVCUT BELİRSİZLİKLERİN GİDERİLMESİ
Türkiye'deki gayrimenkul sahipleri, miras ya da bağış yoluyla edinilen taşınmazların vergilendirilmesi konusunda uzun süredir belirsizlik yaşamakta, bu durum da hem arsa sahipleri hem de emlak sektörünü etkileyen bir huzursuzluk yaratıyordu.
Özellikle kat karşılığı inşaat sözleşmeleri ve müteahhitlerle yapılan anlaşmalarla elde edilen bağımsız bölümlerle ilgili ortaya çıkan vergilendirme sorunları, gayrimenkul sahiplerinin ciddi bir şekilde kafa karıştırmasına yol açıyordu.
Danıştay VDDK'nın verdiği kararlarla birlikte, hem miras yoluyla hem de bağış yoluyla edinilen taşınmazlar için yeni bir vergi düzenlemesi belirlenmiş oldu.
GAYRİMENKUL SATIŞINDA UYGULANAN VERGİ YÖNTEMLERİ
Miras veya bağış yoluyla edinilen arsalar ve gayrimenkuller üzerinden yapılan satışlarda uygulanacak vergilendirme yöntemleri, iki temel başlık altında şekilleniyor:
1. DEĞER ARTIŞ KAZANCI VE 5 YIL KURALI
Miras veya bağış yoluyla edinilen bir gayrimenkulün satışından elde edilen kazanç, belirli kurallar çerçevesinde vergilendirilmeye tabi tutuluyor. Bu kazancın vergilendirilmesi ise 5 yıl kuralına dayalı olarak belirleniyor:
İlk 5 yıl içinde satış yapılırsa: Gayrimenkulün edinim tarihinden itibaren 5 yıl içinde gerçekleştirilen satışlardan elde edilen kazanç, değer artış kazancı olarak vergilendiriliyor.
5 yıl sonrasında satış yapılırsa: Eğer gayrimenkul 5 yıldan sonra satılırsa, bu satıştan elde edilen kazanç vergilendirilmeden değerlendiriliyor. Bu durum, arsa sahiplerinin vergi yükünü hafifletiyor ve özellikle uzun süreli yatırımlar yapan kişilerin kazançlarını koruyor.
2. MİRAS VE BAĞIŞ YOLUYLA EDİNİLEN TAŞINMAZLAR
Danıştay VDDK’nın verdiği önemli kararlar arasında, miras veya bağış yoluyla edinilen gayrimenkullerden elde edilen kazançların nasıl değerlendirileceğine dair hükümler de yer alıyor. Bu tür taşınmazlar, “ivazsız iktisap” kapsamında değerlendiriliyor ve bu nedenle:
5 yıl kuralı geçerli değil: Miras veya bağış yoluyla edinilen taşınmazlar, 5 yıl içinde satılsa dahi değer artış kazancı doğurmuyor.
Ticari kazanç hükümlerinden muafiyet: Mirasçılar, bu taşınmazlardan elde ettikleri gelirlerde ticari kazanç hükümlerine tabi tutulmuyor.
DANIŞTAY VDDK’NIN ÖNEMLİ KARARLARI VE KAT KARŞILIĞI İNŞAAT PROJELERİ
Danıştay’ın en dikkat çeken kararlarından bir diğeri de, miras yoluyla edinilen arsaların kat karşılığı inşaat sözleşmeleri çerçevesinde müteahhitlere devredilmesiyle ilgili oldu. Bu durumda:
Kat karşılığı inşaat sözleşmesi: Miras kalan arsalar, müteahhide verildikten sonra elde edilen bağımsız bölümlerin satışından elde edilen kazanç, ticari faaliyet kapsamında değerlendirilmiyor. Bu sayede, arsa sahiplerinin elde ettiği gelirler için ek bir vergi yükümlülüğü oluşmuyor.
Ticari kazanç olarak değerlendirilmemesi: Hasılat paylaşımı yöntemiyle inşaat yapan müteahhitlerin elde ettiği gelirler, arsa sahiplerinin kazançlarından ayrı tutuluyor ve ticari kazanç hükümlerine tabi tutulmuyor.
VERGİLENDİRME KONUSUNDAKİ YENİ YOL HARİTASI
Bu düzenlemeler, arsa sahipleri için önemli bir fırsat sunarken, miras ve bağış yoluyla gayrimenkul edinenlerin vergi planlamasını kolaylaştıracak.
Danıştay’ın aldığı kararlar, mevcut mevzuat çerçevesinde yeni bir yol haritası çizerek, gayrimenkul sahiplerinin doğru adımları atmasına olanak tanıyor.
UZMAN GÖRÜŞÜ VE RESMİ KAYNAKLARA BAŞVURU İMKANI
Miras ve bağış yoluyla edinilen taşınmazların vergilendirilmesine dair belirsizliklerin ortadan kalkması, vergi mükelleflerinin yanı sıra, emlak danışmanları, müteahhitler ve mali müşavirler için de önemli bir rehber olacak.
Konuyla ilgili daha fazla bilgi almak ve hukuki danışmanlık hizmeti almak isteyenler, Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odası (TÜRMOB) veya Türkiye Barolar Birliği (TBB) gibi resmi kurumlara başvurabilecekler.
Danıştay VDDK’nın 2 Ekim 2024 tarihli kararları, Türkiye’de miras ve bağış yoluyla edinilen taşınmazların vergilendirilmesinde uzun süredir devam eden belirsizliği sonlandırarak, bu alanda büyük bir hukuki netlik sağlamış oldu.
Arsa sahipleri ve mirasçılar için yeni düzenlemeler, vergi yükümlülüklerini hafifletirken, gayrimenkul piyasasında da önemli bir düzenin sağlanmasına katkı sağlayacak.
