Ancak, özellikle emeklilik maaşları ile ilgili olarak, vatandaşların büyük bir kısmı hakları hakkında yeterince bilgi sahibi değil.
Çoğu sigortalı, kendi kazandığı emeklilik maaşını alırken, aynı zamanda ailesinden kalan maaşları da alıp alamayacağını merak ediyor. Bu soruya açıklık getiren Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başuzmanı İsa Karakaş, SGK Kanunu'na göre bir kişinin birden fazla emekli maaşı alabileceğini belirtti.
SGK KANUNU’NUN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİYLE YENİ DÜZENLEMELER
2008 yılında yürürlüğe giren SGK Kanunu, emeklilikle ilgili tüm işlemleri SGK'ya devretmiş ve emeklilik başvuruları ile ölen sigortalıların hak talepleri, SGK’nın düzenlemeleri doğrultusunda işleme alınmaya başlanmıştır. Bu kanun, sigortalıların birden fazla emekli maaşı alma hakkını yasal olarak tanımaktadır. 2008’den önce, bazı durumlar daha karmaşık olsa da, yeni düzenlemeyle birlikte çok sayıda vatandaşın bu haktan faydalanabilmesi mümkün olmuştur.
BİRİNDEN FAZLA EMEKLİ MAAŞI ALINABİLİR Mİ?
SGK Başuzmanı İsa Karakaş, Türkiye Gazetesi'nde yayımlanan köşe yazısında, bir kişinin birden fazla emeklilik maaşı alabileceğini ve bunun nasıl işlediğine dair önemli açıklamalarda bulundu. Karakaş, SGK Kanunu’na göre, bir kişi malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı alırken, aynı zamanda ölen eşinden dolayı da emeklilik maaşı alabileceğini ifade etti. Bu durumda, sigortalı kişi her iki maaşı da alabilir.
Bir kişinin birden fazla resmi nikah yapması durumunda, eğer eşlerinden biri vefat eder ve yeni eşinden de maaş alma hakkı doğarsa, bu kişi hangi maaşı alacağı konusunda bir tercih yapmak zorundadır. Karakaş, böyle bir durumda, sigortalının hangi maaşı almak istediği konusunda tercihini yaparak, sadece bir maaş alabileceğini belirtti. Ancak, ölen kişinin anne-babasından dolayı da ölüm aylığı almaya hak kazanan bir kişi, yine tercihini yaparak, yalnızca bir maaş alabilir.
Bununla birlikte, bazı özel durumlar da bulunmaktadır. Örneğin, bir kişi hem sürekli iş göremezlik geliri alırken, aynı zamanda ölen eşinden dolayı da gelir hakkı kazanırsa, her iki geliri de aynı anda alabilir.
İKİ EMEKLİLİK MAAŞI AYNI ANDA ALINABİLİR Mİ?
SGK Başuzmanı İsa Karakaş, malullük ve yaşlılık aylığının aynı anda bağlanmadığını vurguladı. Eğer bir sigortalı, hem malullük hem de yaşlılık aylığı almak istiyorsa, bu maaşların tutarlarının eşit olması durumunda yalnızca yaşlılık aylığı bağlanacaktır. Ancak, maaşların tutarları arasında fark varsa, daha yüksek olan maaş bağlanacaktır. Bu durum, vatandaşların birden fazla maaş hakkına sahip olsalar bile, en yüksek maaşın kendilerine ödenmesi anlamına gelmektedir.
ÇOCUKLARA YAPILAN ÖDEMELERDE DE DEĞİŞİKLİK VAR
SGK mevzuatına göre, ana ve babasından ayrı ayrı ölüm aylığına hak kazanan çocuklara, yüksek olan aylığın tamamı, düşük olan aylığın ise yarısı ödenmektedir. İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle ölüm gerçekleşmişse, bu kurallar yine geçerli olmaktadır. Bu düzenleme, çocukların kaybettikleri aile bireylerinin ardından maddi destek alabilmelerini sağlamaktadır.
ANA-BABAYA YAPILAN ÖDEMELER
Birden fazla çocuğundan aylığa hak kazanan ana ve babaya yapılacak ödeme, aynı şekilde düzenlenmiştir. En fazla ödeme yapan ilk iki dosyadan yüksek olan aylığın tamamı, düşük olan aylığın ise yarısı bağlanmaktadır. İş kazası veya meslek hastalığı gibi özel durumlar da bu ödeme düzenine dahil edilmiştir.
VATANDAŞLARIN HAKLARINI BİLMEMESİ BÜYÜK BİR PROBLEM
SGK’nın sağladığı bu düzenlemeler, birden fazla emekli maaşı alma hakkı tanıyarak, özellikle öksüz ve yetim kalan bireyler için maddi güvence sağlamaktadır. Ancak, bu hakkın ne şekilde kullanılacağı, vatandaşlar tarafından sıklıkla bilinmemektedir. SGK Başuzmanı İsa Karakaş, vatandaşların haklarından tam olarak faydalanabilmesi için başvurularını doğru şekilde yapmaları gerektiğini vurguladı. Ayrıca, SGK’nın uyguladığı bu düzenlemelere göre her vatandaşın, başvuru yapmadan önce hangi maaşı alacağına dair bilgilendirilmesi gerektiği de önemlidir.
Bu yasal düzenlemeler sayesinde, emeklilik maaşı ve ölüm aylığı ile ilgili sorunlar daha şeffaf bir şekilde çözülebilmekte ve vatandaşlar maddi anlamda daha güvence altında olabilmektedir. Ancak, bu hakların zamanında ve doğru şekilde kullanılması için bilgilendirme faaliyetlerinin artırılması gerekmektedir.
