Kurum, riskli ve ağır iş koşullarında çalışanlara erken emeklilik imkânı tanıyan bu hakkın bazı işverenler tarafından kötüye kullanıldığını belirleyerek, Nisan 2025 itibarıyla sistemsel bir kısıtlama getirmeye hazırlanıyor.
UYGUN OLMAYAN MESLEK KODLARIYLA HAKSIZ AVANTAJ SAĞLANDI
SGK’nın denetim birimlerince yapılan incelemelerde, bazı iş yerlerinin sisteme fiilen riskli işte çalışmayan personeli de dahil ederek yıpranma payından faydalanmaya çalıştığı tespit edildi. Özellikle kamu kurumlarında ve özel sektörde; aşçı, çaycı, hizmetli, sekreter, danışman ve bekçi gibi görevlerde bulunan personelin, ilgili mevzuata aykırı şekilde yıpranma hakkından yararlandığı ortaya çıktı.
Kurum, yapılan bildirimlerde yanlış meslek kodlarının kullanıldığını ve bu durumun erken emeklilik hakkı kazandırdığını belirterek yeni bir adım attı.
YENİ SİSTEM NİSAN 2025’TE DEVREYE GİRİYOR
SGK, fiili hizmet süresi zammı kapsamında yapılacak bildirimleri artık sistem üzerinden otomatik olarak kontrol edecek. Nisan 2025 itibarıyla devreye girecek düzenleme ile yalnızca kanunda açıkça belirtilen meslek grupları için fiili hizmet süresi zammı bildirimi yapılabilecek. Sistem, uygun olmayan meslek kodlarıyla yapılan girişleri kabul etmeyecek ve hata mesajı verecek.
HANGİ MESLEKLER YIPRANMA PAYINDAN YARARLANABİLECEK?
Yıpranma hakkından yalnızca ağır ve tehlikeli işlerde çalışan personel faydalanabilecek. Bu meslek grupları, yapılan işin niteliğine göre yılda 60, 90 ya da 180 gün fiili hizmet süresi zammı alabiliyor. SGK’nın belirlediği riskli meslekler arasında şu gruplar yer alıyor:
YILDA 180 GÜN YIPRANMA PAYI VERİLEN MESLEKLER
Yer altı madenciliği,
Yer altında fiilen çalışanlar.
YILDA 90 GÜN YIPRANMA PAYI VERİLEN MESLEKLER
Demir-çelik fabrikası işçileri,
Radyasyonla çalışan sağlık personeli,
Emniyet teşkilatı mensupları,
Türk Silahlı Kuvvetleri personeli,
Cezaevi infaz koruma memurları,
MİT mensupları,
TBMM üyeleri,
Basın çalışanları ve TRT haber hizmetlerinde görev yapanlar,
Bakanlar ve Cumhurbaşkanı yardımcıları,
Cıva ve arsenik işleriyle uğraşanlar.
YILDA 60 GÜN YIPRANMA PAYI VERİLEN MESLEKLER
Sağlık çalışanları (hekimler, hemşireler, eczacılar, diş hekimleri),
Cam, çimento, döküm, alüminyum ve kok fabrikası işçileri,
Termik santral çalışanları,
İtfaiye görevlileri,
Toplum sağlığı teknisyenleri,
Hasta bakıcı hemşireler,
Su altında çalışan balık adamlar ve dalgıçlar.
ANADOLU’DAKİ KAMU ÇALIŞANLARI VE YOZGAT DA ETKİLENECEK
Yeni düzenleme, yalnızca büyükşehirlerde değil, Anadolu’nun tamamında etkili olacak. Yozgat gibi kamu kurumlarının yoğun bulunduğu kentlerde; hastaneler, emniyet birimleri, cezaevleri ve kamu binalarında görev yapan yüzlerce personeli ilgilendiren bu adım, özellikle hizmetli, çaycı ve sekreter gibi görevlerde bulunan çalışanların yıpranma hakkından yararlanmasını engelleyecek.
Yozgat’ta görev yapan sağlıkçılar, infaz koruma memurları ve emniyet personeli ise mevcut haklarını koruyacak. Yeni sistemin devreye girmesiyle birlikte kurumlar, sadece yasal olarak fiili hizmet zammı hakkı bulunan personel için bildirimde bulunabilecek.
SGK yetkilileri, düzenlemenin temel amacının erken emeklilik hakkını yalnızca gerçekten riskli işlerde çalışan personele yönlendirmek olduğunu vurguladı. Ayrıca sistemin dijital denetimle güçlendirilmesi sayesinde hem usulsüzlüklerin önüne geçilmesi hem de kamu kaynaklarının daha verimli kullanılması hedefleniyor.
