ANADOLU'DA, Arap adının Arap bölgelerinden gelmiş Türkmen obalarına verilen isim olduğu bilinir. Bu konuya Avşar, İğdir, Bayat, Eymür, Alayundlu, Beğdili gibi Oğuz boyları içerisinde yer alan “Araban-ı Milleti, Arab, Arabanlı, Araplı, Cummu Arabı, Arapşah''  gibi adlarla anılan oymaklar örnek olarak verilebilir.  
XVI. Yüzyılda Anadolu’da 201 ayrı gurup (oba) ile 5.138 hanede yaşadıkları belirtilen Arap adlı almış ailelerin konargöçer yaşamları, kış aylarında  Şam, Halep, Rakka, Kerkük yörelerini kışlak,  Erciyes dağı, Hasan dağı, Uzun yayla, Bozok yaylası, Akdağ  yaylası, Cihanbeğli yaylası, Ilgaz yaylası gibi Orta Anadolu’nun verimli yaylarını yaylak olarak kullanmalarından dolayı Anadolu’da yerleşik halde bulunan ahali tarafından geldikleri bölgelere izafeten Arap, Acem, Şamlı, Halepli, Kerküklü adları ile anıldıkları kaynaklardan anlaşılır.
Arap adı almış bu oymaklar Anadolu’da isim yapmış beyler yetiştirmişler ve bazı beyleri vakıf-zaviyelerin tasarrufunda bulunmuşlardır.  Sivas/Altınyayla İlçesi Serinyayla köyü ve yine Sivas yöresinde kurulmuş Gazibey’li köyünde türbesi bulunan ve Horasan erenleri olduğu kabul edilen Arap Dede adlı zati muhteremler, Çorum/Uğurludağ ile İskilip İlçeleri mıntıkalarında yaşamış ve türbeleri günümüze ulaşmış Arap Baba adlı zati muhteremler ve bölgede bulunan Arap yaylasına adını vermiş oymak,  Niğde civarında yaşamış ve türbesi günümüze ulaşmış Arap Dede adlı zati muhterem, Yozgat İli merkezinde yaşamış Arap Baba adlı zati muhterem ile Amasya İli Uygur kasabasında türbe bırakmış Arap Ali Baba adlı beyleri Anadolu’da isim yapmış ve silsile bırakmış beylerindendir.  
Arap adı almış bu Türkmen oymaklarının çalışma bölgemizde yaygın olarak yurt tuttuğu görülür.   XVI. Yüzyıl sonlarında İçel/Anamur Kazası Eymürşah köyünde oturan ve Eymür Boyuna bağlı olduğu kaydolunan Araban-ı Milleti (Arap Milleti) adlı aşiret üyeleri,    Andırın İlçesi eski adı Araplar olan Beşbucak köyü kurucuları,   Türkoğlu İlçesi eski adı Orçan Araplar olan Yeşilyöre köyü kurucuları, Pazarcık İlçesi Eskinarlı köyü kurucuları,  Niğde sancağı idari sahasında bulunan Arapsun  Kazası kurucuları, Yeşilhisar İlçesi idari sahasında bulunan Araplı köyü kurucuları, Ürgüp  Kazası idari sahasında  kurulmuş Depesidelik mezrası ahalisi, Çankırı Kazası idari sahasında kurulmuş Arapkışla adlı yerleşim yerlerine adlarını vermiş oymaklar,  Çekerek Kazası Özü Nahiyesi idari sahasında kurulmuş Araplar karyesi kurucuları,   Kalecik Kazası  idari sahasında kurulmuş Araplı karyesi ve Arap deresine adını vermiş oymaklar,   Çorum İli eski adı Araphacı olan Güvenli köyü kurucuları,  Sungurlu İlçesi eski adı Araphacılı olan Güvendik köyü kurucuları ve bu köyü kurduğu kabul edilen Arapuşağı sülale Zorlu, Zengin, Zeren, Erden soyadı almış oymakların Arap adı almış Türkmen oymaklar olduğu anlaşılır.  Kaman İlçesi Hacıaraplı köyü kurucuları,   Eyyubili Nahiyesi idari sahasında kurulmuş Arapağıl karyesi kurucuları, Hacıbektaş Nahiyesi Araplıöyük karyesi kurucuları, Koçhisar  Kazası Hacıarap-salama, Arapini ve Arapseyfi karyesi kurucuları, Çornişek Nahiyesi idari sahasında kurulmuş Araplıöyük karyesi kurucuları, Bayat İlçesi Dorukseki köyünde Arapkırı adlı mevkiye adını vermiş oymak, Kırşehir yöresinde kurulmuş ve Osmanlı vesikalarında Araplı Atik, Araplı Cedid adı ile kaydolunmuş  ve daha sonraki yüzyıllarda Eski ve Yeni Araplı adı almış günümüzde Eski ve Yenidoğanlı adlı köylerin kurucuları,  Çiçekdağı İlçesi idari sahasında bulunan eski adı Arapınköyü olan Beşikli köyü kurucuları  ve Keskin İlçesi eski adı Araplı olan Kurşunkaya köyü kurucuları bunlara örnektir. 
Tarihte Keskin Kazası Olunlu karyesinde yurt tutmuş Pehlivanlı Türkmen Aşireti içerisinde yer alan Arap Haliloğlu adlı oymak,  Yozgat/merkezi Mutafoğlu Mahallesinde  Arapoğlu sülale adı,  Mucur İlçesi Alahacı köyünde Arapoğulları sülale adı, Denek Keskin’i Kazası Avşarıkebir karyesinde Arapoğlu sülale adı, Keskin İlçesi Kevenli köyünde Arap sülale adı, Haydardede kasabasında Arapoğulları sülale adı, Gazibey’li, Yahşihan karyelerinde Arap sülale adı, Konur Kazası Çeğnişir ile Dedemusa karyesinde Arap’oğlu sülale adı almış oymaklar ve  Kırıkkale/Ahili İlçesi merkezinde Arapoğulları sülale Güral soyadı almış oymak üyeleri Arap adı almış Türkmen obaları bu örneklerdendir. 
Arap adının Yörükler, Türkmenler, Varsaklar, Çerkezler,  Kara Hacılı Aşireti  üyeleri içinde kullanıldığına Aksaray İli Babakonacı köyünde yurt tutmuş Arapoğulları sülale Yörük soyadı almış oymak, Sevinçli köyü arazisi içerisinde bulunan Farsak adlı eski yerleşim yerinin Araplar adıyla da anılması, Ağaçören İlçesi Yukarışabanlı köyünde Kara Hacılı Aşireti (Araplar) sülale adıyla anılması konuya örnek oluşturan bilgilerdir.
Şereflikoçhisar İlçesi Karandere köyü arazisi içerisinde bulunan Araplı adlı mevkiye adını vermiş oymak, Kocasinan İlçesi Molu köyünde Arapoğulları sülale adı almış oymak, Kozaklı İlçesi Kalecik kasabasında Araplar sülale Demir, Göktepe soyadı,  Zara  Kazası Tuzlagözü-Yarağıl, Yıkılgan köyünde Araplıoğlu sülale adı,  Yeşilhisar İlçesi Musahacılı köyünde Arapoğlu soyadı, Kayseri/Kocasinan semtinde Arapoğlu soyadı, Nevşehir İli merkez ilçe sınırlarında Arapoğlu soyadı, Avanos İlçesi merkezinde Arapoğlu soyadı, Çorum İli Babaoğlu ve Kertme köylerinde bazı oymaklar, Sungurlu İlçesi idari sınırları içerisinde bulunan İmirli köyünde Arap-Tahmazlar sülale Berk, Berişberk soyadı,  Karaçay köyünde Arap sülale Patit, Baskıç, Baruğ, Bağuğ soyadı almış oymaklar,   Eldivan İlçesi Akçalı köyünde Acemoğulları sülale adı,  Kalecik Kazası Taşrakale mahallesi, eski adı Munkatlı olan Yeşilöz köyünde Acemoğulları sülale adı, Mucur İlçesi Dalakçı köyünde Arap Şahinler sülale adı, Keskin İlçesi Hasandede kasabasında Arapoğulları sülale adı, Bayat İlçesi eski adı Evci olan Cevizli köyünde Araplar sülale adı, Yerköy İlçesi Karalar kasabasında Araplar sülale adı, Elmadağ İlçesi merkezinde Arapoğlu sülale Altınbaş ve Altıparmak soyadı, Çiçekdağı İlçesi Ortahacıahmetli ve Yukarıhacıahmetli köyünde yaşamış Arap Mustafa adlı ünlü ozanın oymağı Arap adı almış Türkmen oymaklardandır.   
Yine:
Eski bir Türk inancı olmasına karşı halen Orta Anadolu’da yaygın işlenen bir geleneğe göre çocuğu olmayan, olup ta yaşamayan ya da hep kız veya erkek olan aileler, buna Al kızı adı verilen kötü ruhların neden olduğuna inanırlar. Al kızı adı verilen ve dam, ahır, samanlık gibi meskun yerlerde yaşadığına inanılan bu kötü ruhların yeni doğum yapmış anne ile çocuğunun kanıdan beslendiği ve ilk kırk gün içerisinde çok tehlikeli olduğu inancı vardır.
Al kızı denilen kötü ruhun anne veya bebeğine musallat olması haline Al bastı ve yahut Kırk bastı adı verilir. Bu kötü ruhtan korunmak amacıyla bazı gelenek, görenekler işlenir. Bu korunmanın en sık yapılanı annenin gelinliğinde yüzüne örttüğü Al duvak (örtü), göz boncuğu, iğde dalı ve yahut üzerlik otundan yapılmış nazarlık, babasının kaması, gömleği, lohusa anne ve bebeğin başucuna konulmasıdır.
Bu ve bunun gibi koruyucu pek çok önlem alınmasına karşı Al kızı aileye musallat oluyor, bebeği veya anneyi alıyorsa aileler Alp’eren, şehit  kabul edilen kişilere ait tekke, türbe ziyareti yapar, adaklarını adayıp, çocuklarının alınmaması için onların şahadetinde Tanrı’ya dua ederler ve isimlerini doğacak çocuklarına vereceklerini taahhüt ederler.
Bu gelenekten dolayıdır ki, yörede isim yapmış tekke, türbede yatan zati muhteremlerin adı oldukça fazladır. Aksaray, Niğde yöresinde Çapan Dede Türbesi, Kırşehir, Nevşehir, Kırıkkale yöresinde Hacı Bektaş-î Veli ve  Haydar-ı Sultan Türbesi, Kara Kütük Türbesi, Sivas yöresinde Arap Dede Türbesi, Çorum, Çankırı yöresinde Ergülü Baba ve Arap Baba Türbeleri, Yozgat İli Yerköy, Çiçekdağı ve Delice İlçeleri mıntıkasında Otman Baba Türbesi yaygın inanılan türbelerdir.
Al Bastı/Kır Bastı geleneğine göre:
Çocuğu doğup ta yaşamayan aileler, buna Alkızı adı verdikleri kötü ruhların neden olduğunu inanırlar ve Alkızı, diğer bir anlatımla kötü ruhları aldatıp, ev-ocaklarına gelip onu almaması için bazı gelenekler işlerler.
Bu bağlamda, bazı aileler yeni doğmuş bebeğini sembolik olarak bir komşusuna satarlar; bu satışa karşılık alıcıdan bir miktar demir alırlar. Ben çocuğumu sattım artık bu ocağa gelmeyin diye bağırarak, satışını Alkızına inandırmaya çalışırlar, sonrasında sattığının ifadesi olarak çocuğa Demir Satı, Satılmış adı verirler. Bazı ailelerde Arapların fazla esmer benizli, dolayı ile çirkin olması ve bundan dolayı Alkızının  çocuklarını beğenmeyip, dokunmayacağı inancıyla adını Arap koyarlar ve çocuğun yüzlerine bacalarından aldıkları kara leke sürerek onu Arap’a benzetip çirkinleştirirler. 
Böylelikle çocuğu Alkızının beğenmeyeceği, dolayı ile alıp götürmeyeceğine inanırlar. Bu inanç biçimindendir ki, yörede Arap adı taşıyan kişi, yerleşim yeri ve mevki oldukça fazladır. Halen kullandığımız Arap, Satı, Satılmış, Durdu, Durak, Duran, Durmuş, Döne, Dönüş, Döndü, Demir, Durdane, Dursune, Dursun, Yeter, Tamam, Yaşar gibi isimler bu geleneğin diğer parçasıdır. 
Bu meyanda, eğer ailenin hep kızı oluyorsa, bir daha ki doğumun erkeğe dönüşmesi için Dönüş, Döndü, Döne, Durdane, Dursune, Tamam adı, hep erkek çocuğu oluyorsa Dur Hasan, Dur Ali, Dursun, Durak adı, eğer doğan çocukları hep ölüyorsa yaşaması için kız olursa Satı, Yaşar, erkek olursa Satılmış Yaşar adı verdikleri görülür.
Bayramoğlu Devleti beylerinden olan Satılmış Bey gibi Satılmış adını Maraş, Bozok, Çankırı, Kırşehir, Ankara, Çorum, Şarki Karahisar, Sivas gibi pek çok Anadolu şehri, kasabası ve köyünde kullanmış Oğuz Türkmen Aşiretinin bulunduğu Osmanlı kaynaklarında yer almıştır.
***
Ayrıntılı ve kaynak bilgi için: Oğuz Boyları, Aşiret, Oymak, Cemaatler adlı kitabımızın Geliştirilmiş ve Düzenlenmiş Baskısına bakınız.