Peygamber Efendimiz hayattayken, vahiy süreci devam ettiği için Kur’ân bir kitap haline getirilmemiş, ayetler çeşitli malzemeler üzerine yazılarak muhafaza edilmiştir.
Kur’ân ayetleri; deri parçaları, ince taşlar, hurma dalları, kemikler ve parşömenlere yazılarak korunuyordu. Ancak, Hz. Muhammed’in (s.a.v.) vefatından altı ay sonra meydana gelen Yemâme Savaşı’nda birçok hafızın şehit olması, Kur’ân’ın yazılı bir bütün olarak derlenmesi ihtiyacını gündeme getirdi.
Bu gelişmeler üzerine, Halife Hz. Ebû Bekir’in talimatıyla, Kur’ân vahyinin son kontrolünde hazır bulunmuş olan sahabi ve vahiy kâtibi Zeyd bin Sâbit görevlendirildi. Zeyd, titiz bir çalışmayla Kur’ân’ı bir araya getirerek mushaf haline getirdi ve bu ilk nüsha halifeye teslim edildi.
Kur’ân-ı Kerîm’in yaygın şekilde çoğaltılması ise Halife Hz. Osman dönemine denk gelir. Farklı bölgelerde okunuş farklılıklarının artması üzerine Hz. Osman, Zeyd bin Sâbit başkanlığındaki bir komisyona mushafı çoğaltma görevini verdi. Abdullah bin Zübeyr, Sâid bin Âs ve Abdurrahman bin Hâris gibi sahabeler de bu çalışmaya katıldı. Hazırlanan mushaflar İslam coğrafyasının çeşitli merkezlerine gönderildi. Bugün yeryüzünde bulunan Kur’ân nüshaları, o dönemde çoğaltılan mushafların aynısıdır.
Kur’ân-ı Kerîm’in kitap haline getirilmesi ve çoğaltılması, İslam’ın ilk dönemlerinde yaşanan siyasi ve toplumsal çalkantılara rağmen, vahyin korunmasına verilen önemin bir göstergesi olarak tarihe geçmiştir.
