YOZGAT, tarih öncesinden günümüze kadar yerleşim alanı olduğu gibi, kültür ve sanat alanında da önemli tarihi izlerin bulunduğu bir il. Sorgun İlçesinin şimdi Yeniyer Beldesine bağlı bir mahalle olan Karakız’da yer alan Hititlerin heykel atölyesi, o dönemlerde kurulan şehirlerin sokaklarında sergilendiği de biliniyor. Çorum sınırları içerisinde bulunan Hattuşaş antik kentinde yer alan heykellerin önemli bölümünün Karakız’daki Hapis Boğazı adı verilen alandaki Heykel Atölyesi’nde yapıldığı, bina ve yol yapımında kullanılan taşların ise Yozgat’ın Şefaatli ilçesine bağlı Paşaköy bölgesinde yer alan Hititlerin taş ocağından taşıdığı da araştırmalar sonucunda ortaya çıktı. Yozgat’ın tarihi değerlerinden birisi olan Sorgun İlçesinin Karakız bölgesinde bulunan Hititlerin heykel atölyesinin öyküsünü anlatmakta yarar var. Sorgun ilçesinin Şahmuratlı köyü yakınlarındaki Kerkenes dağı ile Peyniryemez köyündeki antik kent kalıntılarıyla ilgili araştırmalar yapan ekipler, bölge ile ilgili yüzey araştırması yapmak üzere seyahatler yapıp, iz sürdü. Hititlerin heykel atölyesinin bulunduğu alanda önemli tespitler yapılıp, birinci derecede sit alanı ilan edildi. 

GEZİ DÜZENLENDİ
Şimdi sizleri 2008 yılına gidelim.  Yozgat'ın Şefaatli ilçesine bağlı Paşaköy Beldesi'nde bulunan Hitit dönemine ait granit ocaklarından sonra, Sorgun ilçesinin Kakakız Beldesinde de aynı döneme ait taş heykel atölyesi bulundu. Sorgun ilçesi Şahmuratlı köyü yakınlarında bulunan Kerkenes Dağı'nda kayıp şehir Peteria'nın izlerini arayan ekip, ilçenin diğer bölgelerine düzenledikleri gezide, Hitit dönemine ait heykel atölyesi kalıntılarıyla karşılaştı. Kazı ekibinden İngiliz araştırmacı Françoise Summers, bölgede yaptıkları gezide elde ettikleri bilgi ve fotoğraflara 'Kerkenes' adlı derginin son sayısında ayrıntılı olarak yer verdiklerini söyledi. Summers, "Karakız Beldesi'nde bulunan tamamlanmamış aslan heykellerinin, M.Ö. 2'nci bin yılın sonlarına ait olduğu düşünülmektedir" dedi.
Summers, eşine daha önce rastlanılmamış aslan kaidelerinin, bir Hitit İmparatorluk dönemi tapınak ya da sarayı için hazırlanmış olabileceğini bildirdi. Summers, "Bu aslan heykellerinin tam konumları belirsizdir. Bir girişin iki yanına yerleştirilebilecekleri gibi, heykel veya taşıyıcı kerpiç ayaklara ait kaideler de olabilir" diye konuştu.

TAHRİP EDİLİYOR
Summers, Karakız'da bulunan taş ocağı ve heykel atölyesinin, Orta Anadolu platosu'nun halen anlaşılmayı bekleyen gizemleri ve çözülmeyi bekleyen bilmecelerinin bulunduğunu gösterdiğini söyledi. Karakız Beldesinde konutların arasında ve koruluğunda bulunan Hitit dönemine ait olduğu tahmin edilen tamamlanmamış aslan heykelleri, kahve fincanını andıran büyük taştan oyma kap, belde halkının deyimiyle 'oturaklar', tarihi eser hırsızlarının iştahını kabartıyor. Birçok eserin bulunduğu bölgeye gizlice giren kaçak definecilerin, dinamit kullanarak, taşları tahrip ettiğini bildiren belde halkı, beldeye gelen her yabancıya şüpheyle baktıklarını, jandarmaya ihbarda bulunduklarını söylediler.

VALİDEN ZİYARET
Şimdi 2009 yılına gidelim. Dönemin Yozgat Valisi Amir Çiçek, Sorgun ilçesine bağlı Karakız Beldesi'ndeki Hitit dönemine ait heykel atölyesinin bulunduğu alanın sit alanı ilan edilip, koruma altına alındığını, bölgede kurtarma kazılarının yapılması için bakanlığa başvuruda bulunduklarını açıkladı. M.Ö. 2'inci bin yılın sonlarına ait tamamlanmamış aslan heykellerinin bulunduğu beldeye giderek incelemelerde bulunan Vali Çiçek, Hititlerin heykelcilik konusuna önem verdiğini, Karakız bölgesindeki atölyelerinde yaptıkları heykelleri daha sonra Çorum Hatuşaş'a götürdüklerini belirtti. Vali Çiçek, Karakız bölgesindeki taşların heykel yapmaya uygun olduğunun da altını çizerek, ''Hitit uygarlığı, özellikle heykellerini burada ilk dizaynını yapıp, hazırlayıp, son şeklini verdikten sonra Hattuşaş'a götürdükleri bilinmektedir'' dedi. 
Yozgat'ta değişik medeniyetlere ait yerleşim alanlarının bulunduğunu, buraların arkeolojik açıdan önemli olduğunun da altını çizen Vali Çiçek, ''Yozgat'ın değişik bölgelerinde bulunan arkeolojik eserlerin bir çoğu başka müzelere götürülmüş. Örneğin Anadolu Medeniyetler Müzesi'nde Kerkenez'de bulunan buluntular sergilenmektedir. Yozgat çok eski bir tarihe dayanıyor. Bu bölgede, milattan 5 bin yıl kadar, 500'lere, 600'lere geldikçe medeniyetler kurulmuş. Dolayısıyla o zamanın medeniyetleri, özellikle taş işlemeciliği, taş konusuna önem verdiği için Yozgat'ta burası onların bir ocağı olmuştur. Yozgat'ı gerek arkeoloji bakımından, gerek kültürel bakımından daha güzel hale getirmek için yeni bir arkeoloji müzesi konusunda çalışmamız var. Bu çevredeki dağılmış olan, kaybolmaya yönelmiş olan, korumaya aldığımız arkeolojik ürünleri müzeye koyacağız'' diye konuştu.
Vali Çiçek, Karakız'daki atölyelerde hazırlanan aslan heykellerinin bazılarının Hattuşaş'a ötürürken belde merkezinde kaldığını bildirdi. Vali Çiçek, yapılan ön incelemeler sonrasında Hitit dönemine ait heykel atölyesi olarak kullanıldığı belirlenen bölgenin koruma altına alındığı anlatarak, ''Hitit döneminde heykel atölyesi olarak kullanılan bölge sit alanı ilan edilip, koruma altına alındı. Bölgede kurtarma kazılarının yapılabilmesi için bakanlığa başvurduk. Elde edilen bulgulara göre hazırlanan raporumuz Kültür ve Turizm Bakanlığı'na iki ay önce gönderildi. Bakanlığın vereceği karar doğrultusunda, kurtarma kazıları yapılacak'' ifadelerini kullandı.

TURZİME KAZANDIRILACAK
2013 yılında Karakız’da bulunan Hititler döneminde heykel atölyesi olarak kullanıldığı belirlenen bölgedeki eserlerin turizme kazandırılmasına yönelik adımlar atılmaya başlandı. Yozgat Müze Müdürü Hasan Şenyurt, Karakız Hapis Boğazı mevkiinde bir bölümü tamamlanmamış haldeki heykellerin Hititlerden kaldığını, tarihi alandaki ilk tespitlerin 1982 yılında Müze Müdürlüğü tarafından yapıldığını, 1987 yılında da koruma altına alındığını bildirdi. Şenyurt, Hapis Boğazı'nda 2009 yılına kadar detaylı bir bilimsel çalışma yapılmadığını, bu tarihten sonra ise Müze Müdürlüğü tarafından 3 gün süren kurtarma kazısıyla silindirik bir mimarı yapının ortaya çıkarılması için Hitit Üniversitesi ile ortak çalışmalar yapıldığını aktardı.  Şenyurt, Karakız Heykel Atölyesinin alan olarak iki kısma ayrılıp, tekrar tescillendiğinin anlattı. Şenyurt, Karakız’da, milattan önce birinci binin ortalarından itibaren yerleşim görüldüğünü tespit ettiklerini aktardı, yerleşimin en önemli özelliğinin Anadolu'nun merkezinde bulunan Hitit başkenti Hattuşaş'a yakın olması olduğunun da altını çizdi.

FESTİVALİ DÜZENLENDİ
Yozgat'ın Sorgun ilçesine bağlı Yeniyer beldesinde 10 Temmuz 2015 yılında ilki, bir yıl sonra da ikincisi düzenlenen ‘Hapis Boğazı Hitit Heykel Atölyesi’ festival etkinlikleri ilgi gördü ama devamı gelmedi. Ahmetfakılı Mahallesi mesireliğinde ikincisi düzenlenen festivalde konuşan dönemin Yozgat Valisi Kemal Yurtnaç, halkla bir arada olmanın bir zenginlik olduğunu belirterek, ‘’Vatandaşlarımızın düşüncelerini anlamak, hissetmek ve ona göre çalışma planını ortaya koymanın önemli olduğunu düşünüyorum" dedi.
Yurtnaç, Yozgat'ın dört bir köşesinden tarih fışkırdığını ve bu değerlerin yer altında kaldığını anlatarak, bu değerleri gün yüzüne çıkartmak için ilk olarak Arkeoloji Fakültesi kurulacağını dile getirdi. Yurtnaç, "Burada binlerce yıl önce yaşayan insanlar nelerle uğraştılar, nelerle geçimlerini sağladılar ve ne tür değerleri vardı? İşte bunların hepsi yer altında. İnşallah önümüzdeki süreçte buraya Arkeoloji Fakültesinin kurulmasıyla bu değerleri Türkiye'nin ve dünyanın gündemine getireceğiz ve sizlerin de kullanımına sunacağız'' diye konuştu.

KÜLTÜR PARK
Yozgat'ın Sorgun ilçesine bağlı Yeniyer Beldesi'nde Hitit döneminin ilk 'Heykel Atölyesi' olarak kullanıldığı tespit edilen bölgede Konya Ovası Projesi Kalkınma İdaresi (KOP) ile Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın desteği ile yapılan kurtarma çalışmaları neticesinde 2017 yılında Açık Hava Müzesi ve Kültür Park kurulması planlandı. Yeniyer Belediye Başkanlığı tarafından hazırlanan proje kapsamında Hitit Heykel Atölyesi'nin bulunduğu yaklaşık 14 bin metre kare alan üzerine inşa edilecek Açık Hava Müzesi ve Kültür Park projesiyle, Yeniyer Beldesi Yozgat'ta turizminin yeni merkezlerinden olacak. Yeniyer Belediye Başkanı Osman Yılmaz, Hititler tarafından heykel atölyesi olarak kullanılan bölgenin hem turizme kazandırılacağını, hem de kaçak kazıcıların tehdidinden kurtarılacağını söyledi. Yozgat Bozok Üniversitesi de bölgede incelemelerde bulunup, araştırmalar yaptı. Şimdi ne durumda mı? Kağıt üzerinde korunmaya devam ediyor.