İLENMELER; kişilerin hoşlanmadıkları, sevmedikleri kişi ve durumlar için kullandıkları tepki sözleri, başka bir deyişle kötü dilekler, beddualardır. Bunlara “kargış” da denmektedir.
İlenmeler öfke patlaması sonucu söylenen sözlerdir. Bu nedenle içerikleri sevimsizdir. Ancak bunlar da diğer sözcük ve deyimler gibi halk kültürü ögeleridir. Dolayısıyla dilimizin zenginlikleridir. Her ne kadar kullanılmasını istemesek de bunları silip atamayız.
İlenmeler ülkemizin her yöresinde kullanılır. Çoğu birbirine benzer, ancak yöreden yöreye birtakım farklılıklar gösterir. Bu farklılıklar; yöresel yaşam koşullarından, deyiş özelliklerinden kaynaklanır. 
Yozgat, ilenme kültürü açısından zengin söz değerlerine sahiptir. Yörede kullanılan birbirinden ilginç ilenmeler vardır. Yöresel nitelikleri öne çıkanlardan seçilen ve halk ağzında kullanıldığı gibi sunulmaya çalışılan bu ilenmelerden bazıları aşağıda sıralanmıştır:
•Ağzın dilin gurusun!
•Allah gınalı barnak dutturmasın!
•Allah gozüyün yaşını gurutmasın!
•Allah ölünü ortada gosun!
•Allah seldirmesin! (1)
•Altından al, ağzına çal!
•Babayın bekini ye! (2)
•Başına daş düşsün!
•Birbirinizin suyuynan yunun!
•Boynun altında galsın!
•Ciğerin delik gazana dönsün!
•Ciğerlerin bişsin!
•Çemeni tahtaya dök de yala!
•Çoh yiyip de tohmalayacısa!
•Çürük çörtenden (3) asılacısa!
•Damında geçiler yayılsın.
•Derman diye yerlere yapış.
•Dibi görünmedik guyuya düş!
•Dilin dependen çekilsin!
•Dirliksiz galasıca!
•Ekmek bul, gatık bulama.
•Emdiğin burnundan gelsin!
•Evin guş bokuyla suvansın.
•Evlatlarının hayrını gormeyesin!
•Gara ganlar gus!
•Gâvur gapılarına düşecesi!
•Gâvur mezerinden sesin gelsin!
•Gidişin ossun da gelişin olmasın!
•Gorünmedik koylere gelin git!
•Gun gormeyesin!
•İki gozün önüne ahsın!
•Gaynar gazanlara giresin!
•Kireci çokelek deyi dürümüne goy!
•Kör olasıca!
•Mezerinde su kaynayasıca!
•Muradın goynunda galsın!
•Ocağan kullensin!
•Paran pul, avradın dul ossun!
•Sakalın gozüne ekilsin!
•Seklemin (4) düşsün, alama!
•Soyhan (5) çıhsın!
•Südüklüğün (6) dursun!
•Yüzünde baba (7) çıhsın!

Yozgat yöresinde daha bunun gibi pek çok ilenme söylenir. Halk kültürümüzün bir öğesi de olsa başkaları için böyle incitici, kötüleyici, aşağılayıcı böyle sözler söylememeliyiz. Bu tür sözler; arkadaşlığı, dostluğu, kardeşliği zedeler, dirliğimize, birlik ve bütünlüğümüze zarar verir. Bunların yerine “hayır, dua, iyi dilek” bildiren sözler kullanmalıyız.  
Her şeyin gönlünüzce olması dileğiyle…
(1) seldirmek: Başıboş, özgür bırakmak, göz açtırmak, gerekli koşulu sağlamak.
(2) babayın (babanın) bekini yemek: Zıkkım ye, zıkkımın kökünü ye, anlamında bir azar (aynı zamanda bir deyim). Yozgat yöresinde “sert, katı, sağlam, kuvvetli” anlamlarında kullanılan “bek” sözcüğü, bu ilenmede tek başına kullanıldığı anlamından sıyrılarak diğer sözcüklerle kalıplaşıp yeni bir anlam kazanmış olsa gerek.
(3) çörten: Dam çevresindeki yağmur sularını oluklardan alıp duvar temelinden uzağa akıtan, saçak kenarlarından dışarı doğru uzanmış ağaç oluk.
(4) seklem: Kıldan, yünden dokunmuş çuval, dolu çuval.
(5) soyha (soyka): Ölünün üstünden çıkan giysiler.
(6) südüklük: Canlılarda sidiğin atıldığı organ, sidiklik.
(7) baba: Büyük ve onulmaz çıban, veba, dert, hastalık, ur, yumru.

***
Kaynakça                                                                     :
1- Çeşitli internet siteleri ve Yozgat’la ilgili duvar yazıları.
2- Mustafa Uslu, Yozgat’tan Derlenen Beddualar, Millî Folklor dergisi 9 ve 10. sayılar.
3- Türkiye Kültür Portalı Yozgat Halk Bilimi, Alkış ve Kargışlar.