“Figanı tuttuk göklerde nice afaki ve arayışı
 Şu haşmetli sürmeli zannedersin İstiklal Marşı
 Sadece kaş, göz değil bu, çileyi terennüm eden
 Mehteranla çalalım gelin dosta, düşmana karşı”
                                            (Memduh Şenol)
Yozgat Sürmelisi’yle ilgili araştırma, inceleme yapan dostlarımızdan birisi de hemşehrimiz Ankara Cumhuriyet Savcısı olarak görev yapmış olan “Tamer Önder” beydir. Hemşerimiz araştırma yazısında şunlara değinmektedir:
“Yozgat Sürmelileri köklü kültür ürünlerimizdendir. Halk müziği ve kültürü içinde eser niteliği taşır. Böyle olduğu içinde bizim övünç kaynağımızdır”.
“Köklü kültür ürünlerimizi araştırmak, incelemek, bu konuda toplumu bilgilendirmek, gelecek nesillere yeni bilgiler bırakmak, araştırmalara kaynak oluşturmak ne kadar yararlı ve soylu bir çaba ise de, doğruluğundan emin olmadığımız, yeterince araştırıp, incelemediğimiz bir takım yanlış bilgileri topluma sunmak ve bunlardan hükümler çıkarmakta kültür ürünlerimize hizmet değil, zarar verir. Tıpkı berrak bir suyu bulandırmak gibi.”
Tamer Bey’in ifadesi yerinde bir söz. Berrak bir suyu bulandırmak isteyenler var, bizde amacını anlamak istiyoruz.
“Çamlığın başında kar yatar yüce
 Bir yar sevdiğini orda görünce
 Türküler tutulur inceden ince
 Karlar erir, akar gider sellerim
Gel beri gel beri benim Sürmelim”
                            (Abbas Sayar)
“Biz Yozgatlılar Sürmeliler konusunda çok hassas ve duyarlıyız. Sürmelileri çok severiz. Ondan daima saygı ile söz ederiz. Sürmelileri dinlerken dahi yüzümüzde saygın bir hüzün vardır”.
“Öncelikle bir yanlışı düzeltmekle başlamak istiyorum. Bazı kişiler Yozgat’ta Sürmeli isimli bir beyin yaşadığını, bununda bir kızı sevdiğini, ancak iki sevgilinin kavuşamadıklarını, Sürmelilerin bu sebeple ortaya çıktığını ileri sürmüşlerdir. Bu tamamen gerçek dışıdır. Neden gerçek dışıdır? Bunu açıklayalım;
1-Yozgat’ta eski yıllarda esans satan kişiler vardı. Bunlar gezici kişilerdi. Bunların çantaları içinde üzeri renkli resimli kitaplar olurdu. Bu kitaplardan birinin adı da Sürmeli Bey kitabıdır Sürmeli Bey kitabı diğerleri gibi halk hikayesidir.
2-Yozgat’ta Sürmeli isimli bir bey yaşasaydı, onun ismi birçok kişiye de ad olurdu. Yozgat yöresinde erkek ismi olarak “Sürmeli” ismine hiç rastlanmaz.
3-Sürmeli olan kişi bey olduğuna göre hitap bir kadın veya kız tarafından beye yapılması gerekir.